«مست. لا.» بە دوو پەنجەی دۆشاومژە «قامکی شاده» ی هەردووک دەستان، یا به قامکه گەوره و دۆشاومژەی دە ستێک، له سەر هەوای مووسیقا و هەڵپەڕکێ دەنگ دەرخستن.* «مک.» چەقەنه لێدان. «سن.» پل تەقاندن.

«نت.»، «مک.»، «کن.» تم: بنێشت • کردن به بنێشته خۆشه ی...

«نت.»، «مک.» 1-شیشێکی ئاسنی درێژ و پانه له بەرداشی بنەوه دێته دە ر و دەچێته ناو «تەور ه» وه و بەرداشی سەرەوه دەسووڕێنێتەوە. *«سیه.» بلووسک. بڵسک، بڵۆسک. 2- پارچه ئاسنێکی پانه «4ر5 سانتیمتر» و درێژایی به پێی پێویست، بەسەر ئاورگ و تەندوورا ڕایەڵ دەکرێ و مەنجەڵ و و دیزه و ئەو جووره شتانەی دەخرێته سەر. 3- ئەنجامی کاری بستەلێدان. هس.: «بست، بستەک» ی باکووری «تم: ژابا- معین، فەرەنگ، ب1، ل- 567» به مانای شیشی گۆشت برژاندن.

«نت.»، «کئێر.» 1- کە مێک کەلوپەل و کاڵا یا هەر شتێکی دیکه که له قوتوو یا کیسەیەکی کاغەزەوه پێچرابێ:: بەستەیەک چا، دوو بەسته سیغار.* «کعر.» پاکەت. 2-توورەکه یا پارچه قوماشێکی شتی تێ تێخرابێ و سە ری دروابێ. تێبــ.ینی: هەندێ جار ئەم وشەیه به تەنیایی وەکوو «نمف.» لە مەسدەری بەستن بەکاردێت.

«نا.»، «مک.» بەری دارێکه و دەخورێ، وەکوو بادام و.... وایه له هەندێ شوێنێ کوردستان دە چێندرێ و له داری قەزوان موتوربەی دەکەن.* «کئێر.» پسته. «کعر.» فستق.

«نا.»، «کعر.» گۆرانی سووک و لەبار که هەوا و شێعرەکانی مایەی فولکلۆرییان هەبێ. // مەقام.:: ئاگربارانه، کراس زەردێ، کوێستانان خاڵ خاڵ، عەمر ەکەم سەڵتەنه، لە بەسته خۆشەکانی کوردین، تێبــ. ـ آ» من نازانم بۆچی ئەم ناوه له گۆرانی نراوه، له ئازەربایەجان سۆوێتی هەر ئەم وشەیه بە عەینی مانا دەکار دەکرێ و له مەش زیاتر «بەسته کار» یش بە و کەسە د ەڵێن که «هەوا» بۆ ئەم چەشنه گۆرانییه دادەنێ، دیاره که هەرتک وشە «بەسته» و «بەستەکار» پەیوەندێکیان دەگەڵ زمانی «ترکی» نییه که «ئازەربایەجانی» شێوه یا لەهجەیێکێتی. ب» دوکتۆر معین له باسی وشەی «بەستە» دا دەڵێ: «21ــ «شیعر» شیعرێکی بریتی بێ له چوار نیوه شیعر.22ــ «مۆسیقا» ئاهەنگێکی مۆسیقایه له «حەسار» و «سێگا» و «حیجاز» پێکهاتووه.»، «تم، فەرهەنگ ج1، ل-532». ج» لە موکریان وشەی «بەند» له باتی بە شێکی گۆرانی بەکاردێت و سەربەندیش ئەو شیعرانەن که له گۆرانی دووپات دەکرێنەوه و زیاتر گۆرانی بەناوی «سەربەند» ه کەیەوه هەڵدەدرێ. د» زمانی عەرەبیش له عێڕاق ئەم وشەی کردۆته «پەسته» و بە عەینی مانا بەکاری دێنێ. هـ» لەو باوەڕەدام که «بەند» ی موکریان، «بەسته» ی سلەیمانی لە پێشدا یەک مانایان هەبووه و پاشان هەریەکەیان مانایەکی تایبەتی وەرگرتووه و دەگەڕێنەوه سەر «بەند» ی ئاوێستایی و «بەستەن» ی پەهلە وی که دووەمیان له یەکەم وەرگیراوه.

