تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 942
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژاوە تێخستن
«مستـ. متـ.» سازکردنی
هەرا
و
هوریا
و بەربەشۆیی
لە
چێگەیەک:
ئەم
گەڕەکە
چەند
ئارام
و خٶش
بوو
،
ئەم
سەرسەرییانە ئەژاوەیان تێخستووە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژاوە خستنەوە
«مستـ. متـ.» تمـ:
ئاژاوەگێڕان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژاوە گێڕ
[ [ئاژاوە + گێڕ «گێڕان» ] ]
«نفا.»
ئەو
کەسەی
هەرا
دەنێتەوە،
ئەوەی
وڵات
دەشێوێنێ *
ئاژاوەچی
،
ئاشووبگێڕ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژاوەنانەوە
«مستـ. متـ.» تمـ:
ئاژاوەگێڕان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژاوەچی
[[ ئاژاوە + چی ئمـ: فا. تورکی]، [کو. تو. ]]
«نفا.» تمـ: ئاژاوەگێڕ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژاوەگێڕان
«مستـ. متـ.» سازکردنی
فتنە
، بەرپاکردنی
ئاشووب
* ئاژاوەخستنەوە،
ئاژاوەنانەوە
.
ئاشووب
گێڕان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژاڵ
«نا.» حەیوانی
وردە
، مەڕوبزن:
ئەم
ئاژاڵەتان
بۆچی
کردۆتە گەنمەکەوە،
ئەم
دێیە
لەوەڕی
باشە
بۆیە
ئاژاڵی
بە
کەیفە. *
ئاژەڵ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژاڵ
«نا.»، «سنـ.» ١- سەرزەگیا. ٢-
وردە
دار
و
چێو
. ٣-
چڕوچیلکە
. ٤-
پووش
و
پەڵاش
. تێبــ. ــ
مردۆخ
ئەم
وشەیەی
هەر
بەم
مەعنایە هێناوە و
لە
«١-
ئاژاڵ
» نەدواوە.
لە
فارسیدا «ئاخال، ئاشخال، ئاشغال»
بەو
مەعنایە و «
شتی
بێ
کەڵک
» یش هاتووە. «تمـ:
معین
ــ
فەرهەنگ
، جـ ١ ــ ٦٠». هس.:
ئاژار
=
پیت
و بەرەکەتی
زەوی
«تمـ: ژابا ــ ٧».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژداد
[[ = عا.: اجداد «جد» ] ]
«نا.»، «سیمـ.» باوباپیر،
باپیران
. □ «...
بابە
وازمان
هێنا
سەریان
بە
گۆڕی
ئاژداد
و ئابایان...» «بلە:
ژان
ــ٧٣».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژن
[[ ریـ. فعـ. «ئاژنین» ]]
«پبـ.» ١-
بە
دوای «
ناو
» ەوە دەنووسێ و سفەتی مەفعوولی
لێ
دروست
دەکا.:
دەرزی
ئاژن
«دەرزییاژن»،
سووژن
ئاژن
«سووژناژن». ٢- ئیسمی
ئالەت
ساز
دەکا:
ددان
ئاژن
«
وا
دەزانم
هەر
ئەم
وشەیە هەبێ».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژن کردن
«مستـ. متـ.»، «مکـ.»
دابەش
کردنی
ئاو
لە
«
ماکاو
»
ڕا
بۆ
ناو
دێراوی کشتو
کاڵ
و
شیناوەرد
. تێبــ. ــ رەنگە
لە
ئەسڵا
ئاو
ئاژن
کردن
بووبێ و
کورت
کرابێتەوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژنین
[[ مستـ. متـ. ]]
نەشتەر
و
درەوشە
و
سووژن
یا
هەر
ئامرازێکی
نووک
تیژ
چەند
جار
دە
شتێک
ڕاکردن
و دەرهێنانەوەی:
ئارام
نەبێ
دێم
بەم
سووژنە
هەموو
گیانت داژنم «دەئاژنم».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژۆتن
«مستـ. متـ.»، «بکـ.» ١- لێخوڕینی
ئەسپ
و
هەموو
جۆرە
وڵاغ
و گیاندارێ. ٢- لێخوڕینی ئوتۆمبیل و تڕاکتور و
ئەو
جۆرە شتانە «
پاش
ئەوەی
ئوتۆمبیل و...
