تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 53
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاماڵ
[[٢- ئام + ٣- ئاڵ]]
«پهـ: هەمەهل، هەمێمال»، «ستـ.»، «مکـ.» ١-
هاوتا
،
هاوچەشن
. ٢-
بارە
و «حاڵێک»، مەیلە و شتێک:
ئاماڵ
فەقیرە «
فەقیر
نیە
،
بارە
و
فەقیر
هەڵکەوتووە»،
ئاماڵ
شین
،
ئاماڵ
سوور
«
شین
و
سووری
تەواو
نین
مەیلەو
و
شین
یا
مەیلە و سوورن». هس.:
ئاواڵ
،
هاواڵ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامباز
[[ ئام + باز = بازوو «باسک» ]]
«نتـ.»
کاری
دوو
کەس
کە
یەکتر
لە
باوەش
کەن
، باسکیان
تێک
بهاڵقێنن.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامباز بوون
«مستـ. متـ.»
ئاواڵە
کردنەوەی
دەست
و
باسک
و
لە
کەسێک وەرهێنانە،
بە
جۆرێک دەستێ
بە
ژێر
باسک
و دەستێ
بە
سەرشانیدا
لە
تەختی
پشتی
کابرا
بگەنەوە
یەک
، کابرای
تریش
هەر
وا
دەکا
. تێبــ. ـ
دوو
دۆست
کە
ماوەیەک یەکتریان نەدیبێ ئامبازی
یەک
دەبن
یا
دوو
کەس
کە
پێکەوە
نیازی
شەڕیان هەبێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامراز
[[پهـ: ئەوبزار]]
«نا.» ١-
دەزگا
،
یان
مەکینە
و شتێکی
کە
بۆ
جێ
بە
جێ
کردنی کارێک کەڵکی
لێ
وەربگێرێ «
چەقۆ
،
مشار
،
ڕەندە
،
قەڵەم
...» :
قەڵەم
و
کاغەز
و مەرکەب ئامرازی نووسینن، ئوتۆمبێل و
فڕۆکە
ئامرازی باشن
بۆ
سەفەر
،
تفەنگ
ئامرازی شەڕە. ٢-
ئەدات
«
لە
زمانەوانی و رێزماندا» :
پاشبەند
و
پێشبەند
ئامرازی داتاشینی وشەی تازەن
لە
زمانی کوردیدا.
ئەلف
و
نون
ئامرازی جەمعە. ٣- «مجـ.»
هۆ
. وەسیلە: ئیسڕائیل ئامرازی
دەستی
ئیمپڕیالیزمە. تێبــ. ـ
بە
لای
منەوە، وشەی «
هەوجاڕ
» شکڵێکی
تری
ئەم
وشەیە. *
ئەمراز
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامشۆ
«مسقتـ.» تمـ: ئام و
شۆ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاموور
[[؟]]
«نا.»، «مکـ.» یەکێکە
لە
دوو
پارچە
گەورەکانی ئامرازی «
جووت
»
لە
کوردستان
. * ئێرەقه،
هەوجاڕ
. تێبــ...
ئەم
ئامرازە
لە
دارێکی
درێژی
ڕاست
«باسبک ـ
یا
ـ باسکێش»،
کە
کۆتەرەدارێکی
ڕەختە
و
سەختی
«
دەندە
»
بە
سەرەوەیە و گاسنی دەخرێتە
سەر
،
دروست
کراوە
. دارێکی باریکتر «
پاشبارە
»
بە
قیتی
دە
دەندە
کوتراوە و
ئەمیش
دەسکێکی
پچووکی
«
دەستەدوو
،
دەستوو
»
ڕێ
دەخرێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاموور ماڵە
«مکـ.»
شل
و
شەوێق
لە
نیر
بەستراوە و
گاسن
زۆر
لە
زەوی
دەچێتە
خوار
و قوونی
دەندە
لە
زەوی
دەخشێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاموور ڕژدە
«مکـ.»
قیت
بەستراوە
بە
«
نیر
» ەوە و
تەنیا
نووکی
گاسن
عەرز
دەگرێ و
باشی
ناکێڵێ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامپا
[[٢- ئام+ پا «بەش» ] ]
«ستـ.»، «مکـ.» جووتێری
دەوڵەمەند
و حاڵخۆش
لە
دێهاتی
کوردستان
. تێبــ. ـ
مەبەست
ئەوەیە
کە
ئەم
جووتێرە دەوڵەمەندە
وەک
هاوبەشی
خاوەن
مڵک
بێ
وایە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامڕاز
[٢[- ئام + ڕاز]]
«ستـ.»، «هو.»