«س.» حاڵی کەسێکی باکی لە هیچ نەبێ،:: بڕۆ له ئێمەوه بسته به چدەکەی بکه. *بەڕەڵڵا، ئازاد، سەربەست.

«نت.»، «مک.» چوارەمین قامکی دەست له پەنجەی گەورەڕا.

« س.»، «مک». نانێکی باش برژابێ و گوڵی کردبێ. تێبــ.- ١» ئەم وشەیه لە مەسدەری «براشتن = برژاتن» ەوه هاتووه که لە لەهجەی باکووریدا ماوه و له لەهجەی ناوەندیدا بۆتە برژاندن. ب» لە موکریان، تەنیا وەکوو سیفەت بۆ «نان» دە گوترێ، بە ڵام له لەهجەی باکوریدا «براشتی وەکوو «بریشەک» ی پەهلەوی بۆ ەموو شتێ لەشوێن «برژاو» ی ناوەندی بەکاردێت:: گۆشتی براشتی، مریشکی براشتی.

«نا.»، «هل.» توێژێکی ئەستووره له ئەنجامی ئیشک هەڵاتنی خوێن لەسەر برینی لەشی ئینسان دەیبەستێ و نیشانەی خۆشەوەبوونی برینەکە یه. * «مک.» قرماغە. «سیە.» قرتماخە، قەتماخە.

«نت.» بنێشتێ که هێشتا نەکوڵێندرابێ و خۆش نەکرابێ و جاچکەی نە کوڵێندراو، بنێشتی خاو. تێبــ.- له کوردەواری ئەم جووره بنێشته بۆ گەیاندنی هێندێ «کوان» بەکار دێنن.*(سن) جاچکە تاڵه.

«نا.»، «کئێر.» تاپۆچکەیەکە، له گڵێکی تایبەتی «گڵی حیکمەت» دروست دەکرێ و زێڕینگەر «زێر» و «زێو» و «مس» ی تێدا دەتوێننەوه، شکڵی وەکوو هێلکه وایه که له سەرێکەوه نەختێکی خشت بڕابێتەوه. تێبــ.- هەر ئەم وشەیه کراوه بە عاڕ بی و بووە «بوتقه» و بودقه» .

«نت.»، «مک.» بۆنێکی ناخۆشه، پێش تێ بەربوون له نێری دێ.

«نا.»، «سیه.» لای خوارەوەی ملی ئادەمیزاد له پشتەوەڕا، پشتی مل. تێبــ.- آ» ئەم وشەیه زیاتر ئیزافەی «مل» دەکرێ و دەبێژرێ «بۆقەته ی مل». ب» بۆ کەرتی «بۆق» ی ئەم وشەیه تم: بۆق مل «تێبــ..» * «مک.» پشت مل «پژ مل». «سن.» بۆق مل.

«نا.» 1- «بەرخەنێرێکی لەدوو ساڵان گەور تر بێ.» «جێد.»، ل- 14». 2- «بەران و سابرێن» «خا. ب1، ل-142». 3- «بەران، خرت، سابرێن.» «معر.. کشت، ب1. ل-42.» 4» مک.» به ڕانی خەسێنراو.

نت.»، مانگی «مایس» دەکەوێته «نیسان» و حوزەیران، سی و یەک ڕۆژه. سێەم مانگی بەهار.. تێبــ.ینی: بۆیه ئەم ناوی لێندراوه چونکوو خۆی لەو مانگانه نییه به شێوەیەکی ئاسایی بارانی تێدا ببارێ، بەڵام ڕێی دەچێتی ببارێ و ڕێشی تێدەچێ نەبارێ، بارین و نەبارین بە بە خته.

«ست.» حاڵی مەڕ یا بزنێ که بەچکەی به ناوەخت فرێ دابێ.

«نت،»، «سیم» تم: بەن سامۆرته.

«نت» «مک» پەتێکی باریکه بە دانسته دە هۆنرێتەوه، خورجین، هەگبه و... پێ له پاش تەرکی زین دادەبەستن. * تێبــ.- وادەزانم لە موکریان له شێوەی «بەن سامۆرتکه» شدا دەگوترێ،. چونکو دڵنیا نەبووم نەم نووسی.

«نت» ڕۆن دووگ. «تم: هبێد، ل- 14. خا: ب1، ل-179، ب1، ل- 52» .