(مست. لا.) فەرماندان، داوا کردن یا نەکردنی کارێک. ئەمرکە چامان بۆ بێنن، ئەمر کراوە بە شەو کەس لە ماڵی خۆی دەرنەکەوێ.

(مست. مت.) بۆ جیبەجێ کردنی کارێک، فەرمان (بە کەسێک) دان. ئەمری پێکرد کە دانیشێ، ئەمریان پێکردین، ئەمریان پێدەکەن.

(کن.) لەدنیاچوونەدەر، مردن. *عەمری خواکردن.

(مست. مت.) ١- وردوردکردن، لەت وپەت کردن، پارچەپارچەکردن،. ٢- تم: ئەنجنین. هەموو گیانیان ئەنجن ئەنجن کرد.

«مستـ. متـ.» دیاری کردنی چەندێتی شتێک، حیساب کردن، گوتنی یەک، دوو، سێ و... و... هەر جارە لادانی پارچەیەک لەو شتەی مەبەست بێ بزانن چەندە.: هێشتا نەت ئەژماردووە دەڵێی ئەوەندەیە، ئەوە سێ جارە دەیئەژمێرم یەکێکی هەر کەمە. «خاڵم ئەژماردن سەت و بیست و نۆ» «هیچ خاڵم نەدی لە گوێن خاڵی تۆ» «فۆلکلۆر» ٭بژاردن/۱، ژماردن، «بکـ.» هەژمارتن، حیساب، حیسێب، حیسێو «کردن»، «جنو.» ژمارە کردن. حەساو کردن.

(مست. مت.)، (سن.) لە سێدارەدان، بە دارا کردن. هەڵاوەسین، ئیعدام کردن.

(مست. مت.)، (سن.) تم: ئاڵقەڕێزکردن.

(مست. مت.) ١- بە دەستووری کۆنی کوردەواری، چوونە سەر چاک و پیران بۆ چارە کردنی نەخۆشی باداری (ڕۆماتیزم). هەموویان چوونە سەر پیری شەوکێڵ با لەخۆیان دەرکەن. ٢- کردنەوەی زارکی هەمبانە و کوندە و...ی فووکراو بۆ ئەوەی هەواکەیان لێ بێتە دەر و بپووچێتەوە.

(مست.لا) ئاوسا نی زگی ئادەمیزاد لە ئەنجامی خواردنی هەندێ خواردەمەنی کە زگ دەئاوسێن وەکوو بامێ و پێواز و... یا هەر لەبەر زۆر خواردن و خواردنەوە.: ئەوەندەی خوارد بای کرد و لەجێی خۆی لێی تخێڵ بوو.

(معت. مت.)، (سن.) پێچانەوەی منداڵی ساوا بە شکڵی مەلۆتکە.

(مست. لا.) پەیدابوونی توانایی لە وڵاغێکدا بۆ ئەوەی باری لێبندرێ. ئەم ئێسترە بار نابا (توانایی هەڵگرتنی باری نییە، یا ناکرێ- لەبەر هەر هۆیەک بێ- باری لێبندرێ). *بار هەڵگرتن.

(مست. لا.) ١- قبووڵ نەکردنی وڵاغێک کە باری لێ بندرێ، جا لەبەر چەمووشی بێ یاخۆ لەبەر لاتی و کەنەفتی. ٢- (مج.) بە کەڵکی کار نەهاتنی ئینسانێک.

(مست. مت.) بردنی (باراش) بۆ (ئاش) و کردنی بە (ئارد) * باراش هاڕین.

(مست. مت.) تم: باربەستن. ٢- (مست. لا.) خۆسازکردن بۆ ئەنجام دانی کارێ. باربەستی خۆیان کردووە شەوەکی وەڕێ دەکەون.

(مست. مت.)، (کئێر.) هەڵچنینی فەردە و بار (هەرچێکی بێ) لەسەریەک، لە عەمبار یا هەر جێگەیەکی ترا.

(مست. مت.) ١- کەم کردنەوەی قورسایی باری وڵاغ یا هەر هۆیەکی تری گواستنەوە. ئەم سەربارە داگری و هەندێ باری گوێدرێژەکە سووک کەی باشە، دەنا لەم هەورازە سەرناکەوێ. ٢- کار لە کۆڵ کەسێ کردنەوە، تەکلیف لەسەر لابردن، ئەرک کەم کردن. ئەگەر ئەم دەفتەرەیان تۆ بینووسیتەوە بارم سووک دەکەی، خۆزگە دەڕۆیشتن و باریان سووک دەکردین.

(مست. لا.) ١- خۆسازکردنی کاروان و (بار) خستنە سەرپشتی وڵاغان *بارلێنان. ٢- کۆچ کردنی ماڵێک یا خەڵکی شوێنێک لە جێگەیەکەوە بۆ جێیەکی دی. ماڵی مام برزۆ دوێنێ باریان کرد. دە ڕۆژی تر باردەکەین دەچینە هەواری. ((ماڵم لێرە باردەکا، دەچمە دار و بێ داری + هەرکەس تۆی ناوێ بەردی لێ بارێ)) (فۆلکلۆر). ٣- (مج.) موتڵەقی گواستنەوە و ڕۆیشتن. ٤- (مست. مت.)، (کن.) زیاد لە توانستی خۆی کار بە کەسێ ئەسپاردن بۆ جێبەجێ کردنی.

(مست. لا.)، (سیم.) بازد تم: بازد- (نا.)، (مک.) تم: ٢-باز.

(مست.، لا.) ١- (مک.) خۆدزینەوەی کەروێشک لەناو تەماڵ بێ ئەوەی ڕاوکەر پێ بزانێ. ٢- (سن.) هەڵبەزینەوەی شتێ (گو للە،بەرد،...) لە ئەرزی و لە شوێنی دیکە وەزەوی کەوتنی. *کەوانەکردن. (سیم.) بازرەقەبەستن.

(مست. لا.) ١-کۆڵێنەوە و دوان لە شتێ یا مەبەستێ، ٢- قسەکردن دەربارەی کەسێ یا هەرچی.