(مست. لا.) ١- زۆر حەز لە خواردنێکی معین کردن. هەتا دەچمە ماڵی نەوزاد دۆڵمەیان هەیە، دیارە زۆری ئیشتییا لێیەتی. ٢- مەیل بە کردنی کارێ یا دەگەڵ شتێ. ئەوە چییە هێندەت ئیشتییا لە قسانە، سەربەست ئیشتییای لە سەفەران نییە.

(مست. لا.) ١- حەز لە خواردنی خواردەمەنێکی معین نەکردن. خەڵکی شار ئیشتییایان چەنگ سووتەکە و ئەو جوورە چێشتانە نابا. ٢- (کن.) تێرخواردن لە چێشتێک، کەم خواردن و ئارەزوو بەسەرچوون لە خواردەمەنیەک، حەز بە خواردن نەکردن. وەرە بە زیادی کە ئیشتییام نابا.

(مست. مت.)، (کئێر.) ١- خەریک کردنی کەسێ، لەکارکردنی. پیاوی چاک بە ئیشغاڵمان مەکە کارمان هەیە. ٢- داگیر کردنی شارێ یا وڵاتێ یا جێگایەک بە زەبری لەشکر. هیتلەر هەموو ئەوروپای ئیشغاڵ کرد. *(کعر.) ئیحتیلال. ٣- (کعر.) پڕ کردنەوەی شوێنێک ( بە دانیشتن یا وەزیفە). خۆیەتی و لینگی ژنی ئەو خانوە زلەی ئیشغاڵ کردووە. چەند وەزیفە هەبوو تا خۆم گەیاندێ هەمووی ئیشغاڵ کرابوو.

(س.) ١- شتێک یا جێگایەک ئاوی نەبێ، شەی نەبێ، نمی نەبێ. کانی ئیشک، دەشتی ئیشک، تفی لە زاریدا ئیشک بۆ. ٢- حاڵی شتێکی لە پێشدا تەڕایی تێدا بووبێ، پاشان نەیمابێ. گییای ئیشک، هەنجیری ئیشک. ((دارێکی بە تەڕی دانەیە بە ئیشکی دانایێ)). ٣- (مج.) ئینسانی لاسار و دوور لە مجامەلە. پیاوی هێندە ئیشک هەر نابێتەوە. ٤- (مج.) دانیشتنی دۆست و برادەر بە بێ خواردنەوە. هەروا بە ئیشکی دانیشتن ناخۆشە با پێکێ بخۆینەوە. ٥- (مج.) بێ پێخۆر. نانی ئیشکی، سێ نانی بە ئیشکی خوارد و چواریش بە دۆوە. * وشک، ویشک، هیشک.

(مست. لا.) ١- بڕان و بڕانەوەی ئاوی ڕووبار و کانیاوان. هەموو ساڵێ لەو مانگەدا کانی (پیرمەلەک) ئیشک دەبێ. ٢- نەمانی نم و شەی تەبیعی لە شتێکدا. بزانە! تووتنەکە ئیشک بووە؟ داری شەخسەکانی سیتەک هەموو ئیشک ببوون کەس نەیدەوێرا دەستیان بۆ بەرێ. ٣- مردنی گییا و گۆڵ و دار و درەخت و کشتوکاڵ لەبەر بێ ئاوی یا هەر هۆیەکی تر. ئەم بێستانە بۆچی ئیشک بووە؟ پەڵە تووتنەکەی کوێخا تۆفیق ئیشک بووە. ٤- (مج.) لە جووڵەکەوتن. کابرا وەها حەپەسا هەر لە جێی خۆی ئیشک بوو.

(مست. لا.) ١- نەمانی شوێنەواری تەڕی لە هەر شتێکا کە خۆی لە ئەسڵا تەڕایی نەبێ و لە کاوە تەڕبووبێ (شۆرابێ، ئاو یا شتێکی دیکەی پێدا ڕژابێ، کەوتبێتە ئاوەوە...) کراسەکەت بەرە هەڵیخە هەر ئێستا ئیشک دەبێتەوە. ٢- پەیدابوونی ئیشکانی لەسەر زەوی. دنیا هەمووی ئیشک بۆتەوە کەچی ئەم دێبەرەی ئێمە هەر وەکوو خۆیەتی.

(مست. لا.). ١- ڕەق بوون و شکڵ تێچوونی هەندێ شت (پێست، نان، کەشک،...) ٢- (کن.) ڕەق و تەق و باریک بوونی گیاندار (بە تایبەتی ئینسان) لەبەر نەخۆشی یا برسێتی و نەخواردن.

(مست. مت.)، (کن.) برسی کردن و گرتنەوەی خواردن لە کەسێ یا کەسانێ و بوونە مایەی نەخۆشیان. ئەو منداڵانەی ئیشک هەڵێناوە هیچیان ناداتێ بخۆن، هێندەی نان و دۆ دەرخوارددا تا بە جارێک ئیشکی هەڵێنا.

