تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
رده
[ا ]
(ره ده - rede)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
رده
[مص. ل - ع ]
(ره دده - redde)
له دین هه ڵگه ڕانه وه، له دین وه رگه ڕان.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
رده بندی
[ا. مص ]
(ره ده به ندی - red bendî)
چینبه ندی، ریزبه ندی، خانه به ندی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
اردهالە
[ا ]
(ئردهالە - ardhale)
بەردهەڵکەن
[ [به‌رد/1+هه‌ڵكه‌ن «هه‌ڵكه‌ندن» ]]
«نفا.» کەسێکه لەو کان و جێگایانەی خڕکه بەرد دەگەڵ گڵ و خۆڵ تێکەڵه، به کرێ بۆ خەڵکی، یا بۆ خۆی هەڵدەکەنێ و دەیفرۆشێ.* بەڕد هەڵقەن.
دەردهەر
خەمخۆر، سەرپەرستی دڵسۆز
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
زردهشتی
[ص. ن ]
(زه ردهوشتی - zerd huştî)
زه رده شتی، په یڕه وانی ئایینی زه رده شتی.
سەردهان(باک)
پلە یێکی پۆلیس و عەسکەرییە. ئۆنباشی .چاوەش
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
درپرده
[ص ]
(دەرپەرده - derperde)
له - پشت پەردەوه، شاراوەو په نهان، پەنهانی گوتن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دلمرده
[ص. مر ]
(دیل مورده - dil murde)
دل مردوو، دلتەنگ، دلتەنگ، بی¬زەوق، مەلول، بیزار.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دم کرده
[ص.مف ]
(دەم کەرده - dem kerde)
باکردوو، ئاوساو، هه لاوساو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برده
[ا ]
(بەرده - berde)
کۆیله، کەنیزەک، غوڵام.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بسارده
[ا. مف ]
(بەسارده - besarde)
زەوی ئاودارو ئاماده بۆ چاندن، کێڵراو.
بلچەزەرده
گویج، گویژ، کویژ، کویج، کوهیج، کوهِج، آنج، زَلزلَک، عَلَف شیران، عَلَف شیلان.
بلچەزەرده
[گۆیژەزەردە]
بلچەزەرده
زُعرور، تُفّاح البَرّ، ذو ثلاثَةِ حَبّاتِ، زَلزَلَخت.
بلچەزەرده
[[بلچ+3-ئه/2+زه‌رد+5-ئه/1]]
«نت.»، «سن.» گێوژی سوور.
بژارده
«نمف.: له بژاردن»، «محر.»، «مک.» تم: ئەژمارده:: نەچی هەروا بیدەیه دەستی، بژارده تەسلیمی که.
بگرەو بەرده
بگیر و ویل کن، بگیر و بَردِه.
بگرەو بەرده
[فەرماندان بەگرتن و بەردان.]
بگرەو بەرده
خُذ هَذا، واَطَلِق ذاکَ!
بگرەوبەرده
«نت.» هەرا و هۆریا، هەراو بگر، پیشێوی* بگر بگر.
بەرده
بنده، برده، بلون، گرا، آغوش.
بەرده
زەڕخری، بەننه. [بەنده، کۆیله]
بەرده
عبد، غلام، قن، مملوک، مولی، اسیر. (م: امة، جاریة)
بەرده باز
[[به‌رد/1+3-ئه‌/2 +باز «بازد» ]]
«نت.» بەردێ یا چەند بەردێک که لەناوکه جۆگە و جۆمی تەنکاودا داید ەنین و خەڵک بەسە ریاندا له ئاوەکە دەپەڕنەوه. «سەر بەرد بازی ڕێته، تەن تەختەبەندی جێته + دڵ مەیلی خاکی پێته دڵ ماڵی خۆته بیبه» (مک، نالی، ل، ٣٩٥). *(مک) پردەباز.
بەرده عازەبه
[[به‌رد/1+3- یه/2+عازه‌ب+ 5-ئه/1]]
«نت.» گاشەبەردێکه لە لادێی کوردستان. جحێڵان هێزی خۆیانی پێ تاقی دەکەنەوه. تێبــ.ینی: نیاز لەم تاقی کردنەوه ئەوەیه بزانن باڵق بوون و کاتی ئەوەیان هاتووه ژن بێنن.
بەری بابەرده
(کن.) لە شوێنی خۆت هەڵستە، جێگا چۆڵ کە، وازبێنە. ٣-پێش، لە پێش، «بۆکات» «بەر له مەلا ئەچێته مزگەوت»، «بەر له وەستا دووکان گەرم ئەکا»، بەر لەوەی بگاته بوار دەرپێ دائەکەنێ» «خا، پەند، ل - 112»