کار [مەسەل]

پارچە، تیکە [ڕستە، بڕگە، بەش (بەشێک لە قسە)]

قَضِیَّه، اَمر

قَضِیَّه، جُملَه

(هەو.):جوورە دومبەڵانێکی ووردو ڕەشە

سَرپرست، پرستار

سەرپەرەس [سەرپەرست، بەخێوکەر]

عِضّ، قَیِّم (از طرف قاضی اگر طرف میت باشد او را وَصیّ گویند)

خۆلادان ٬ خۆکڵاکردن.

(باک.): لای خوارەوەی ڕوومەت

(کە.):مەساسه٬ بیڵەکان٬ جوورە قوڵینگێکی دووسەر و سووکە سەرێکی تیژو سەرێکیشی پانە

(باک.): جحێڵایەتی٬ لاوێتی

لاوژه٬ کوڕەلاوژە٬ کوڕیژگه٬ بۆ بانگ کردنی کوڕان بە کار دێ

شاکی از زندگی

بە کرووزە و نووزە، دەردی دڵ هەڵڕێژ

پاڕانەوە لە خودا

(لاییدەن - layîden)

ناڵین، هەرزەگوتن.

لاییسیتە

laicite

بە مانای گەوهەرێکە کە پێکهاتە و ڕێکخراوە کۆمەڵایەتییەکان لە ئاست ئایینەکان دەری دەبڕن. ئەم مەسەلە لە دوو لایەنەوە شیاوی سەرنج پێدانە:
یەکەم، خەمساردی دەوڵەت بە نیسبەت ئایین کە ئەمیش چەند مانایەک لە خۆ دەگرێت:
1ــ بە واتای جیاوازی کۆمەڵگەی نەتەوەیی لە کۆمەڵگەی ئایینی. بە واتایەکی دیکە، جیاوازی دەزگەی ئایینی لە دەزگەی حکوومی. لەم حاڵەتەدا دەوڵەت خاوەنی دەسەڵاتی ئایینی نییە و دەستێوەردانی کڵێسە بە هەرشێوازێک بێت ڕەت دەکاتەوە و کڵێسەش هیچ دەسەڵاتێکی سیاسی نییە.
2ــ بە واتای بێلایەنی لە کاروباری ئایینیدا. دەوڵەت بۆ هەموو ئایینێک بە چاوێکی یەکسان دەڕوانێ و بۆ ئەنجامی مەراسیمی ئایینی هەموو هاووەڵاتیان بە شێوەیەکی بەرابەر ئازداییان بۆ دابین دەکات.
3ــ بە واتای بێدینی و بێباوەڕی بە خوا و ئایین بە شێوەیەکی ڕەسمی. لەم حاڵەتەدا دەوڵەت بە کارمەندان و کاربەدەستان و فێرکارانی پەروەردە ڕادەگەیەنێت کە مافی ئەوەیان نییە بانگاشە بۆ هیچ ئایینێک بکەن و هیچ مەراسیمێکی ئایینی بەئەنجام بگەیەنن.
دووهەم، خەمساردی قوتابخانەکان بە نیسبەت ئایین: لەم حاڵەتەدا ڕەنگە دەزگەی پەروەردە هەموو ئایینێک پەسند بکات و ئیماندارانی هیچکام لە ئایینەکان نەڕەنجێنێ بەڵام هەر چەشنە پرۆپاگەندەیەک بە قازانجی ئایینێکی تایبەت قەدەغە بێت.
بە گشتی لاییک بە شێوازی حکوومەتی ئەو وەڵاتانە دەڵێن کە ئایین و سیاسەتیان لێک جیا کردۆتەوە و ئایینی ڕەسمییان نییە. سیستەمی حوکم لە گەلێک لە وەڵاتانی ڕۆژئاوایی نائایینیە و لە نێوان وەڵاتانی موسڵمانیش تورکیا کە خۆی بە وەڵاتێکی ئەورووپی دەزانێ، پەیڕەوکاری ئەم سیستەمەیە.