تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بەزەوی
«نت.»،» هل.، سن.» تم: بەزەیی.
بەزەیی
[[ به زه + 2- ـ ئی ]، ]
«نت.» هەستی دڵسۆزی بەرامبەر گیروگرفت و ئێش و ئازاری خەڵک. تێبــ.ینی: وشەی «بەزه» له «بەچەک، به زەک» ی پەهلەوی ڕا هاتووه که لەو زەمانەدا به مانای تاوان و گووناه بووه و ئێستا مانای ڕوحم و شەفەقەت» ی وەرگرتووه.
بەزەیی پێداهاتنەوه
«مست. لا.» هەست به هاوردەردی کردن،ناڕەحەت بوون بە ئێش و ئازار و گرفتاری کەسێک. کافر بەزەیی پێدا دێتەوە. * زگ پێ سووتان.
بووک دابەزاندن
ئازوبەزە
[[ ئاز + و + بەزە ]]
«نتـ.»، «سیمـ.» جوملەیێکە بۆ پاکانە کردن لە مەسئوولیەتی کردەوە و ئاکار و قسە بەکاردێت کە یەکێک دەربارەی کەسێکی تر کردبێتی و کابرا وا بزانێ کە بەم کردەوە یا قسەیە زیانی پێدەگا و نە ئانقەست وای دەگەڵ دەکرێ یاخۆ شتێک ڕووی نەدابێ بەڵام کابرا وای چووبێتە مێشکەوە: ئازوبەزەت بە ملم ئەگەر نیازم خراپ بووبێ لەگەڵت، ئازوبەزەی تۆم بە ملی ئەگەر شتی وام لەدەم دەرهاتبێ * ئازوباز «مکـ.» ئەز. تێبــ. ــ بە لای منەوە ئەم وشەیە لە ئاز «پهـ: ئاز = پێداویستی، تەماح، ئارەزوو» و بەزە «پهـ: بەچەک = تاوان، زوڵم لێکردن» پێکهاتووە.
دابەزاندن
[[ دا «پێبف.» + به‌زاندن ] ]
«مست. لا.» 1- هێنانه خواری یەکێک لەسەر پشتی ئەسپ و هەموو جووره هۆیەکی هاتوچۆ.:: دەستی گرت و له ئۆتۆموبیلەکه دای بەزاند هەیتەیەکی وایه سواران له ئەسپی دادەبەزێنێ. لەشکرێکی زۆریان به پاراشووت لەو دەشته دابەزاندووە. 2- له پایە و پلەی کۆمەڵایەتی و... هێنانه خوار وه:: به چەند جارێک چەند پلەیان دابەزاند و کردیانەوه موودیر.* «کعر.» داگرتن.
دابەزین
[[ دا «پێڤ» + به‌زین ]]
«مست. لا.» 1- هاتنه خوار له سەر پشتی ئەسپ و هەموو هۆیەکانی لەم بابەته:: سوارەکان هەر دوو سێ یەکیان له بەر ماڵێک دابەزین. له ئۆتۆمبیلەکه دابەزن. 2- هاتنه خوار له شوێنێکی بەرزترەوه «نسبیا» بۆ جێگایەک:: ئێستا بۆیان دانەبەزی گێزەر بەربای عومریان بکەی. 3- کەم بوونەوەی پلەی گەرما و سەرما و...:: گەرما زۆر دابەزیوه، زستان وا خەریکه تەواو دە بێ نابینی سەرما چەند دابەزیوه.
دەڵەی بووکی بۆ دابەزیوه
«کن.» زۆر بە پەلەیه، ئۆقرە ناگرێ. تێبــ.ینی: بە کەسێک دەگوترێ که له شوێنێک بێ و پەله بکا بۆ ڕۆیشتن.
هەڵبەزاندن
[[ هه‌ل «پێبڤ» + به‌زاندن]، ]
«مست.مت.» 1- شتێک یا کەسێک له خوارەوه ڕا بۆ لای سەرەوه و هەڵاویشتن و جوڵاندن:: منداڵەکه هێنده هەڵ مەبەزێنه با ئازاری نەگا. 2- «مج.» تەشقەڵە پێ کردن. کارەسات بەسەر هێنان.
هەڵبەزین
[[هه‌ڵ «پیڤ» +به‌زین ]، ]
«مست. لا.» خۆ هەڵاویشتن به تەکانەوه، له ژێر ڕا بۆ سەرەوه:: هێنده هەڵ مەبەزه. ئەوە چیته هەر هەڵدەبەزی. تێبــ.ینی: ئەم مەسدەره زیاتر له حاڵەتی «نەفی» دا. بەکاردێت و بۆ حاڵەتی «ئیجاب» هەڵبەزهەڵبەزکردن یا هەڵبەزینەوەمان هەیە.