داهاتی سنوورەكی (MR). داهاتی زیاتری كۆمپانیایە بە هۆی فرۆشتنی 1 یەكەی زیاتری بەرهەمەوە. لە ڕكەبەرایەتیی تەواودا، MR یەكسانە بە نرخ. لە دۆخی ڕكەبەرایەتیی ناتەواودا MR كەمترە لە نرخ، چونكە بۆ فرۆشتنی یەكەیەكی زیاتر، دەبێ گشت یەكەكانی پێشتری بە نرخێكی كەمتر فرۆشتبێت.

ڕێژەی باجی سنوورەكی. تایبەتە بە باجی داهات، ڕێژەی دوایین دۆلاری داهاتە كە بۆ باج دەڕوات. ئەگەر سیستەمی باج هەڵكشێن بێت، ئەوا ڕێژەی باجی سنوورەكی زیاترە لە ڕێژەی نێونجی باج (average tax rate).

سوودی سنوورەكی (MU). ڕەزامەندیی زێدە یان زیاترە كە بە هۆی بەكاربردنی 1 یەكەی زیاتری شمەكێكەوە بە دەست دێت، لەگەڵ مانەوەی بڕی شمەكەكانی تر وەك خۆیان.

بازاڕ. ئەو شوێنەیە كە كڕیار و فرۆشیار بە یەك دەگەن و بە هۆی كارلێكیان نرخ و بڕی شمەكێك دیاری دەكەن. هێندێک بازاڕ (وەك بازاڕی پشك یان بازاڕی دەستفرۆشی (flea market)) ڕاستەخۆ لە شوێنكدا كار دەکەن، هێندێک بازاڕ لە ڕێگەی تەلەفۆن یان ئینتەرنێتەوەیە، ئێستایش هێندێک بازاڕ لە ڕێگەی ئینتەرنێت بەڕێوە دەچێت.

ئابووریی بازاڕ. بریتیە لەو ئابووریەی كە پرسیارەكانی چی، چۆن و بۆ كێ لەبارەی تەرخانكردنی سەرچاوەكانەوە، بە شێوەیەكی بنەڕەتی بە هۆی خواست و خستنەڕووی بازاڕەوە دیاری دەكرێت. لەم شێوازەی ڕێكخستنی ئابووریدا، بەرزترین ئاستی قازانج پاڵنەری كۆمپانیایە كە سەرچاوە دەكرێ و شمەك بەرهەم دەهێنێ و دەیفرۆشێت. خێزانەكان كە داهاتیان هەیە دەچنە بازاڕ و خواستیان لەسەر شمەك دیاری دەكەن. كارلێكی خستنەڕووی كۆمپانیاكان و خواستی خێزانەكان نرخ و بڕی شمەك دیاری دەكات.

هاوسەنگیی بازاڕ. وەك هاوسەنگیی ڕكەبەرایەتییە.

سەرنەكەوتنی بازاڕ. بریتییە لە كەموكورتی لە سیستەمی نرخدا كە ناهێڵێت سەرچاوەكان بە كارامەیی تەرخان بكرێن. گرنگترین نموونەكانی بریتین لە كاریگەرییە دەرەكییەكان و ڕكەبەرایەتیی ناتەواو.

هێزی بازاڕ (كاریگەری لە بازاڕدا). ڕادەی كۆنتڕۆڵكردنی كۆمپانیایەك یان گرووپێك كۆمپانیایە كە لە پیشەسازییەكدا لەسەر نرخ یان بڕیارەكانی بەرهەمهێنان هەیانە. لە قۆرخكاریدا، ڕادەی هێزی كۆمپانیا لە بازاڕدا فرە زۆرە، كۆمپانیاكان لەو پیشەسازییانەیدا كە ڕكەبەرایەتیی تەواویان تێدا هەیە، هیچ هێزێكی بازاڕیان نییە. ڕێژەی كۆجێیەتی پێوەرێكە بۆ دیاریكردنی هێزی بازاڕ و زۆر بە كار دەهێنرێت.

بەشداریی بازاڕ. هەژماركردنی ڕادەی بەرهەمی كۆمپانیایەك یان گرووپێك لە كۆمپانیاكانە لە پیشەسازییەكدا.

نرخی پاكانەی بازاڕ (ناوەكەی تری نرخی هاوسەنگیی بازاڕە). واتە نرخ لە ماوەی هاوسەنگیی خواست و خستنەڕوودا. ئەمەش ئاماژەیە بەوە كە گشت داواكاریی خواست و خستنەڕوو لەو نرخەدا پڕ دەبێتەوە، كەوابوو هیچ داواكارییەكی تر لەئارا نابێت.

حکوومەتی سەربازیی

مارتین لوتەر (لوثەر) کەشیش، نووسەر و خوداناسی ئەڵمانییە و ناودارە بەوەی داهێنەری ڕێچکەی «لوتەریانەتی» Lutheranism یە لە چاکسازیی پرۆتێستانەتی Protestant Reformation ـدا.

سۆشیالیزمی مارکسی

مارکسیزم

ماركسیزم. ڕێبازێكی كۆمەڵایەتی، سیاسی و ئابوورییە كە لە سەدەی نۆزدە لە لایەن كارڵ ماركسەوە خرایە ڕوو. ماركسیزم وەك تیۆرییەكی ئابووری پێشبینیی ئەوە دەكات كە كاپیتالیزم لە ئەنجامی ناكۆكییە ناخۆییەكانی و بە تایبەتی بەهۆی چەوساندنەوەی زۆری چینی کرێکارەوە، دەڕووخێت.

مارکسیزم ـــ لێنینیزم

بازاڕی پارە. ئەم چەمەكە ئاماژەیە بە كۆمەڵێك دامەزراوە كە كڕین و فرۆشتنی ئامڕازی كورتخایەنی كریدیت وەك كاغەزە بەنرخەكانی خەزێنە (treasury bills) و كاغەزە بازرگانییەكان (commercial paper) بە ڕێوە دەبەن.

مارکسیزمی نوێ

كردارەكانی بازاڕی كراوە. كرداری كڕین و فرۆشتنی بۆندەكانی حکومەتە لە لایەن بانكی ناوەندییە بۆ ئەوەی كاریگەری لەسەر یەدەگی بانك، خستنەڕووی پارە و ڕێژەی سوود دابنێت. ئەگەر كاغەزە بەهادارەكان بكڕدرێن، ئەو پارەی كە لە لایەن بانكی ناوەندییەوە دەدرێت، یەدەگی بانكە بازرگانییەكان زۆر دەكات و خستنەڕووی پارە زۆر دەکات. بەڵام فرۆشتنی كاغەزە بەهادارەكان، خستنەڕووی پارە پێچەوانە دەكاتەوە (واتە كەمی دەكاتەوە).

بەرهەم، سنوورەكی. ئاماژەیە بە بەرهەمی سنوورەكی.