لە
کوردستانی
عێڕاق
پەیدا
بووە
،
بە
کار
دێت
». ٣- شتێک
وە
پێش
خۆدان
و
بۆ
پێشەوە
ڕادانی: ڕانەکەمان ئاژۆت. جۆتەکەی باژۆن «بئاژۆن». ٤-
خێرا
ڕۆیین □ «سوبح
حەیا
ئێڤاری باژۆین»، «ژابا ــ ٨».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژۆتنەسەر
هەڵکوتانەسەر
،
پەلاماردان
،
هێرش
بردنە
سەر
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژۆتی
[[ نە + ئاژۆتی ]]
«ستـ.» زەویێکی بەکەڵکی
کێڵان
نەیێت. «تمـ: ژابا ــ ٤١٤». تێبــ. ــ
وەکوو
دەبیندەێ
ئەم
وشەیە
لە
دوو
بەش
ــ «
نە
، نا»
کە
ئامرازی «
نەفی
»
یە
و «
ئاژۆتی
»
لە
قاڵبی «نمفـ.» ی مەسدەری «
ئاژۆتن
»
دایە
ــ پێکهاتووە و
دەبێ
مەعناکەی «نەکێڵدراو»
بێ
نەک
ئەوەی
بە
کاری
کێڵان
نایە
. *
ڕانن
«جنـ.» لیخورین،
هاژۆتن
. تێبــ.: «... «ئیژا»
کە
بە
مانای
تێکۆشان
و دڵنییایی و غیرەتە
لە
بەندی
١٠ی
هاتی
٤٩ و
بەندی
٨ی
هاتی
٥٠ و
بەندی
١ی
هاتی
٥١
تووشی
دێین و
لە
بەندی
٥ی
هاتی
٤٩دا مانای
بەختیاری
و
بە
ئامانج
گەییشتن
یا
بەری
تێکۆشان
و ئەنجامی
هەوڵ
و کۆششە
کە
دەکا
بە
ئامانج
گەیین
و
بەختیاری
، «ئاژو» ش
هەر
بەو
مەعنایە
لە
نەبدی ٧ی
هاتی
٥٣دا
بە
کار
هاتووە...» «پد: یگد ــ ١٧٧».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژۆدان
[[ ئاژۆ + دان ]]
«مستـ. متـ.» بردنە دەرەوەی
ئاژاڵ
بە
شەو
بۆ
لەوەڕاندن
، لەوەڕاندنی شەوانەی
ئاژاڵ
لە
کێو:
ئەمە
چەند
ڕۆژێکە ڕانەکە
ئاژۆ
دەدەین *
شەوبەکێو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژەڵ
«نا.»، «مکـ.» تمـ: ١-
ئاژاڵ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژەڵدار
[[ ئاژەڵ+ دار ]]
«سفا.» کەسێکی ئاژەڵی هەبێ، خاوەنی حەیوانی
وردە
*
مەڕدار
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاژەڵداری
«حمسـ.»
کار
و پیشەی
ئەو
کەسەی
مەڕ
و
ماڵات
بە
خێو
دەکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاک
«پبـ.»
بە
دوای ڕیشەی فیعلەوە دەنووسێ و دەیکا
بە
ناوێ
کە
مەعنای «
بەکار
هاتن
،
بە
کەلک
هاتن
» دەدا:
پۆشاک
«شتێکی
بە
کەلکی
پۆشین
بێ
»،
خۆراک
«
هەرچی
بە
کەلکی
خواردن
بێ
».
32
33
34
35
36
37
38