«نا.» 1- «سن.» نەخۆشیەکه که ئاڵوو لەدیوی ناوەوه دەئاوسێ. تێبــ.- دەربارەی ئەم نەخۆشییه له وشەی «دووشاخە» دا باس دەکەین. 2- جنێوێکی سووکەڵەیه زیاتر به منداڵی زۆربڵه دەدرێ.. تێبــ.- مانای ئەم وشە توورکیه «خنکان» ه، جا ئەو کەسەی جوێنەکەی پێ دە درێ وەکوو پێی بڵێن: یاخوا بخەنکێی و ئیتر قسەت پێ نەکرێ، وایه.

«مست. مت.» پاڵ پێوەنان.

«مست. مت.» دەربڕینی نیازێکی خراپ بۆ کەسێ. کردنی قسەیەک دەربارەی کەسێ کە وا لێک بدرێتەوه ئاواتێکی خراپه بۆی دەخوازرێ.:: ئەرێ ئەوه بۆچی هێنده بۆی دەقڕێنی.

«نا.»، «سیه.» لای خوارەوەی ملی ئادەمیزاد له پشتەوەڕا، پشتی مل. تێبــ.- آ» ئەم وشەیه زیاتر ئیزافەی «مل» دەکرێ و دەبێژرێ «بۆقەته ی مل». ب» بۆ کەرتی «بۆق» ی ئەم وشەیه تم: بۆق مل «تێبــ..» * «مک.» پشت مل «پژ مل». «سن.» بۆق مل.

«مست. لا.»، «کعر.» له کاراندا باش هاتن، چاک هەڵکەوتن، سەرگرتن، بەخت هێنان لەدەست هاتن، پێ کران (هەمووی بۆ کەسێ یا کەسانێ). بۆی نالوێ ئیمڕۆ بچێتە لای گۆروون. وەک بۆی وەک بۆتۆ لواوه بۆ کەس نەلواوه، ئەگەر بۆم بلوێ سەرێکی خاڵم دەدەم.

کئێر.»، «نا.» تم:بۆمبا. تێبــ.- ئەم وشەیه خوێندەوار دەیڵێن و لادێیی و کوردی ئاسایی هەر «بۆم» دەڵێن.

«نا.»، «کعر.». «گوللە ی هەڵۆڵه ناوەکەی پڕ دەکرێ لەو شتانەی دەتەقێنەوه یا ئاگر له وڵات بەردەدەن. جاران له «چەرخی 16-19» هەر بە تۆپ دەهاوێژرا، ئێستا به فڕۆکەش بەر دەدرێتەوه» «تم: لاڕۆس-111» تێبــ.ینی: لەکوردستان - «بۆمبا» تەنیا بەوه دەڵێن که فڕۆکه فڕێی دەداته خوارەوه.

«نت.»، «کعر،» تم: بۆمباران. بۆمباران: [ بۆمب+ باران/2] «نت.»، «کئێر» بەربوونەوەی یەک لەدوای یەکی «بۆمبا» بەسەر جێیەکدا.* «کعر.» بۆمبا باران. تێبــ.ینی: دەنگی «ب» یەک لەم وشەدا لە ناو چووه. بۆردومان.

«نت.، ست.»، «نت.» فڕۆکەی شەڕ که «بۆمبا» هەڵدەگرێ و بە سەر شوێنێکدا بەردەداتەوه «بۆمبارانی دەکا». تێبــ.ینی: ئەم وشەیه ئەگەر بەتەنێ دەکار کرا «ناو» ە ::بۆمبا هاوێژەکانی عێڕاق ئە گەر لەپاش ناوی «فڕۆکه» شەوه هات ئەوه سفەته:: فڕۆکەی بۆمبا هاوێژ. فڕۆکه بۆمبا هاوێژەکان.