(ست.) هەر شتێکی هیچ تەڕایی تێدا نەبێ. کچێ بڕۆ هەی مەکرباز! قوڕی چی؟ دنیا ئیشک و برینگە.

(مست. مت.)، آ) نەهێشتنی تەڕایی لە شتێکدا کە خۆی تەڕایی هەبێ، بە هەر هۆیەکی لەلاوە. لە کوردستان گەلێ میوە و گیا و گۆڵ ئیشک دەکەن و هەڵیدەگرن بۆ زستانێ. ب) بە کارێکی مەعنەوی ( بەد قەدەمی، چاوپیسی، بێ شانسی...) خیر لە کارێک یا شتێک بڕین، کەڵک پێوە نەهێشتن. ((بچێتە سەر سیروان ئیشکی دەکا)). ٢-(مست. لا.) آ) تم: ئیشک بوون. هەموو ساڵی لەم مانگەیدا کانی پیرەمەلەک ئیشک (ئیشکی) دەکا، ب) بڕانی شیری مەڕ و بزن و مانگا و... مانگاکەی ماڵی حاجی شەریف ئیشکی کردووە.

(مست. مت.) نەهێشتنی تەڕایی لە سەر شتێکی کە لە لاوە تەڕ کرابێ یا تەڕ بووبێ. دە وەرنە نیزیک سۆبەکە خۆتان ئیشک کەنەوە، ها! ئەوە خاولی دەموچاوی پێ ئیشک کەوە. ٢- (کن.) پاشەکەوت کردن، دەست پێوەگرتن، لەچەری کردن. بە قوربانە! لیرەکان دەست لێ مەدە هەر ئیشکیان کەوە. هیچ خەرج ناکا هەر خەریکە پارەکانی ئیشک دەکاتەوە، ئەم منداڵانەی لە برسان ئیشک کردۆتەوە. تێبــ.- بەکارهێنانی ئەم وشەیە بەم مانایانە، سەر کۆنەی تێدایە.

(نت.)، (مک.) مەڵبەندی بێ ئاو و گییا. تێبــ.: بۆ کەرتی دووەمی ئەم وشەیە (ئارۆ) بۆ کەرتی دووەمی ئەم وشەیە (ئارۆ) هس.: ئاران.

(نمس.)، (کئێر.) دواڕۆژی، ئاڵۆزی، ناڕەحەتی. زۆری ئیشکال تێدایە، ئیشکالێکی گەورەیە، ئیشکالی تێخستووە. * (کعر.) موشکیلە.

(نفا.)،(کئێر.) ئەو کەسەی کاران وەگران دەخا، ئەوەی کۆسپ دێنێتە بەر کاران. ئیشکالتراشی وەک خدری هەر نابێتەوە.

(حمس.)،(کئێر.) کۆسپ هێنانە سەر ڕێی جێبەجێ بوونی کاران، تەگەرە تێخستن. ئەوەندەی ئیشکال تراشی کرد یەکجاری وازم لە کارەکە هێنا.

(نت.) ١- هەر شوێنێکی ئیشک کە دەوروبەری قوڕوچڵپاو بێ. ڕۆڵە بە ئیشکانییەکەدا بڕۆ با کەوشەکانت قوڕاوی نەبن. * ئیشکایی. ٢- جێگا وشکەکانی سەر زەوی// دەریا. پاش حەوت ڕۆژان ئیشکانی دەرکەوت. ٣- [ئیشک +ئانی]. (س.) ئەو حاڵەی پاش تەواو بوونی تەڕوقوڕی زستان بە سەر زەویدا دێ. لە باران بڕانەوە ئیتر ئیشکانی دەست پێدەکا.

(نت.)،(مج.) دوایی کاران یا شتێ.

(مست. لا.) ١- بڕانەوە و جاری نەبوونی ئاو بە جۆگەدا. ٢- (مج.) دوایی هاتن، بڕانەوە و تەواوبوونی هەر شتێکی تر. (( وەکوو کەو لە فرە چوو، دارم، لە گونجی)) ((قسەی ڕاکرد و هات ئیشکاوی دەنگی)) (هەژار).

(ست.)، (هل.) دەغلێکی پیش بارانی پەڵە چاندرابی. تێبــ.- کەرتی سێیەمی ئەم وشەیە بە لای منەوە (وەرز)ە کە یەکێک لە مەعناکانی بە زمانی پەهلەوی (چاندن)ە (تم: فرە، پفا-٤٥٤) و هەر وشەی (وەرز)ی ئێستایی خۆمانە کە بە مانای (حول)ی عەڕەبی بەکاردێت.

(نت.) تم: ئیشکانی.