تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بازرگان
[[فر.]]
(نت) ١- (سیم.، کعر.) کووتاڵ فرۆش، ئەو کەسەی قوماش دەفرۆشێ *کئێر. بەزاز. ٢- (کئێر.) تاجر. تێبــ.-آ) ئەم وشەیە شێوەی داتاشین و داڕشتنی بە لای فارسیدایە،ئەگەر کوردی با، بە لای منەوە دەبوو پاشبەندەکەی کە بۆ (نسبە و اتصاف)ە دەبوو (وان) بێ و بە (٣-ئە) بە (بازاڕ)ەوە لکابا، ئەوسا وشەکە دەبوو بە (بازاڕەوان) هەر وەکوو دەڵێن (دەشتەوان) یا (تووتنەوان). ب)فەرهەنگستانی ئێران چەند ساڵێ پێش شەڕی دووەم ئەم وشەیەی لە جیاتی (تاجر) بووژاندەوە و لەوساوە خۆی و لکوپۆپی لە کوردستانی ئێران وەبەر کەوتنوون.
بازرگانی
[[بازرگان + ئی]]
(فر.، کۆ)، (نمس.) ١- (کئێر.) کاری کڕین و فرۆشتنی کاڵای جۆراوجۆر. (عا.) التجارە. ٢- (سیم.، کعر.) کووتاڵ فرۆشی، قوماش فرۆشی. * (کئێر.) بەزازی.
بازرە کردن
[[بازرە؟+ کردن]]
(مست.، لا.) ١- (مک.) خۆدزینەوەی کەروێشک لەناو تەماڵ بێ ئەوەی ڕاوکەر پێ بزانێ. ٢- (سن.) هەڵبەزینەوەی شتێ (گو للە،بەرد،...) لە ئەرزی و لە شوێنی دیکە وەزەوی کەوتنی. *کەوانەکردن. (سیم.) بازرەقەبەستن.
بازرەقە
[[؟]]
(نت.)، (سیم.) تم: بازرەقە بەستن.
بازرەقە بەستن
(مست.، لا.)، (سیم.) ١- تم: بازرە کردن. ٢- دەرپەڕینی شتێک یا کەسێ بە خێرایی و لە نەکاو. مارەکە بازرەقەی بەست. ٣- فیچقە کردنی خوێن و ئەو جۆرە شتانە. (عا،) فوران.
بازن
(نا.)، (سیم.، سن.) تم: بازنە. هس.: (بک.) بازان= چۆڵەمە. لای پێشەوە شان (تم؛ کف- ٦٥) و هس؛ (مک.) بازند.
بازند
[[؟]]
(نت.)، (مک.) ١- تم: باسک. ٢- هێندێک بە ڕەژوویی جمگەی دەست، ئەو شوێنەی بازنەی تێدەکرێ.
بازنە
[[؟]]
(نت.)، (مک.) ١- ئاڵقەیەکە بە شکلی جۆراوجۆر لە زێڕ، زێو یا شووشەواڵە و... دروست دەکرێ و ئافرەت بۆ جوانی دەیکەنە دەستیان. ٨ (سن.، سیم.) بازن (تم: مردۆخ،ب ١، ل ٧٦٤. (بک.) بازن، بازند. ٢- تۆقیکی ئاسن یا هەر مەعدەنێکی ترە، بۆ قایمی یا بەرگری لە زیادبوونی شکاوی یا پێکەوە بەستنی دوو شت تێیان دەکرێ. گۆچانەکەی درزی بردبوو بازنەیەکی لای وەستا محێدین تێکرد.
بازووبەن
(نت)، (سن.) تم: بازووبەند.
بازووبەند
[[بازوو+ بەند]]
(نت.)، (مک ) ١-نووشتە دوعا یەکە بۆ مە بەستی جۆر بەجۆر دەبەرگێکی چەرم دەگیرێ و لە باسکی دەبەستن.٢- بازنەیەکە لە باتی ئەوەی دەقۆڵ بکرێ لەپشت ئانیشکەوە ژنان دەیکە نە باسکیان *(سن.) بازووبەن، قۆڵ بە ن، قۆڵەوان، بازی وەن. (مک.) بازیبەند.(بک) بازبەند. (جنو.) بازووەن.
بازگ
(س.)، (جف.) تم: ١- بازە.
بازگەشت
[[فر.]]
(نمس.)، (مک.) پەشیمانی.
بازگەشت بوونەوە
[[فر. کو.]]
(مست.، لا.)، (مک.) پەشیمان بوونەوە، پاشگەز بوونەوە. خوایە تۆبە لە گوناحی خۆم بازگەشت بوومەوە. تێبــ.-آ) فارسی (بازگەشت) بە مانای گەڕانەوە لە شوێنێک دەکاردەکا. ب) لە نێوان (پاشگەز)ی سلەیمانی و ئەم (بازگەشت)ەدا پێوەندی هەیە و بە لای منەوە (بازگەشت) بۆتە (باشگەزت) و لە پاشان (پاشگەز٩ی لێ کەوتۆتەوە.
بازۆکا
[[ئینگلیسی: بازووکا]]
(نا.)، (کعر.) چەکێکی ئاگرینە دژی تانک و زرێپۆش و...م فیشەکە شێتە (سارۆخ=مووشەک)ی پێ داوێژرێ، بۆ یەکەم جار لە شەڕی دووەما دەکارکرا.
بازۆڵە
[[بازو + ئۆڵە]]
(نت)، (سیم)، ئەستوورایی، باسک: ئەوە بازۆڵەی باسکی بوو. هس.: (مک.) بابۆڵەی باسک.
بازی بێریان
[[باز + ئی + بێری + ئان]]
(نت.) ئەو ڕێگایەی هەموو ڕۆژێ (بێری) بۆ مەڕدۆشین پییدا دەڕۆن. ((بازی بێریان دوورەدێیە + بێری دێن شیر مەشکیان پێیە)) (فۆلکلۆر).
بازی دەوڵەت
(نت.)، (باز)ێک بووە کە بە پێی چیرۆکە کۆنەکانی کوردەواری بۆ دیاری کردن و هەڵبژاردنی حاکم، میر یا پاتشا هەڵیان داوە و لەسەر هەر کەسێ نیشتبێتەوە کردوویانە بە گەورە و حوکمدار. *بازی یەقین.
بازی هەوایی
[[باز + ئی + هەوایی]]
(نت.)، (سن.) تم: بادەوە.
بازی وەن
(نت.)، (سن.،) تم: بازووبەند.
بازی یەقین
(نت.)، (مک.) تم: بازی دەوڵەت. ((سبحەینێ کە ڕۆژ کراوە، مەجلیسی تاقیقی گیراوە، بازی یەقینیان هێناوە، هەردووک چاوی بەستراوە، هەڵیان ئاوێت ڕاوەستاوە، لە هەوای لەنگەر بەستراوە، سەربەرەژێر هات گەراوە، ئیکلامی فەرخی کێشاوە)) (تحفە، ب٢، ل- ١٤٢/١٤١).