«نت.»، «کعر.» بۆمبێکه له تەقینەوەی ئەتۆمی ئۆرانیۆم پێکدێت و توانستی وێران کردنی له بۆمبای دیکه گەلێ زیاتره. به فڕۆکه بەر دەدرێتەوه. تێبــ.ینی: بۆ یەکەم جار ئەم جۆره بۆمبایه ساڵی 1945 له ئامریکاوه دژی ژاپۆن به کار هێنراوە و دوو شاری «هیرۆ شیما» و «ناکازاکی» خاپوور کرد و نزیکەی ١٢٠ هەزار کەسی دانیشتوانی ئەو دوو شارانەی کوشت.

«مست. مت.» بەردانەوەی یەک لەدوا یەکی بۆمبابەسەر شوێنێکدا.

«نت.»، «کعر.» تم: نارنجک. بۆمبای هایدڕۆژن: بۆمبای هایدرۆجن- «نت.»، «کعر.» تم: بمب «بمب هیدرۆژنی»

«نت.»، «کئێر.» تم: بۆمبا «بۆمبائەتۆم» .

«نت.» بۆنی هێندێ شتی وەکوو گوێز و بادام که «شه» د ەکێشن و خراپ دەبن. «تم:مردۆخ، ب1. ل-205» * «سن.» بۆمچەو، بۆمچەوه.

«نت.»، «کعر.» بۆنێکی لە شتێک هەڵدەستێ و به دەوروبەری خۆیدا بڵاو دەبێتەوه: بەیانی چوونیه باغی مکایلی بۆن و بەرامەی گوڵان بە دەمار دەڕۆییی. بۆن و بە رامەی پڵاوی سەدری هەموو کووچە و کۆڵانی پڕ کردووه.*«مک.» بۆن و بەرام. «سن.» بۆ بەرامه، بەرامە. تێبــ.ینی: آ» لەم وشەیەشدا مەبەست له کەرتی «بۆن» وەکوو «بەئۆزه» ی ئاوێستایی هەر بۆنی خۆشه. ب» کەرتی «بەرامه» بەڕای من له پێشدا «ڤەراما» بوبێ که له «ڤەر» ی پەهلەوی بە مانای (بۆ لای سەرەوە) و (ئامای) ئێستای هەورامی بە مانای (هات) پێکهاتووه و مانای وشەکه بەتێکڕاییی دەبێته: بۆنێکی له شتێک بۆ لای سەرەوه دێت. بۆنێکی له شتێ هەڵدەستێ.

«مست. لا.» 1- هەست کردن به بۆن:؛ کەپۆی گیراوه بۆن ناکا. 2- پەیدا بوونی بۆنی ناخۆش که له ئەنجامی تەفاعولی ناوی خۆیان یا تەفاعول دەگەڵ هەوای دەور و بەر، بۆنیان دەگۆڕێ. 3- «مج.» تۆزێ ئاگاداربوون له کارێکی:: ئازادیخوازان گورج بۆنی پیلانەکانی ئیمپڕیالیزم دەکەن. 4- «مست. مت.» وەبەر لووت دانی شتێ بۆ ئەوەی بزاندرێ بۆنی لێدێ یان نا.* بۆن پێوەکردن.

«نمس.»، «هل.» کاری خاوێن کردنەوە و خۆش کردنەوه و خۆش کردنی پێستەی هە ندێ گیانداران، بۆ مەشکه.

«مست.. مت.» خوش کردن و ئامادەکردنی پێستەی هەندێ گیانداران «گا، مەڕ، بزن» بۆ مەشکه.

«نت.»، «کعر.» بۆنێکی ناخۆشی و نامەعلووم.

«نت.»، «مک.، سیه.، سن.» بۆنێکه لەو گەنم وجۆیه و ئاردی ئەوان دێت کە لە چاڵێکی «شەدار» ا ڕاگیڕابن. تێبــ.- گەنم و جۆ ئەگەر چاڵەکەیان نمی هەبێ ئەو ندەش نەبێ که بیان ڕزێنێ و به جارێک له کەرەمیان بخا خۆیان دەخۆنەوه و کاتێ دەکرێنه نان بۆنێکی تایبەتیان لێ دێ که نەک هەر به لووت هەستی پێدەکرێ بگره به تامیشیان ڕا دەزاندرێ که بۆ چاڵیان گرتووه.* «سن.» بۆنماوی.