«حمف.» 1_ زەمانێکی پێش ئێستا، «عا.» سابق، سالف. 2- حاڵی هەر کەسێ یا هەر شتێ که له وەختێکا باسی دەکرێ له شوێنێک بێ کەوتبێته دواوه:: سەربازەکەی بەرین دوگمەکەی دانەخستبوو «بەلای ئەو سەربازەدا تێپەڕیوین و ئێستا که باسی دەکەین بە جێمان هێشتووه» .. * بەرگ. بەرگین، پێشوو، بەروو، تێبــ.ینی: هەرچەندە ئەم وشەیه، یەکەندەردوو وا دێته بەرچاو که هەر وەکوو لەسەرەوه نیشان دراوه له [1- بەر/2 و3+ ئین ] پێکهاتبێ، بەڵام ئەوه ئی ئەم قۆناغەی ئێستای زمانی کوردییه و من وای بۆ دەچم قۆناغی پێش ئێستای «بەرگین BRIGÎN» بووبێ که - ئێستاش له بن لەهجەی سنەیی و جافیدا هە ر ماوه و پێش ئەویش «بەرووئین.» .

«حمس.»، «مک»، نێوانی ئەو سەرە و سەری شتێکی پان، نێوانی دوو «حەد» ی که پانی شتێکیان لێ دەبڕێتەوه. «له درێژایی دەردێنێ دەبەرینایی دەکاتەوه» «فۆلکلۆر». تێبــ.ینی: له موکریان ئەم مەتەڵه بەم جوورەیه و له هێندێ مەڵبەندی دیکەی کوردستان له بات وشەی «بەرینایی» پانایی گوتراوه. *پانایی.

(حمس.) بەربەرەکانی، ڕقەبەری، لەجاجەت، سەرسەختی. ((... لە بەیتێکدا گەورە پیاو و هاوشانی قەرەتاژدینە، ئینکەبەری دەگەڵ قەرەتاژدین دەکا)) (هێمن، تحفە: ج١-٨٢).

«حمس.» 1- وەک یەک بوون له درێژی، بە رزی، قورسی و... و.... دا. 2- دژایەتی، ناحەزی، نەیاری.

«مست. لا.» 1- وەکوو یەک لێهاتن.، هاوتا بوون، هاوسەنگ بوون له هەموو بابەتێکەوه 2- دژایەتی کردن.

کاتیکه هێشتا ساغ نەبۆتەوه شەوه یا ڕۆژ.