تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئاواڵە کردن
[مستـ. متـ. ]
۱-خستنە سەر پشتیی دەرگا و پەنجەرە و.... ۲- لابردنی سەری مەنجەڵ و دیزە و دەفری تر. ۳- داپچڕینی دەم.
ئاودز کردن
[[ئاودز+کردن]]
«مستـ. لا.» تمـ: ئاوەدز کردن.
ئاوس کردن
«مستـ. متـ.» ۱ز-گ پڕ کردن. ۲-تووڕە کردن. تێبــ.ینی: کەم دەکار دەکرێ.
ئاوپڕژێن کردن
«مستـ. متـ.»، «مکـ.». بە ئاوپاش یا هەر ئامرازێکی دیکە، ئاو بە سەربان و حەوشە و ناو ژوور و باخچەوە کردن. *ئاوپاشی، ئاوڕشێن کردن.
ئاوڕشێن کردن
«مستـ. متـ.»، «سیمـ.» تمـ: ئاوپڕژێن کردن.
ئاوڕوو بردن
«مستـ. متـ.» تم: ئابڕوو بردن.
ئاوێزان کردن
«مستـ. متـ.» هەڵاوەسینی شتێک بە شتێکەوە. «چۆن نەسیم یاوا بە جەختێ» «ئاوێزانش کرد نە پای درەختێ» «خانا_٦۰»
ئاوەدز کردن
«مستـ. لا.» تمـ: ئاوەدز بوون.
ئاوەزێو کردن
«مستـ. متـ.»، «مکـ.» ڕووکێش کردنی خشڵ یا هەرچی لە مەعدەن دروست کرابێ بە زێو.
ئاوەزێڕ کردن
«مستـ. متـ.» «مکـ.» ڕووکێش کردنی خشڵ یا هەر شتێکی تر کە لە مەعدەن دروست کرابێ، بە توێژاڵێکی ئاڵتوون
ئاوەچۆڕ کردن
[[ئاو+ئە+چۆڕ «چۆڕانەوە» +کردن]]
«مستـ. متـ.» هەڵخستنی کەلوپەلێ کە شۆرابێ یا تەڕ بووبێ «لەبەر هەرچی بێ» و ئیشک کردنەوەی بە کوشین پێک نەیەت.: بەرماڵەکە ئاوەچۆڕ کەن. نمەدەکەمان ئاوەچۆڕ کرد.
ئاوەڕووت کردن
[[ئاو+ئە+ڕووت+کردن]]
«مستـ. متـ.» داڕنینی تووک و پەڕی ئەو پەلەوەرانەی گۆشتیان دەخورێ. تێبــ.ینی: پاش کوشتنەوەیان، دە ئاوی لە کوڵیان هەڵدەکێشن و بە دەست پەڕەکانیان دەڕننەوە.: هەر دەست بە جێ مریشکێکی کوشتەوە و ئاوەڕووتی کرد و سووری کردەوە. تا دێینەوە قەلەکەت ئاوەڕووت نەکردبێ خوداهاوار!
ئاوەژوو کردن
«مستـ. متـ.» تمـ: ئاوەژوو کردنەوە.
ئاوەڵە کردن
«مستـ. متـ.» تمـ: ئاواڵە کردن.
ئاڕاستە کردن
«مستـ. متـ.»، «سیمـ.، کعر.» ١- ڕووی چەک، خەبات یا قسە دە کەسێک، ڕێژیمێک یا بەروباوەڕێک کردن: بزووتنەوەی نەتەوایەتی کورد، خەباتی خۆی ئاڕاستەی ئیمپڕیالیستەکان کردووە. ٢- پێشاندانی ڕێگای کارێک بە یەکێک یا کۆمەڵێک، تەوجیهـ: پاڕتی ئەندامەکانی خۆی بە ئامۆژگاری پێشکەوتوانە، ئاڕاستە دەکرد. ٣- حەواڵە کردنی قسە و توانج و جوێن و مست و تێڵا و ئەو جۆرە شتانە بۆ یەکێک: خولە مستێکی ئاڕاستەی جوامێر کرد.
ئاژن کردن
«مستـ. متـ.»، «مکـ.» دابەش کردنی ئاو لە «ماکاو» ڕا بۆ ناو دێراوی کشتو کاڵ و شیناوەرد. تێبــ. ــ رەنگە لە ئەسڵا ئاو ئاژن کردن بووبێ و کورت کرابێتەوە.
ئاگا کردن
«مستـ. لا.» هەست پێ کردن، پێ زانین: دەیگوت هەرچی دەمار لە لەشی دایە هەمووی ئاگادەکا. لەشی هێندە سڕ بووە ئاگری پێوەنێی ئاگا ناکا.
ئاگادار کردن
«مستـ. متـ.» خەبەردار کردنی کەسێک لە کارێک، لە باسێک یا لە مەسەلەیێک، ڕاگەیاندنی خەبەرێ «لە بابەت هەرچی بێ» بەکەسێ.: ئاگاداری کاووس بکەن یاگای لە خۆی بێ. پێش ئەوەی من بچم خەسرەو ئاگاداری کردبوو.
ئاگاداری کردن
«مستـ. متـ.» تمـ: ئاگا لێ بوون.: ئاگاداری مناڵەکانی بکەن با پەرتەوازە نەبن. * ئاگاداری / ٢.
ئاگر کردن
«مستـ. متـ.» لە شوێنێکی تایبەتی ئاگر کردنەوە و ناوبەناو سووتەمەنی هاویشتنە سەری بۆ گەرم کردن یا هەر مەبەستێکی تر.: توونچی توونخانەی حەمام ئاگر دەکا. دیزە و گۆزە دەخەنە کڵەوە و چەند شەو و ڕۆژ هەر ئاگری دەکەن تا سووردەبنەوە.