«مستـ. لا.» ١- ئاگر تێ بەر بوون/ ١. ٢- «کنـ.» تووڕە بوون و هەڵچوون، ڕق هەڵسان و سووربوونەوە: هەر کوتت ئەم ئیشە وانابێ ئاگر دەگرێ. * ئاگر تێ بەربوون / ٢ ج.

«مستـ. لا.» ١- ئاگر گرتن و سووتانی شتێک بێ ئەوەی یەکێک بە دەست یا لە ئانقەست بیسووتێنێ.: ئوتۆمبیلەکەی ئاگری تێبــ.ەربوو، کوڕە هێندە لە سۆبەکە نیزیک مەکەوە با ئاگرت تێبــ.ەرنەبێ. * ئاگر گرتن / ١. ٢- «کنـ.»، ١» سووتان و فەوتان، لە ناوچوون: کوڕە دانیشە هەی ئاگرت تێبــ.ەربێ، ئاخوا ئاگر دە عومر و ماڵیان بەر بێ. ب» ناڕەحەت بوون، لەبەر زگ پێسووتان و بەزەیی هاتنەوە بە حاڵی یەکێکدا.: پیاو هەر نەیبینێ چاکە، ئاگری تێبــ.ەردەبێ، ئاگرم بۆی تێبــ.ەربوو. ج» تمـ: ئاگر گرتن/ ٢.

«مستـ. متـ.» تمـ: ئاڵووهەڵدانەوە.

«مستـ. متـ.» ۱- خووگرتن بە شتێکەوە یان بە کارێکەوە. ۲- هۆگری کەسێک، شتێک یا چلۆنایەتێک بوون. ۳- عادەت کردن، گیرۆدە بوون، ڕاهاتن «بە....» : ئولفەتی پێوە گرتووە بۆی تەرخ ناکرێ، ئولفەتی بە ڕاوە کەوەوە گرتبوو بە زۆر وازمان پێ لێهێنا.

«مستـ. لا.» هۆگر بوون، عادەت کردن، خووگرتن.: سەگ زوو ئولفەت دەگرێ.

«نا.» مافوورەی گەورە کە لە ژوورا ڕای دەخەن و دەورەی بە ڕایەخی دیکە یا قەنەفە پڕ دەکەنەوە.: ئۆرتەیێکی ۳بە۴ی کاشانیان کڕیوە. //کەنارە، لاکێش.

«مستـ. لا.» ئارام بوون، لە جم و جۆڵ کەوتن، بێدەنگ بوون. تێبــ.ینی: بەشی یەکەمی ئەم مەسدەرە «ئۆقرە» یەوە بە لای منەوە لە «وقرە» ی عەڕەبی بە مانای: ویقار و گرانی و سەنگینی وەرگیراوە و لە کوردیدا دەگەڵ فیعلی گرتن ئەم مەسدەرەی لێ پێک هاتووە. دیارە جووڵەجووڵ و هەرا و هوریا پێچەوانەی ویقار زاندراوە.

(نت.) کارێکە شێخێکی تەریقەتی قادرت دەگەڵ دەروێش یا هەر کەسێکی تری دەیکا -دەدەمی دەتفێ، یا پەنجەی دەدەمی خۆی دەنێ و پاشان دەیخاتە دەمی دەرویشەکەوە...- و ئەمە بۆی دەبێتە ئیجازە، پاشان دەروێش یا ئەو کەسە بە بێ ترس ماران دەگرێ و پێیەوە نادەن.

(مست. مت.) قەدر گرتن، ڕێز لێنان، حورمەت گرتن، قەدر زانین، بە گەورە زانینی کەسێک و بە ئەدەبەوە دەگەڵی ڕەفتار کردن.

(مست. مت.) ١- عەیب لە کارێک دەرخستن، لە کار و کردەوە و قسەی کەسێک ڕەخنە گرتن. ٢- بە ڕاست زانینی کار یا قسەیەک. ئیرادی لێ مەگرە هەر ئەوەندەی ئاقڵ پێدەشکێ، دەتوانی سەت ئیرادی لێبگری، سەعاتێکە قسە دەکا شتێکی وای نەگوت ئیرادی لێبگیرێ.

(مست. لا.) عەیب و عار دەرخستن، ڕەخنە گرتن، ئیعتیڕاز کردن. ئەوە چییە هەر لە خۆڕا ئیرادان دەگرن.

(مست.لا.) تووشی نەخۆشی زگەشۆڕە بوون.

(مست. مت.) دەربارەی کار و کردەوە، یا قسە و بڕیار، لە کەسێ یا هەیئەتێ وەدەنگ هاتن. لێ ڕاست بوونەوە و پێشاندانی ناڕازێتی. قبووڵ نەکردنی بڕیار.

(مست. مت.)، (کعر.) پرسیار کردن و قسە دەرکێشانی یەکێکی ڕەسمی (محقق) لە کابرایەک دەربارەی مەسەلەیەک. * (کئێر.) ئیستینتاق کردن، بازجۆیی.

(مست. مت.) بە تەئسیری کەسێ یا شتێ کارێ کردن. کردنی کەسێ یا شتێ بە سەرچاوەی بیر کردنەوە و مەبەست لێ ئەستاندن. نالی لە حەبیبەی ماڵیاوا ئیلهامی وەردەگرت، خانی بۆ (مەم و زین)ەکەی لە بەیتی (مەمی ئالان) ئیلهامی وەرگرتووە.

(مست. مت.)، (کعر.) ١- ئاگا لێبوون، پاراستنن، پاس کردن. ٢- بە دیار شتێک و کارێک یا کەسێکەوە بوون. (ماندووی سەر خەوێک بشکێنە لە لام)) (( ئێشکت ئەگرم، مەترسە، ئازام)) (پیرەمێرد-٤٢٠). ٣- بە دیار ژنی زەییسان و منداڵەکەیەوە شەو تا ڕۆژ دانیشن تا (ئاڵە) و (شەوە) دەستیان لێ نەوەشێنن. ((ئێشکت ئرگرم نەک چل شەو، چل ساڵ)) ((لە ترسی شەوە و ترسی دایکی هاڵ)) (سەلام-١٤٤). *(کئێر.) کێشک کێشان.

«مستـ. متـ.» پەڕۆوپاڵ یا تۆپەوانەی تایبەتی دەگونجی ئەستێڵ ئاخنین، بۆ ئەوەی ئاوەکەی بۆی دێ لەبەری نەڕوا: ڕۆڵە ئیمڕۆ نۆبە ئاومانە بچن ئەستێڵەکە بگرن.

(مست. مت.) ١-پێوانی درێژی، پانایی، قووڵایی، بەرزایی یا ئەستوورایی شتێک. ٢- دیاری کردنی مقیاسی جلوبەرگی ئینسان. بچۆ لای خەییاتەکە با ئەندازەت بگرێ. ((... هادی خان بۆ ئەندازە گرتنی هێلکەکان، کونێکی خڕی کردۆتە تەختەیەک...)) (قزڵجی: پێکەنین-١١٨)

(مست. مت.)، (مک.) بەش بەش کردنی هەویر، هەر بەشەی بۆ نانێ، کولێرە و... یەک و ئامادە کردنی بۆ پان کردنەوە و کردنی بە نان. خێرا ئەنگوتکەکان بگرە تا تەندوورەکە دادەمرکێتەوە، ئەوە ئەنگوتکت نەگرتووە.

(ست. مت.) باج لە کاڵایەک ئەستاندن.