تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 31
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
به برینگ ئەنگوتن
مست. مت.»، «مک.» تم:
به
برینگ
هەڵگەڕان
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگافتن
(مست. مت.)، (کی.) تم:
ئەنگاوتن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگافتە
(نمف.)، (کی.) تم:
ئەنگاوتە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگامە
(نا.)، (مک.) ١-
زۆر
و
زەبەند
، کۆمەڵێکی
زۆری
خەڵک
. ((
چەند
لەشکرێکی ئەنگامەیە،
بۆ
قۆشەن
و
بە
زەمزەمەیە)) (تحفە: ج١-٢٠٦). ٢-
کار
و
کردەوە
یا
هەرا
و هۆریای
زۆر
و
سەرنج
ڕاکێش
(چ
تاقە
کەسێ
بەرپای
کا
یا
کۆمەڵە
خەڵکێ). *
هەنگامە
. تێبــ.-
من
ئەم
وشەم
هەر
بە
(
هەنگامە
) بیستووە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگاوتن
(مست. مت.) ١-
بەرد
،
تیر
،
گوللە
و...
لە
نیشانەدان. فیشەکی
بە
خەسار
نەدەچوو
هەر
دەستی
لە
پەلەپیتکە
بەردەدا یەکێکی دەنگاوت، (دەئەنگاوت).
ئەو
هەموو
بەردەت هاویشتێ نەت ئەنگاوت.
هەر
دەیئەنگێوم
بۆ
کوێ
دەچێ. ٢-
بە
نەفەس
و هێزی ڕوحی کەسێک
تووشی
ناڕەحەتی
و
گیر
و
گرفت
کردن
.
لێمان
بوونە
شێخ
مەند
و
شێخ
ڕەش
هەر
لەوەی ئازان
یەکتری
بنفێون (بئەنگێون)،
باسی
ئەم
شەخسە
مەکە
زۆر
تووڕەیە
تا
ئێستا
چەند
کەسی
ئەنگاوتووە. ٣- (مج.)
دیتن
،
بەدی
کردن
. ((برایم
خۆ
من
بە
قسەی شەیتانانم
دەگەڵ
نەکردی،
لە
ڕازی
کانییەم
بۆ
خۆم
بەچاو ئەنگاوتی)) (تحفە: ج١-٣٧٦). *
ئەنگافتن
،
پێکان
(ماددی و مەعنەوی)،
هەنگاوتن
. (بک.)
هەنگافتن
. تێبــ.- مانای تەرکیبی
ئەم
وشەیە دەبێتە:
لێل
نیزیک
کردنەوە
،
پێکەوە
بەند
کردن
. تم:
ئەنجامە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگاوتە
(نمف. سمف.: ئەنگاوتن)، (مک.) شتێ
یا
کەسێ
کە
هۆیەکی
غەیرە
ماددی پێکابێتی. ڕەببی
ڕۆڵە
ئەنگاوتەبی.
کچی
دایکم حەکیمی
چی
ئەوە
ئەنگاوتە
بووە
خێری
بۆ
لە
خۆ
بگرن. *
ئەنگافتە
. هس.:
ئەنگواو
،
ئەنگێوراو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگاوتە بوون
(مست. لا.)، (مک.)
کتوپڕ
نەخۆش
کەوتن
،
تووشی
بەڵایەک
بوون
(
بێ
ئەوەی
هۆیەکی
دیاری
هەبێ).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگوان
(مس. لا.)، (مک.)
بەرد
،
تیر
،
گوللە
و...
وێکەوتن
،
پێکران
بە
شتێکت ماددی.
لە
شەڕەکەی
دوێنێ
تەنیا
دوو
کەس
ئەنگوان
. تێبــ.-
ئەم
مەسدەرە
لەوانەیە
کە
فاعیلی دیارنییە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگواو
(نمف: ئەنگوان)، (مک.) تم:
ئەنگێوراو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگوتک
[[؟]]
(نا.)، (مک.) بەشی نانێک
هەویر
کە
جیا
کرابێتەوە و
تۆپەڵ
کرابێ
بۆ
ئەوەی
پان
کرێتەوە و بکرێ
بە
نان
. * (بک.)
پەپک
.
پەپکە
.
گونک
،
گونتک
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگوتک گرتن
(مست. مت.)، (مک.)
بەش
بەش
کردنی
هەویر
،
هەر
بەشەی
بۆ
نانێ،
کولێرە
و...
یەک
و
ئامادە
کردنی
بۆ
پان
کردنەوە
و کردنی
بە
نان
.
