تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



یەکدەس
یکدست، دست بریدە.
یەکدەس
یکدست، یکجور، ویژە.
یەکسان
یکسان، یکسو، یکسونە، برابر.
یەکسەر
یکسر، یکسرە، یکبارە، یکبارگی، یک راست.
یەکشەق
همه، سرهم، باهم، پیوسته.
یەکشەمه
یکشنبە.
یەکلایی
یک لایی.(فعل لازم)
یەکهەو
یَکهو، یَکسرە، یَکبارە، هوازی.
یەکوایەک
یەکچاو
یەکچاو
یک اندیش.
یەکڕاس
یک راست، یکسر، یکسرە.
یەکڕەنگی
یک رنگی، یگانگی، دوستی، دَهشت.
یەککەفتن
ساختن، باهم شدن.
یەکگرتن
بەهم رسیدن، همدیگر را دیدن.
یەکی بوو یەکی نەو
یکی بود یکی نبود .(شهادت و ایمان زمان جاهلیت بودە کە از وحدت بە کثرت آمدە و سپس از کثرت بە وحدت بازگشت نمودەاند.ازین قرار: ((یەکێ بوو یەکێ نەبوو)) یعنی: منشأ آفرینش یکی بود اما از یکی کاری ساختەنیست کثرت لازم است تا تا آفرینش صورت بندد.((لە خوا گەورەتر کەسێ نەبوو)) یعنی: درمیان کثرت از خدا بزرگتر کسی نبود کە بر همەمسلط و مقتدر بود. ((کۆسە مرد کەفەنی نەو)) مقسود از ((کۆسە)) آدم ابوالبشر است کە هاگام مردن کفن نداشتەزیرا ((کفن لە کاشان بوو)) یعنی : کفن اخیراً در کاشان درست میشدەو در آن زمان کاشان و..۱ وجود نداشته. ((کاشانیچ رێگە بەنان بوو)) یعنی : راهی بەکاشان نبود. ((دایان نا جێگە نەو)) : آدم را زمین گذاشتن جایی برای او نبود کەمحفوظ بماند. (( هەڵیان گرت ڕێگە نەو)) یعنی اورا برداشتند کەبەجایی ببرند . ناچار(( نیانە تاق، چاوی زاق)) یعنی: او را میان تاقچە گذاشتند چشمهڵیش زاق شد. مقصود روشن کردن قدرت خدا و عجز و انکسار بشر است کەدر آغاز هر داستانی تکرار کردەاند.
یەکێ
یَک، یَکی.
یەکە
یکه، تنها.
یەکە
یکه، رَم، واخوردن.
یەکەتی
یَگانگی.