تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 335
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێق کردنەوە
(مست. لا.) ١-
بەتاڵ
کردنی
ئەوەی
لە
ناو
(
مەعدە
)
دایە
،
بە
ڕێگای گەروودا.
ڕشانەوە
. ٢- (مج.)
کردنەوە
و گەڕاندنەوەی شتێ (
پارە
،...،...)
بە
ناچاری
کە
ئەو
کەسەی شتەکەی هابەلاوە،
وا
بزانێ یەواو
قووتی
داوە و
خەیاڵی
دانەوەی
نەبێ
. نەیدەدایەوە
بەڵام
پێمان
ئێق
کردەوە
.
بۆ
کوێی
دەبا
هەر
دەبێ
ئێقی کاتەوە. *
یەق
کردنەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەمین کردنەوە
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) ١-
ترس
ڕەواندنەوەی کەسێکی (
لەبەر
هەرچی
بێ
) ترسابێ و
خۆی
شاردبێتەوە
یا
هەڵاتبێ. دزەکانیان
ئەمین
کردەوە
پاشان
گرتیانن،
دە
بچن
ئەو
کورە
ئەمین
کەنەوە
با بێتەوە. ٢- (مج.) گرتنەوەی
بارگین
و ئێستری بەرهەڵ
بوو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بار ڕاست کردنەوە
(مست. مت.) ١-
یارمەتی
کاروانی
یا
هەر
کەدێکی
دیکە
بۆ
راست کردنەوەی بارێکی
لاسەنگ
بووبێ. ٢- (کن.) یارمەتیدانی کەسێکی
تووشی
گیروگرفت
و
ناڕەحەتی
بووبێ
بە
تایبەتی
لە
لانی
پارە
و پووڵەوە.
ئازاد
حاڵی
شڕ
بوو
شێرکۆ
فریای
کەوت
و
باری
ڕاست
کردەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بردنەسەر
[[ بردن+٤-ئه/٣+سهر ]]
«مست. مت.» ١-
تەواو
کردن
،
جێ
بەجێ
کردن
،
بەجێ
گەیاندن.٢- «مج.»
سه
پاندن
ئاخری
قسەی
خۆی
برده
سەر
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بوردنەوه
«مست. لا.»، «کعر..» تم:
بورانەوە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بژاردنەوه
«
مست
.، لا»، «سن.» گێڕانەوەی
خەو
«تم:
مردۆخ
، ب1، ل-167» .
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڵاو کردنەوه
«مست. مت.» 1- بەشینەوەی شتێ بەسەر خەڵکا:؛ پارەیەکی
زۆری
بەناو
مەنگوڕاندا
بڵاو
کردۆتەوه
ڕۆنی
لێ
سەلەم
کردوون. 2- «تت.»
دابەش
کردنی
ڕۆژنامە
و بەیاننامه....::
لەوەتی
دەوڵەتی
عیڕاق دامەزراوه،
گەلێ
کتێبــ. و ڕۆژنامەی
کوردی
بڵاو
کراوەتەوه.
ڕادیۆ
دەنگ
و باسان بڵاودەکاتەوە. «
عا
..»
نشر
، ئیزاعە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەربانگ کردنەوه
«مست. لا.» شکاندنی
ڕۆژوو
.
شت
خواردنی
ڕۆژووەوان
پاش
ئەوەی
وەختی شەرعی دادێت.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەرز کردنەوه
(مست. مت.) ١- شتێک
یا
کەسێ
لە
شوێن
خۆی
بەرەو
ژوورتر
کردن
. منداڵەکەی
بەرز
کردەوە
و کوتای
بە
عەرزدا. ٢-
شت
بەسەریەکا
کەڵەکەکردن
بە
جۆرێ
کە
لە
ئاستی زەویڕا بڵیندبێ.