خێرا
ئەنگوتکەکان
بگرە
تا
تەندوورەکە دادەمرکێتەوە،
ئەوە
ئەنگوتکت نەگرتووە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگوس
(نا.)، (سن.) تم:
ئەنگوست
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگوست
[[پە؛ ئەنگوست]]
(نا.)، (مک.) ١-
هەریەک
لەو
پێنج
ئەندامەی
کە
بە
ئاخری
دەست
و
قاچی
ئینسانەوە بەندن. ((ئەنگوستی داکی خوازیم
بە
ڕیشە
ئەنگوستی
هەروەک
درێشە
)) (بەردەشانی: وردیی-٣٨) ٢- واحیدێکە
بۆ
دیاری
کردنی
ئەستوورایی
و
پانایی
شت
.
بەقەد
ئەنگوستی
گەورە
ئەستوور
بوو
، با
دوو
ئەنگوست
پانتر
بێ
. *
ئەموست
،
ئەنگوس
،
پەنجە
،
قامک
، (بک.)
تلی
،
تبل
، (جنو. جف.)
کلک
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگوستیلە
[[ئەنگوست+ئیلە]]
(نت.) ئاڵقەیەکی مەعدەنە (زیاتر:
زێڕ
یا
زێو
) نەقیمێکی بەردی
بە
نرخ
(
یاقووت
،
پیرۆزە
،
ئەڵماس
...)
یا
هەر
بەردێکی دیکەی تێدەگرن و
بۆ
جوانی
دەکرێتە پەنجەوە. ((
تا
ببنە هەواڵی دیدەموستان)) ((
ئەنگوستیلە
دەرخران
لە
دەستان
)) (هەژار:
مەم
و زین-٢٩) * ئەموستییلە،
ئەنگوستەویلە
،
کلکەوانە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگوستیلەی دروومان
(نت.)، (مک.)
پارچە
مەعدەنێکە
لە
شێوەی کڵاوی
بەڕوو
،
بەڵام
قووڵترە دیوی دەرەوەی
کونج
کونجە
،
لە
کاتی
دروومانا دەیکەنە
سەری
قامکەوە و پاڵی پێ
بە
دەرزییەوە دەنێن، نایەڵێ قامکیان دەرزیی تێڕابچێ. *قووچەکە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگوستەویلە
[[ئەنگوست+ئە+ویلە (ئیلە)]]
(نت.) تم:
ئەنگوستیلە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگوستەچاو
(ست.)، (کن.)
زۆر
تاریک
. ((... نەدەچووە تیلتکۆ
بە
شەوی
ئەنگوستەچاو
سینگی
خۆی
بە
گوللەوە
نێت
و
تاووس
بۆ
من
بدزێ)) (قزڵجی: پێکەنین-٥٢). *
ئەموستەچاو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگووتن
(مس. لا.) ١-
سەردەرهێنان
،
لە
ئاسۆ
دەرکەوتن
. گەلاویژیش ئەنگوت
کەچی
هێشتا
گەرمایە.
نەخێر
هێشتا
نەنگووتوە (نەئەنگوتوە)،
سێ
ڕۆژی
دیکەی
ماوە
بنگوێ (بئەنگوێ). ٢-
دەست
پێکردن
،
هەڵکردن
(با). ((
وا
زولفی
لەسەر
گەردنی
لاچوو
بە
هەناسەم)) ((
شەو
فەجری
بەیان
بوو
کە
نەسیمی
سەحەر
ئەنگووت
)) (وەفایی: گم-٢٦٩ ((هەناسەم زولفەکەی لادا و مەیلێکی نەکرد چاوی)) ((
نەسیم
ئەنگووت
و
شەو
ڕابرد
و
نێرگس
هەر
لە
خەودایە)) (نالی: گم-٦٩) تێبــ.-
ئەم
مەسدەرە
هەر
بۆ
ئەم
دوو
حاڵەتە بیستراوە
بەکار
هێنرابێ، نەگوتراوە (
کۆ
) -ئەویش
هەر
ئەستیرەیە- ئەنگوت،
هەروەها
نەبیسراوە
بڵێن
(
شەماڵ
ئەنگوت).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگوچک
[[؟]]
(نت.)، (مک.)
پارچە
قوماشێکی
سێ
سووچی درێژۆکەیە،
بە
قۆڵی
کراسی
پیاوانە
و ژنانەی کوردییەوە دادەدروێ،
بۆ
پیچانی
سەردەست
بەکاردێت. * ئەنگوچکە
سۆرانی
، فەقێیانە،
قۆچکە
،
قۆچکە
سۆرانی
،
لەوەندی
. تێبــ.- زەمانی
قەدیم
کە
شەڕی
تەن
بە
تەن
باو
بووە
پیاوانی
زۆر
ئازا
ئەنگوچکی کراسەکانیان ( چ
بە
سواری
چ
بە
پیادەیی
)
تێک
گرێداوە و
بەر
بوونە
گیانی
یەکتر
،
ئەمە
نیشانەی
ئەوە
بووە
کە
تایەکیان نەکوژرێ
دەست
لێک
هەڵ
نەگرن. هس.:
ئەنجامە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەنگوچکە سۆرانی
[[ئەنگوچک + ئە +سۆرانی]]
(نت.) تم:
ئەنگوچک
.
1
2