(نا.)، (سیم.، سن.) تم: بازنە. هس.: (بک.) بازان= چۆڵەمە. لای پێشەوە شان (تم؛ کف- ٦٥) و هس؛ (مک.) بازند.

(نت.)، (مک.) ١- تم: باسک. ٢- هێندێک بە ڕەژوویی جمگەی دەست، ئەو شوێنەی بازنەی تێدەکرێ.

(نت.)، (مک.) ١- ئاڵقەیەکە بە شکلی جۆراوجۆر لە زێڕ، زێو یا شووشەواڵە و... دروست دەکرێ و ئافرەت بۆ جوانی دەیکەنە دەستیان. ٨ (سن.، سیم.) بازن (تم: مردۆخ،ب ١، ل ٧٦٤. (بک.) بازن، بازند. ٢- تۆقیکی ئاسن یا هەر مەعدەنێکی ترە، بۆ قایمی یا بەرگری لە زیادبوونی شکاوی یا پێکەوە بەستنی دوو شت تێیان دەکرێ. گۆچانەکەی درزی بردبوو بازنەیەکی لای وەستا محێدین تێکرد.

(نت)، (سن.) تم: بازووبەند.

(نت.)، (مک ) ١-نووشتە دوعا یەکە بۆ مە بەستی جۆر بەجۆر دەبەرگێکی چەرم دەگیرێ و لە باسکی دەبەستن.٢- بازنەیەکە لە باتی ئەوەی دەقۆڵ بکرێ لەپشت ئانیشکەوە ژنان دەیکە نە باسکیان *(سن.) بازووبەن، قۆڵ بە ن، قۆڵەوان، بازی وەن. (مک.) بازیبەند.(بک) بازبەند. (جنو.) بازووەن.

(س.)، (جف.) تم: ١- بازە.

(نمس.)، (مک.) پەشیمانی.

(مست.، لا.)، (مک.) پەشیمان بوونەوە، پاشگەز بوونەوە. خوایە تۆبە لە گوناحی خۆم بازگەشت بوومەوە. تێبــ.-آ) فارسی (بازگەشت) بە مانای گەڕانەوە لە شوێنێک دەکاردەکا. ب) لە نێوان (پاشگەز)ی سلەیمانی و ئەم (بازگەشت)ەدا پێوەندی هەیە و بە لای منەوە (بازگەشت) بۆتە (باشگەزت) و لە پاشان (پاشگەز٩ی لێ کەوتۆتەوە.

(نا.)، (کعر.) چەکێکی ئاگرینە دژی تانک و زرێپۆش و...م فیشەکە شێتە (سارۆخ=مووشەک)ی پێ داوێژرێ، بۆ یەکەم جار لە شەڕی دووەما دەکارکرا.

(نت)، (سیم)، ئەستوورایی، باسک: ئەوە بازۆڵەی باسکی بوو. هس.: (مک.) بابۆڵەی باسک.

(نت.) ئەو ڕێگایەی هەموو ڕۆژێ (بێری) بۆ مەڕدۆشین پییدا دەڕۆن. ((بازی بێریان دوورەدێیە + بێری دێن شیر مەشکیان پێیە)) (فۆلکلۆر).

(نت.)، (باز)ێک بووە کە بە پێی چیرۆکە کۆنەکانی کوردەواری بۆ دیاری کردن و هەڵبژاردنی حاکم، میر یا پاتشا هەڵیان داوە و لەسەر هەر کەسێ نیشتبێتەوە کردوویانە بە گەورە و حوکمدار. *بازی یەقین.

(نت.)، (سن.) تم: بادەوە.

(نت.)، (سن.،) تم: بازووبەند.

(نت.)، (مک.) تم: بازی دەوڵەت. ((سبحەینێ کە ڕۆژ کراوە، مەجلیسی تاقیقی گیراوە، بازی یەقینیان هێناوە، هەردووک چاوی بەستراوە، هەڵیان ئاوێت ڕاوەستاوە، لە هەوای لەنگەر بەستراوە، سەربەرەژێر هات گەراوە، ئیکلامی فەرخی کێشاوە)) (تحفە، ب٢، ل- ١٤٢/١٤١).

(نت)، (مک) تم: بازووبەند. «...ماڵ ماڵ دە کوتی کاکە ناسر، بە خودای چاک دەڵێن، ئەوان لەمە بە غیرەت ترن، بازیبەندیان لەقۆڵی خۆیان دەرهێنا...» (تحفە،ب٢ -ل- ه).

(ص) ١-حاڵی هەر شتێکی پەلەپەلەی لە دوو ڕەنگی ڕەش و سپی یا ڕەش و بۆر پێکهاتبێ. ٢-حاڵی هەر شتێکی خەت خەتی ڕەنگی ڕەش و سپی بێ. *ئەبڵەق. بەڵەک.(سن) پلبلی، ڕەش کەووگ، ڕە شکەوە، پلپلین (تم: مردۆخ، ب 1، ل - 199، 310، و ب2ل - 880)، (جف) بازگ، بازوو / 2 (هو.) بێڵا. هس.: (مک) ٢-بازوو / 1و (باچکە) و (باسکە) لە قەلە باچکە و قەلەسکەدا.

