تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 10
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەسڵ زادە
[[عا. کو.] ]
«ستـ.»
نەجیب
زادە
، ئەوکەسانەی
لە
بنەماڵەیێکی ناوداربن//بۆرە
پیاو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەگ زاده
«ت.»، «کع.، کئێر.» 1-
هەموو
ئەو
کەسانەی له بنەماڵەی «
بەگ
» ێک دەکەونەوه:: بەگزادەی
جاف
، بەگزاد ی فەیزوڵلابەگی، بەگزادەی
هەورامان
. 2- «مج.»
خاوەن
بنەماڵە
و
نیشان
،
نەجیب
ڕەسەن
. «عا.» نەبیل. 3-(بک.)
ئەوانەی
بە
دێهاتی
کوردستانەوە دەخولێنەوە و
دەهۆڵ
و
زوڕنا
لێدەدەن. (ت،: ژابا،ل- ٥٣و٥٤) تێبــ.- بەلای منەوە
دەبێ
بە
نیشانەی
قەدر
زانین
و
حورمەت
گرتنی
هونەری
ئەو
کەسانە،
ئەو
لەقەبەیان درابێتێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازادی
[[ پهـ: ئازاتیهـ ]]
«حمسـ.»
بەندە
و
عەبد
نەبوون
،
جڵەو
بە
دەست
خۆوەبوون، ژێردەستەی
کەس
نەبوون
*
ڕزگاری
. «بکـ.» ئازاهی. □ ئازادیی،
سەربەخۆیی
و
میری
و
گەورەیی
،
داوا
دەکەین
بە
زار
و
زمان
و
ددان
و
لێو
«سەیفی
قازی
».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازادیخوا
«نفا.» تمـ:
ئازادیخواز
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازادیخواز
[[ ئازادی + خواز «خواستن» ]]
«نفا.»
ئەو
کەسەی
ئازادی
دەوێ،
ئەوەی
بۆ
ئازادی
وڵات
یا
میللەت
یا
بیروباوەڕی «
ئازادی
گشتی
»
خەبات
دەکا: ئازادیخوازان
لە
پێناو
ئازادی
نەتەوەی کوردا
بە
گژ
ئیمپڕیالێزم و نۆکەرەکانیدا دەچن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازادیخوازانە
[[ ئازادی + خوازی + ئانە] ]
١- «ستـ.»
هەر
کار
و
کردەوە
و شتێکی
پێوەندی
بە
ئازادیخوازییەوە هەبێ: خەباتی ئازادیخوازانەی میللەتان، مەقالەی ئازادیخوازانەکانی ڕۆژنامەی «
نوور
» بزووتنەوەی ئازادیخوازانەی نەتەوەی
کورد
. ٢-[
ئازادیخواز
+ ئانە]، «بنتـ.»
وەکوو
ئازادیخوازان،
بە
شێوەی
ئەو
کەسانەی ئازادییان دەوێ:
ئازادیخوازانە
بیر
لە
مەسەلەکە
بکەوە
. تێبــ.:
ئەم
وشەیە
ئەگەر
«
سفەت
»
بێ
لە
وشەی «
ئازادیخوازی
» وەردەگیرێ و
لە
جوملەدا
پاش
ناو
دێت
و
لە
ئەسڵا دەبێتە «ئازادیخوازیانە»
بەڵام
دەنگی «ی» ەکە
لەبەر
قورسی
دەکەوێ.
بەڵام
ئەگەر
«
بەند
=
قید
»
بێ
لە
وشەی «
ئازادیخواز
» دادەتاشرێ و
هەمیشە
پێش
ناو
دەکەوێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازادیخوازی
«حمسـ.»
خەبات
کردن
لە
پێناو
سەربەستیدا، لایەنی
ئازادی
گرتن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئادەمیزاد
[[ ئادەمی + زاد] ]
«نتـ.»
ئەو
گیاندارانەی
کە
لە
ئادەم
کەوتوونەتەوە، نەتەوەی
ئادەم
*
ئینسان
،
بنیادەم
،
بەشەر
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازاد
[ [ستـ: ئازاتە. پهـ: ئازات] ]
«سـ.» ١- کەسێکی
بەندە
و
عەبد
نەبێ
، زەرخریدی کەسێکی
تر
نەبێ
،
دیل
و
ئێخسیر
نەبێ
*
سەربەست
. ٢- میللەتێک
یا
وڵاتێکی
لە
ژێر
دەستی
بێگاناندا
نەبێ
، سەربەخۆبێ. ٣- ئافرەتێکی
ڕووی
خۆی
دانەپۆشێ و
شەرم
لە
پیاوان
نەکا
. ٤-
ناوە
بۆ
نیڕینە. تێبــ.:
ئەم
وشەیە شکڵێکی کۆنتری «
ئازا
»
یە
کە
بە
مانای «
شجاع
» ە. هس.:
زات
=
جورئەت
«کوردی»، ئەسەد=
شیڕ
«عەرەبی».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئازاد کردن
«مستـ. متـ.» ١- بەرەڵڵاکردنی یەکێک
لە
بەندیخانە
و
دیلی
و
ئێخسیری
. ٢- پساندنی
پێوەندی
بەندەیی
و غوڵامێتی
لە
ئەستۆی
کەسێ
، دەرهێنانی تۆقی عەبدایەتی
لە
ملی
ئەو
کەسانەی «
عەبد
» ن. ٣- ڕزگارکردنی وڵاتێ
لە
دەس
بیگانە. ٤- داماڵینی بەندوداوی ماددی و
مەعنەوی
لە
کەسێک
یا
لە
شتێک:
ئازاد
! «وەڵامی سڵاوی عەسکەرییە
لە
سوپای
ئێران
و کەوتۆتە
ناو
زمانی کوردییەوە،
وەکوو
ئەو
سەربازەی سڵاوی
نیزامی
بۆ
ئەفسەرەکەی
دەکا
، بەسترابێتەوە.»، شۆڕشی چاردەی تەمووز، عێراقی
لە
دەست
ئیمپڕیالیزم
ئازاد
کرد
. ٥- «مجـ.»
تەڵاق
دان
و بەرەڵڵاکردنی
ژن
.