وشەدان

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان

X وشە

دەرئەنجام: 369

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسلاح کردن

[[عا. کو.]]

(مست. مت.) ١- چاک کردن، چاک کردنەوە (مەعنەوی و ماددی) ٢- نەهێشتنی کەم و کۆڕی (لە ئینسان یا لە دەزگایەکی ئیداری و...دا) ٣- لابردنی خراپی و شکاوی و لەکارکەوتەیی ( لە ماکینە و..دا) ٤- (مج.)،(کئێر.) ریش تاشین، چاک کردنی سەر لای سەرتاش.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسلام

[[+عا.: ئیسلام]]

(نا.) ١- دینێکی حەزرەتی محەممەدی کوڕی عەبدوڵڵای قوڕەیشی (د.خ. لێبی) پێغەمبەرێتی ٢- (مج.) مسوڵمان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسلام بوون

[[عا. کو.]]

(مست. لا.) قبووڵ کردنی دینی حەزرەتی محەممەد (د.خ. لێبی). مسولمان بوون.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسلامەتی

[[ئیسلام + ئەتی]، [عا. کو.]]

(حمس.) ئاکار و کردەوە و ڕەوشتی دینی ئیسلام بە تێکڕایی.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسم

[[-عا.: ئیسم]]

(نا.( ١- تم: ناو. ٢- تم: ئەفسوون. ئیسمێکی لێ خوێند کردی بە بەرد.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسم و ڕەسم

[[عا.]]

(نت.)،(کن.) ناو و شۆرەت، ناوبانگ، ئاوازە. هێندەی باس دەکەن، کوا؟ خۆ چ ئیسم و ڕەسمێکی ئەوتۆی نییە.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسمی ئەعزەم

[[=عا.: الاسم الاعظم]]

گەورەترین ناو. تێبــ.- لە ناو ئەو ناوانەی کە خوا هەیەتی، یەکێکیانە، وەکوو دەڵین هەر کەس بیزانێ هیچ کارێکی لە بەر عاسێ نابێ.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسمی شەریف

(کئر.) ڕستەیەکە پرسیاری ناوی کەسێکی پێ دەکرێ، لە ئەسڵا (ئیسمی شەریفتان چییە؟)یە و کورت کراوەتەوە، بەکارهینانی نیشانەی ئەدەب و ئیحتڕامە. قوربان ئیسمی شەریف (...تان چییە؟).

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسمی فاعیل

[[عا.]]

ناوێکە نیشاندەدا کە کەسێ کارێ دەکا یا حاڵێکی تایبەتی هەیە. بکوژ، ببڕ، بخۆر، خوێنەر، جووتێر.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسمی مەسدەر

[[عا.]]

وشەیەکە لە فیعل دادەتاشرێ و دەلالەت لەسەر مەعنای مەسدەر دەکا (نە مەسدەریشە و نە ڕیشەی فیعل) بڕشت، تابوشت، توانست، خواست، خۆرشت، خارشت، زانست.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسمی مەفعوول

[[عا.]]

ناوێکە، پێشاندەدا کەسێک یا شتێک کاری تێکراوە (فیحلی واقع بۆتە سەر) بڕاو، بڕیاگ، پاڵاوتە، پاڵێوراو، خەوتوو، نوستوو کوژیاگ، مردگ، مردوو.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسهال

[[-عا.: ئیسهال]]

(نا.) نەخۆشی زگ چوون. * ئیسحال، زگ چوون، زگەشۆڕە، زەحیری، دیزەنتری.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسهال بوون

[[عا. کو.]]

(مست. لا) تم: ئیسهال گرتن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسهال گرتن

[[عا. کو.]]

(مست.لا.) تووشی نەخۆشی زگەشۆڕە بوون.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسپات بوون

[[عا.: ئیسپات + کو: بوون]، [عا. کو.]]

(مست. لا.) ڕوون بوونەوەی ئیددیعایەک بە دەلیل و بەڵگە. بۆمان ئیسپات بوو کە قەرزدارە.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسپات کردن

[[عا. کو.]]

(مست. مت.) دەرخستنی ڕاستی ئیددیعایەک. دە فەرمووو بزانین چۆنمان بۆ ئیسپات دەکەی.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسڕاحەت

[[=عا.: ئیسڕاحەت]]

(نمس.) حەسانەوە، ئاسوودەیی. ئەم منداڵە ئیسڕاحەتی لێ هەڵگرتووین شەو تا ڕۆژ هەر دەگری.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسڕاحەت کردن

[[عا. کو.]]

(مست. لا.) ١- ماندوویی دەرکردن. ٢- ماندوویی دەرچوون. ٣- (مج.) دڵنیابوون، خاترجەم بوون، دامرکان.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسڕار کردن

[[عا.: ئیسڕار + کو.: کردن]]

(مست. لا.) پێ داگرتن، سووربوون، لەسەر کارێ، لەسەر (مەسەلەیێ) ڕۆیشتن.

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئیسڕاف کردن

[[عا.: ئیسڕاف + کو: کردن]]

(مست. لا.) ١- زۆر خەرج کردن، بێ جێ خەرج کردن (پارە). ٢- لەحەد تێپەڕاندن، زیاد ڕۆیشتن (بۆ کار و قسە) ٣- زۆر خواردن.