بەقەد
کێوێک
فەردە
شەکریان
لەم
دەشتە
بەرز
کردبۆوە. ٣- (مج.) تم:
بەرز
کردن
/٢::
نانی
سوێرە
بەرزی
دەکاتەوە
پاشان
دەلاقی ڕۆدێت.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەسەرکردنەوه
«مست. مت.»، «مک.»، 1-
ئەژماردن
یا
هەر
وا
به
چاو
وردبوونەوە
لەو
شتانەی له شوێنێک دانراون،
به
نیازی
ئەوەی
که
بزاندرێ تەواون
یا
وەک
خۆیان
ماون.::
ده
بڕۆن
ئە
و مەڕانه بەسەرکەنەوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاڵە بێژ کردن
«مستـ. متـ.» دابێشتنی
هەندێ
شتی
هاڕاوە
و
کوتراو
«
برنج
،
دارچین
،
بەهارات
...»
بە
پارچە
قوماشێکی تەنکی
شاش
،
بۆ
جیاکردنەوەی
ئەو
بەشەی
باش
نەکوتراوە.. *
واڵە
بێژ
کردن
«سیمـ.».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بازاڕ کردن
[[بازاڕ/٤+ كردن]]
(مست. لا.) قسەکردنی کڕیاڕ و
فرۆشیار
لەسەر
نرخی
کاڵا
، هەوڵدانی
بۆ
سووکی
کردن
لە
نرخی کەلوپەلدا، *سەودا
کردن
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باش کردن
[[باش/١ +كردن]]
١- (مست. مت.) گۆڕینی
حاڵی
شتێک، کارێک
یا
کەسێ
لە
هەر
بابەتێکەوە
بێ
،
لە
خراپی
ڕا
بەرەو
چاکی: حوکمی
زاتی
(
ئۆتۆنۆمی
)
لە
کوردستانی
عێڕاق،
حاڵی
نەتەوەی
کورد
باس
دەکا
. یاسای
چاک
کردنی
کشتوکاڵ
ژیانی
جووتیاران
باش
دەکا
. ٢-(مصت.
لا
،)
ئەنجام
دان
یا
نەدانی
کارێک
کە
بە
لای
کەسێکەوە
ئەوەی
کراوە
مەسڵەحەت
بووە.: باشت
کرد
وەڵامت نەدایەوە
دەنا
لێتان
دەبوو
بە
شەڕ
. باشت کردووە
سەر
لێدا
ئەگینا
گلەیی
نەدەبڕاوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانگ کردن
[[بانگ/١+كردن]]
«
مست
.،» مت» ١- بەدەنگی
بەرز
ناوی
کەسێ
هێنان
و داوایەک لێکردنی::
ئەوەندەی
بانگیان
کرد
گوێی
لێ
نەبوو
.
بڕۆ
ماڵی
شاسوار
بانگی
که
تا
ئێره
بێ
. *
بانگێشتن
.
قاو
کردن
،
گاز
کردن
. ٢-
مێمانی
کردنی
کەسێ
،
دەعوەت
کردنی یەکێک
بۆ
نان
خواردن
لە
شوێنێک *
بانگێشتن
کردن
،چڕین.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بانگێشتن کردن
[[بانگێشتن+كردن]]
«
مست
.، مت.»، «مک.»
ئاگادار
کردنی
کەسێ
یا
کەسانێ
بۆ
چوونه
ماڵ
یا
هەر
شوێنێکی
تر
بۆ
:
نان
خواردن
،
خواردنەوه
،
شایی
و
خەنەبەندان
یا
هەر
جوورە کۆبوونەوەیەکی
لەم
بابەتانه. *دەعوەت
کردن
. «کعر.»
زیافەت
. «مک.»
مێمانی
کردن
. «سن.»
میرفانی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باوەش پێدا «پێا» کردن
«مست. مت.»
بە
هە
ر
دوو
دەست
و
گورج
و گۆڵی
پڕ
بەشتێ
یا
کەسێکدا کردن::
هەر
باوەشی پێداکرد و خستیه
سەر
شانی
، باوەشی پێیا
کردو
دای
بە
ئەرزا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بردن
«مست. مت.» شتێ
یا
کەسێ
لە
جێگای
خۆ
هەڵگرتن
و دوورخستنەوەی::
بەیانی
تا
دێم
ئەم
مێزه
لەم
ژووره لابەرن.
