تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



باخ
(نا.)، (کعر.)، (سن.) ١- تم: باغ. ٢- تم: باخچە.
ئەستێ لە باخەڵ
«نتـ.»، «سیمـ.» یارییەکی بە کۆمەڵە لە کوردەواری. تێبــ.ینی: خەڵکەکەی یاری دەکەن دەبن بە دوو دەستە، دەستەیەکیان «ئەستێ» یەک لە باخەڵی یەکێک لە خۆیاندا دەشارنەوە و دەستەکەی تر دەبێ بگەڕێ بیدۆزێتەوە، ئەم یارییە شێوەیێکی تری گۆرەوی بازی «جۆرابێن» و زەرفێن «فینجانێن» ە.
باخچە
[[باغ + چە (ئم.) بچووکی]]
(نت.) ١- (کئێر.) پارچە ئەرزێکە لەناو حەوشەی ماڵ، بۆ چاندنی گوڵ و شیناوەرد تەرخان دەکرێ. ٢- (کعر.) پارچەیەک زەوییە کە سەوزە و گیاوگۆڵی خواردەمەنی لێ دەچێنرێ. *(کئێر.) سەوزیخانە. تێبــ.- دەنگی (غ) لە جیرانەتی دەنگی (چ) بۆتە (خ).
باخڵە
[[؟]]
(نت.)،(سن.) ١- دووکانی کشتووکاڵ کە بۆ شەتڵی هەندێ شیناوەرد و گیاوگۆڵ وەکوو (باینجان، تەماتە، ڕەیحانە، تووتن و...) تەرخان دەکرێت و پاشان دەگوێزریتەوە بۆ جێگای تایبەتی. (عا.) مەشتەل. ٢- قووڵکەیەکە لە دەوری نەمامی دار یا بڕکەی شیناوەردێک دەکرێ تا ئاوی تێدا ڕابوەستێ و دار یا گیایەکە ئاو باش بخواتەوە. ٣- توورەکەیەکە جووتێران تۆوی تێدەکەن و دەیوەشێنن * (مک.) تۆمەدان. تێبــ.- تەنیا مردۆخ ئەم وشەیەی نووسیوە و من بۆ ئەوە دەچم کە بەم جورە [باخ + ئەڵە] پێکهاتبێ و کەم کەمە (ئە)ی (ئەڵە/٢) سوابێ و (باخڵە)ی لێ کەوتبێتەوە.
باخۆش
[[؟]]
(مک.) گەورەتر لەچاو شتێکی دیکە. ئەو کەوشە تۆزێ بە پێم بچووکە ئەگەر هەوایەک با خۆشتر بێ باشترە. شیروان تۆزێ لە نەریمان باخۆشترە.
باخەوان
[[باخ + ئە + وان]]
(نت.)، (کعر. سن.) تم: باغەوان.
باخەوانی
[[باخەوان + ئی]]
(حمس.)، (کعر.) تم: باغەوان.
باخەڵ
(نا.)، (مک.) تم: باغەڵ.
بن باخەڵ
«نت.»، «کعر.» تم: بنەنگڵ.