چلۆنایەتی
کەسێکی،
لەبەر
خۆشەویستی
یا
ئەمینی
لە
کاروباری
نهێنی
یەکێ
یا
کۆمەڵێ ئاگاداربێ. مەحڕەمی
ڕاز
*
هاوڕاز
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامک
[[١- ئام + ئک]]
«نتـ.»
خوشکی
باوکی
کەسێک *
پوور
،
میمک
، «بکـ.»
مەت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامۆ
[[ستـ. توئیریه، ١- ئام + ئۆ «ئمـ: بگـ.» ]]
«نتـ.»، «سنـ.» تمـ: ١- ئام تێبــ. ــ
ئەم
وشەیە
هەر
چەندە
ئامرازی بانگهێشتنی
بە
دواوە
نووساوه،
بەڵام
هەر
مانای «
مام
»
دەدا
،
مردۆخ
بە
هاوتای
«
مامۆ
» ی داناوە «تمـ: مخـ. جـ٢، ل ــ ٦٣٠».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامۆزا
[[ستـ: تو ئیرێؤ پوتهره «کوڕی مام»، توئیریه دوغزهر «کچی مام» ] ]
(نت.)کۆر
یا
کچی
برای
باوکی
کەسێک،
منداڵی
مام.:
مامۆزا
«هلـ.» بنعام. «بکـ.»
پسمام
،
دۆتمام
. «جنو.»
ئامۆزا
. تێبــ. ــ دەنگی «ز» ی
ئەم
وشەیە
تۆزێ
تیژە
و
لە
نێوان
«ز» و «ظ» ی عارە
بی
دایە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامۆزازا
[[ئامۆزا + زا]]
«نتـ.»
کوڕ
یا
کچی
ئامۆزای کەسێک * بنامۆزا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامۆژن
[[ئامۆ + ژن]]
«نتـ.»
ژنی
برای
باوکی
کەسێ
، براژنی
باوک
. * «بکـ.»
ژن
مام
،
مامۆژن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامۆژگاری
[[ئا ــ مۆژ «ریـ.. فعـ..» + گار = کار + ٢- ئی، پهـ: ئامۆژاکاریهـ]]
«نتـ.» ١-
نەسیحەت
«
بۆ
کاروباری کۆمەڵایەتی»، ٢- تەعلیمات «
بۆ
کاری
سیاسی
،
ئیدارە
و...» :
ئەوەندەی
ئامۆژگاری
دەکەن
هەروەک
خۆیەتی
،
هێند
لاسارە
ئامۆژگاری
کەسی
بە
گوێدا
ناچێ
. تێبــ. ــ
ئەم
وشەیە
لە
ڕیشەی فیعلێکی
کۆنی
کوردی
«
ئا
ــ
موژ
.
مۆچ
.» وەرگیراوە
کە
ئێستا
خۆی
لە
بیر
چۆتەوە و ڕەگەکەی
لە
چەند
وشەیێکی تریشدا «
دەستەمۆ
،
نامۆیی
» دەبیندرێ. ب»
لە
زمانی فارسیدا
سنێ
مەسدەری ئامووزانیدەن،
ئاموو
زیدەن و ئامووختەن
هەر
لەو
کۆنە
فیعلە ماوەتەوه،
بەرامبەر
بەم
وشەیەی کوردیش «ئامووزگاری» هەیه،
کە
«حمسـ.» ە و مەعنای ئێستای «مامۆستای قوتابخانەی ئیبتیدایی»
یه
،
جا
وەکوو
دەبینین
لە
کوردیدا مەعنای
ئەم
وشەیە
لە
جەوهەرا جۆرە «
فێر
کردن
» ێکی تێدایە
بەڵام
پێوەندی
بە
دەرس
و
خوێندنەوە
نیە
. *
ئامۆژیاری
،
مۆچ
، مووچاری،
مۆچیاری
،
مۆژگاری
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامۆژگاری کردن
«مستـ. متـ.»
نەسیحەت
کردن
،
دەرس
دادان
قسەوەبەرنان «تەلقین».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامۆژیاری
«نتـ.»، «سنـ.» تمـ:
ئامۆژگاری
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامیار
[[٢- ئام + یار]]
«نتـ.»، «هو.»
ئاواڵ
،
ڕەفیق
،
هاوڕێ
□ «
چون
بەی
تەوردەوڵەت ئامیارتەن + ستارەت سەعدەن
فەلەک
یارتەن» «خانا ــ ٢٦٥».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئامیان
[[؟]]
«نا.»، «سنـ.، هو.» تمـ: ئامێژەن/ ٢.
1
2
3