تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بەلەسە بوون
[[؟]]
«مست، لا،» «یاخی بوون» تم+خا: ب1، ل-174.
بەلەفیڕه
[[به‌له «؟» + فیڕ «فیڕاندن+ 5- ئه‌/1]]
«نت.»، کئێر.، کعر.» نەخۆشی زگ چوونه تووشی ئاژەڵ و پاتاڵ د ەبێ. هس.: «جن». بەلەریقه = ئیسحالی به شیددەت «بۆ ئینسان» تم: لۆڕی، ل- 15.
1ـ بەلەک
[[؟]]
«نت،» «کعر.، سن.» گیایەکی د ەشتەکییه و تا میترێک بەرز دەبێتەوه، له کوردستان زۆره، ڕەگ و ڕیشەی ئەم گیایه بۆ خۆش کردنی تامی دەرمانان کەڵکی لێ وەردەگیری. هەروەها له شوێنانی گەرم شەریەتێکی لێدەگرن که تۆزێ شیرناییه هەیە و خواردنەوەی دەروونی مرۆڤ فێنک دەکاتەوه، «عا.» عەڕەق سوس «عەڕەق لووس.». «مک» مێکووک.
2ـ بەلەک
[[؟]]
«نت.»، «کئێر.» بەشێکە لە لاقی ئاد میزاد، د ەکەوێته نێوان ئەژنۆ و قولاپەی پێ، لوولاک ووگۆشتێکی بە دەرەو یەتی بە تێکڕایی.
بەلەبەل
[[بەل/٢ + ٣- ئە/٢ + بەل/٢]]
بەلەبەل کردن
«مست.، لا» لەرینەوه، لەرزانەوه.
بەلەدیه
[[عا] ]
بەلەسه
[[؟]]
«گیانداری یاخیتم +خا:ب1، ل-174.
بەلەشوانه
«نت،»، تم: بەنا شوانه.
بەلەم
[[؟]، ]
«نا» «کعر» 1- کەشتی زۆر بچکۆڵه که له تەخته دروست دەکرێ و بەهێزی «سەوڵە» لەسەر چەم و ڕووباری «ڕووسی»، قاییق، «تورکی». 2- «مج» دەوری پەلی درێژووکه که پڵاو و قبووڵی تێدەکرێ. * «کئێر.» بڵووت.
بەلەپا
«ست.» «سن، هو.،» تم: بەپێ.
بەلەپێ
«ست.» تم: بەپێ.
بەلەچەک
[[؟]]
«نت.»، «مک.» 1- تاسمه کوولەکەی شیرنه. هاوینان لەبەر هەتاو ئیشکی دەکەنەوه و هەڵیدەگرن بۆ زستان، 2- خواردنێکی کوردەوارییه له «بەلەچەک/1» و نیسک و کشمیش دروست د ەکرێ.
بەلەک پێچ
[[2-به‌له‌ك+پێچ «پێچان» ]]
«نت،» «مک» شتێکه وەکوو کەژوو، پان تر و تەنکتر بۆ گورج و گۆڵی لە بەلەکی دەهاڵێنن. تێبــ.ینی: لە قولاپەی پێ ڕا دەست به ڵێهاڵاندنی دەکا و لای خوارەوەی هەر قەدێکی بەرەو ژوورتر تۆزێک دەکەوێته لای سەر ەو ەی قەدی بەرەژێرتر له خۆی، تا د ەگاته نیزیکی ئەژنۆ دەبڕێتەوه لاسکێکی درێژووکەی پێوه.... یه پێی قایم دەکەن لەباتی ئەوەی بە تایبەتی بچین لە تیزماڵکه قوماشیشی بەکاردێنن.
دید بەلەقیت
«کن.» ئافرەتی ڕوو هەڵماڵراو کە بە هیچ بارێک لەبار نەکەوێ. هس.: «لوبەله = چیلکه.