(نت،)، (مک.) هەفتەی دوایی زستان کە هەتاو هەموو ڕۆژێ جێگەی ئاوابوونی دەگۆڕێ. تێبــ. - بە پێی ئەو نیشانە و کەڵە کە بەردانەی لە هێندێ شوێنی کوردستان بۆ ڕاگرتنی حیسابی ساڵ و فەسڵەکان دروست کراون، بێجگە لەم هەفتەیە، باقی وەختەکان هەتاو لەکاتی ئاوابوونا هەموو ڕۆژێ یەک لەدوای یەک هەر لە یەک نوختە ئاوا دەبێ.

(نت)، (مک) یاریەکی منداڵانەیە لە کوردەواریدا زیاتر کچۆڵە دەیکەن. تێبــ. - ئەم یارییە بە چەند کەسان دەکرێ، هەریەکەیان سێ یا پێنج پارچە زیخی پان دێنێ و پاش ئەوەی بە (لێک داهێنان) یا (تەڕ و ویشک کردن) دیاری دەکەن کێ لەپێش هەمواندا یاری دەکات، پارچە خیزەکانی دەدەنە دەستی و ئەویش لەسەر بەریدە ستی ڕیزیان دەکا و بەتەکانێکی سووک هەلیانداوێ و خێرا دەستی وەردەچەرخێنێ و هەوڵ دەدا هەموویان بکەونە سەر پشتی د ەستی و لەوانەیە هێندێکیان بکەونە سەر زەوی و هێندێکیش سەر پشتی دەستی، لەم حاڵەتەدا دەبێ بە دوو قامکی گەورە و شادەی ئەوانەی سەر ئەرزی بچنێتەوە، کە ئەم کارەی تەواو کرد ئەوجار ئەوانەی سەر پشتی د ەستی هەلداوێ، ئەگەر هەمووی بەلەپی دەستی گرتنەوە ئەوا بەردێک لادەدا و سەر لەنوێ دەست پێدەکاتەوە تا تێدەکەوێ بەردەکانی ماون دەدا بە یەکی تر.لەم یاریەدا بە سێ جۆر یاریکەر تێدەکەوێ :١)ئەگەر ئەو کاتەی بەردەکانی سەر بەری دەستی هەڵداوێ هیچیان نەکەونە سەر پشتی د ەستی ٢) - ئەگەر ئەو کاتەی خەریکە بەردەکانی کەوتوونەتە سەرزەوی دەچنێتەوە یەکێ لە بەردەکانی سەر پشتی دەستی بکەوێتە خوار ٣) - لەو کاتەدا کە بەردەکانی سەر پشتی دەستی هەڵداوێ بۆ ی نەلوێ هەموان بە لەپی دەست بگرێتەوە. یاری هەر بەم جۆرە دەڕوا تا هەموو بەردەکان لە یاری دەردەچن و لای یاریکەران کۆ دەبنەوە و تەنیا تاقە بەردێک دەمێنێتەوە. لەسە ر شێوەی یاری کردن بە تاقە بەردی دوایی، لە پێشەوە قسە دەکرێ کە هەر وەکوو ئەوانیتر یا بە شێوەی (قامچی) یاری پێدەکەن. کە ئەمەش تەواو بوو ئەو جار دێن حیساب دەکەن کێ هەموو بەردەکانی خۆی نەهێنابێتەوە بەقەد بەردە کەمەکان سزای دەدەن. سزاکانی ئەم یارییە ئەمانەن: پڵاو، ماری کۆنێ، قوزبزن ناوی باڵەندەیەک و سزا و سزایەکی دیکەش ئەوەیە کە ئەو کەسەی سزا دەدا خۆی لەیاری د ەکا (شێوەی ئەم سزایە لە شوێنی خۆیان باس دەکرێ). بۆ دیاری کردنی ئەوەی ( دۆڕاو) دەبێ کام سزا وە ربگرێ بەردەکانی دۆڕاندوویەتی هەر چەندێکی بن لەسەر پشتی دەستی دادەنێن (بە ئانقەست لە شوێنی ئاستەم دادەندرێن) و هە ربەردی بەناوی یەکێک لە سزاکانی یاری دەکرێ، بە بەری دەستی بیانگرێتەوە هەرکامیان کەوتە خوار یا بۆی نەگیرایەوە ئەو سزایەی دەدرێت [باز +3- ئە/ وان، (نت) کەسێکی لە بارەگای پاتشا و ئەمیر و گەورە پیاوانی قەدیمیدا خزمەتی (باز) ی دەکرد ولە وەختی ڕاوا دەچوون و بازی دەدا دەست پاتشا و... بۆ تێبــ.ەردان یا بەفەرمانی ئەوخۆی تێبــ.ەردەدا «...، بازەکە بازەوانێکی هەبووە، بازەوانەکە دەستکێشێکی قایشی لەدەست ئەکرد...» (سجادی، کوردەواری -155) * فوشچی.

١-(نت) تم: بزەڵە. ٢-(صت.) حاڵی منداڵی چاوقایمی خۆتێ هەڵقرتێن و فێڵباز کە وەختێ قسەدەکا، ئاشکرا دیارە دەیهەوێ گەورەتر لەخۆی بخەڵەتێنی.