تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 116
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
خایه دیس
[ا.مر ]
(خایەدیس - xayedîs)
هێلکه
ئاسا
،
کارگ
،
قارچک
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دیس
[ا ]
(دیس - dis)
وەک
،
دیز
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دیس
[ا. انگل ]
(دیس - dis)
قاپ
(بەلەم).
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
دیس
زی
،
اندازە
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
دیس
ئەنازە
. (
لە
دیسا
نییە.)[ڕادە]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
دیس
حَدّ، اِنتِهاء.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
دیس
محکم
چسبیده
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
دیس
توند
پێکەوە
نووساو
، بەسەر
یەکا
لکاو
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەم دیس
بازدوباره
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
هەم دیس
دیسانەوە
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
وشک دیس
دیوار
سنگی
بی
ملاط
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
وشک دیس
دیواری
لە
وشکەبەرد
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دیسک
[ا.فر ]
(دیسک disk)
دیسک
، (قرص).
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دیسیپیلین
[ا.فر ]
(دیسیپلین - disiplin)
دیسپلین،
زەبت
و رەبت.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
دیسا
دیسان
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
دیسا
باز
، ایضاً
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
دیسا
ئەمجاریش،
دووبارە
،
ئێدن
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
دیسان
باز
،
نیز
،
دیگر
،
دوبارە
.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
دیسان
هەمیسانەو،
دووبارە
، ئیتر.[ئەمجاریش]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
دیسان
اَیضاً.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
دیسان
باز
، ایضاً
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
دیسان
دیسا
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دیسانتری
[ا.فر ]
(دیسانتری - disantiri)
دیزەنتری، زەحیری.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
دیسانەوە
باز
، ایضاً
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
دیسانەوە
دیسا
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
دیسنەک
خاری
است
به
لباس
و
پشم
میچسبد
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
دیسنەک
نووسەکە
،
نووسەنەکە
، دڕکێکە
بە
جلکەوە دەنووسێ
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دیسه
[ا ]
(دیسه - dise)
هاوتا
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
دیسپۆتیزم+ لاساریگەریی
دسپوتیسم+خدایگانسالاری
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
دیسپۆتیزم+ لاساریگەریی
Despotism
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
دیسپۆتیزم+ لاساریگەریی
ئەم
وشە
لە
ڕیشەی یۆنانی despoties) )
بە
مانای
سوڵتان
و دەسەڵاتداری تاکڕەو وەرگیراوە.
مەبەست
لەم
زاراوە
، دەسەڵاتێکە
کە
هیچ
سنوورێکی ڕێژەیی و
یاسایی
نییە و
بە
لاساری
و بەربەرەڵا
بەکار
دەبرێت. پێشینەی
ئەم
وشە
لە
زاراوەی سیاسیدا دەگەڕێتەوە
بۆ
2
هەزار
ساڵ
لەمەوبەر
.
هەڵبەت
تا
چەند
سەدەیەک
بەر
لە
ئێستە
، دیسپۆتیزم
لەگەڵ
زاراوەی تیرانی (بروانە
زۆرداریی
) بەبێ ڕەچاوکردنی جیاوازییەکانیان،
لەبری
یەکتر
بەکار
دەبران.
بەڵام
ئەم
چەمکە
بە
مانا
نوێباوەکەی،
پەیوەستە
بە
ئەندێشەی بیرمەندانێکی وەکوو دۆتۆکویل، هێگڵ، مارکس و ویتفۆگێل.
هێگڵ و مارکس،
ئەم
زاراوەیان بەشێوەیەکی
هاوبەش
بۆ
پێناسەکردنی
ئەو
جۆرە کۆمەڵگەیانە
بەکار
هێناوە
کە
لە
ڕەوتی
مێژوویی
خۆیان
بەرەو
شارستانییەت،
تووشی
کپبوون
و
بێدەنگی
هاتوون
. هێگڵ، پێی
وایە
کە
مێژوو
لە
ڕۆژهەڵاتەوە
بەرەو
ڕۆژاوا
ڕۆشتووە و
لەم
ڕەوتە مێژووییەشدا دێسپۆتیزم،
یەکەمین
قۆناخی
ئەم
جووڵە
بووە
کە
ئامانجە سەرەکیەکەشی دامەزراندنی حکوومەتێکی
پادشایی
بووە
لە
ئەورووپادا.
بە
باوەڕی
ئەو
،
لە
کاتێکدا
کە
هەموو
خەڵکی
ڕۆژاوا
لە
ئازادی
حەساونەتەوە،
کەچی
لە
ڕۆژهەڵات
،
تەنها
یەک
کەس
(
پادشا
یا
دەسەڵاتدار)
لە
ئازادی
بەهرەمەندە و
لەم
سۆنگەوە شارستانییەتی
ڕۆژهەڵات
لە
یەکەمین
قۆناخی
مێژوویی
خۆیدا ماوەتەوە.
کاڕۆڵ ویتفۆگێل کۆمەڵناسی ئەڵمانی،
بە
پێوانەی تیۆرییەکەی مارکس دەربارەی شێوازی بەرهەمهێنانی ئاسیایی، ڕامانەیەکی
نوێ
لەسەر
دێسپۆتیزم دەردەکات
کە
هەموو
شارستانییەتە خۆرهەڵاتیەکان (
چین
،
هێند
و
ئێران
) و
تەنانەت
شارستانییەتە سوورهوولەکانی
ئەمریکا
(ئینکا، مایا و ئازتەک) لەخۆ دەگرێ. بەڕای
ئەو
، تایبەتمەندییەکانی
ئەم
جۆرە کۆمەڵگەیانە بریتییە
لە
:
1) ڕژێمی
سیاسی
ئیستبدادی.
2)
نەبوونی
چینی
ئاریستۆکراتی بەردەوام (بڕوانە ئاریستۆکراسی) .
3) چەقبەستنی لەڕادەبەدەری سیستەمی
ئیداری
وەڵات
.
4) نزمبوونی پێگەی
کۆمەڵایەتی
بازرگانەکان
لە
کۆمەڵگەدا.
5) بەکارهێنانی ئاودێریی بەرهەڵدا
لە
کشتوکاڵدا.
دیفاکتۆ: بڕوانە ناسینەوەی دووفاکتۆ.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
دیسک
سوێنەیەکی پچکۆلانەیە
لە
قوڕی
سوورەوەکراو
بەقەد
لەگەنێک
دەبێ
ماستی تێدا
دروست
دەکرێ
1
2
3
4
5
6