خۆزگه
ئەم
کاربەدەسته خراپەیان لادەبرد.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بنکەن «د» کردن
«
مست
.، مت.»، «
سیه
.، سن.» تم:
بنکۆڵ
کردن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بنیاد کردن
«مست. مت.» تم:
بناغه
دانان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بنێشت خۆش کردن
«
مست
.، مت.» 1-
کوڵاندن
و
پاڵاوتن
و
قاڵ
کردنی
بنێشت
. 2-
جاوین
و
نە
رم
کردنەوە
ی بنێشتی
ڕەق
. تێبــ.-
بنێشت
پاش
کوڵاندنی
ڕەق
و
تورت
دەبێ
و
منداڵ
نازانن بیجاون،
هەر
لە
دەمیاندا
ورد
بوو
قوتی
دەدەن،
بۆیه
یەکێک «دایکیان،
خوشکی
گەور
یان
لەپێشدا بۆیان دەجوێ
تا
نەرم
دەبێتەوه و
لەبەر
یەک
دەکشێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
به بووک بردن
«مست. مت.»، «کن.» جنێوه و کەسێکی
ئەم
قسەیەی پێ دەگوترێ
وەکوو
پێی
بڵێن
«
ژنه
و
به
مێردی
دەدەن» وایه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بۆن پێوەکردن
«مست. مت.» 1- تم:
بۆن
کردن/٣. 2- شتێک له لووتی
خۆ
نزیک
کردنەوه،
لەبەر
ئەوەی
کە
بۆنێکی
خۆشی
لێدێ. شەمامەیێکی
بەدەستەوه
بوو
خێرا
خێرا
بۆنی پێوه دەکرد. 3- «کن.» دانانی شتێک
بۆ
کەڵک
لێ
وەرگرتنی:: ئەوه
ئەو
باقلاوەتان
بۆچی
داناوه بۆنی پێوه دەکەن ؟
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بۆڵه بۆڵ کردن
«مست. لا.» تم:
بۆڵاندن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەخەم کردن
مست. مت.»، «کن.» تم:
بەخێوکردن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەروپشت کردن
«مست.ست.» هێنانه پێشەوەی
لای
پشتەوەی
هەندێ
پارچەی
جلک
«
کراس
و....»
لەبەر
هەر
هۆیە کی
بێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەل کردن
[[ بهل/3 + کردن]]
«مست. مت.»، «هل.»
ئاوسان
و گەورەبوونی قەوانی
فیشەک
له لوولەی تفەنگدا
لەبەر
فراوانی
جێگەی
فیشەک
و ئەوشاری
گازی
باڕووت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
تێ بردن
«مست. مت.» ١-
داخڵ
کردنی شتێ
دە
شتێکی دیکەی هاوجنسی
خۆی
. ٢-
لەناو
بردن
،
وون
کردن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
دەربردن
«مست. لا.»
ئیدارە
کردن
دەکەڵ
کەسێ
،
جا
تۆ
چۆن
د
گەڵ
ئەم
دە
م شڕه
دە
ر دەبەی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
لێ بردن
«مست. مت.» ١-شتێک بەزۆر
دە
شتێک
پە
ستاوتن. تێبــ. ـ
ئەم
مەسدەره زیاتر
بۆ
حاڵەتی
تایبەتی
جووت
بوونی
نێرومێی گیانداران
بەکار
دێت
. ٢- شتێک لەدەست
کەسێ
دەر
خستن
بەزۆر،
یا
بە
دزی
و.... تێبــ.- بەکارهێنانی
ئەم
مەسدەره
بەم
مانایه
زۆر
کەمه و زیاتر
بۆ
گاڵتە
دەگووترێ و
مەبەست
مانای یەکەمیێ:: گۆچانەکەشیان
لێ
برد
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
لەباو ەش کردن
«مست. مت.» هەڵگرتنی یەکێک و بەسینگی خۆوە
نووساندن
و
بە
د
ستێ
یا
هەردووو
دەست
ڕاگرتنی
تا
نەکەوێته خوار.:
کچی
خانمۆڵ،
بڕۆ
ئەو
منداڵه
لە
باو
ش
که
و بیهێنه با
هێندە
نەگری.
1
2
3
4
5
6
7