تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



شەڕی ناوخۆیی
شەرێکە لە نێو خێزانێک یا ئێلێک یان نەتەوەیەکیدا ڕووبدات.
شەڕی گەریلایی
جنگ چریکی
شەڕی گەریلایی
Guerilla warfare
شەڕی گەریلایی
ئەم وشە لە زمانی سپانیاییەوە هاتووە و بە مانای شەڕێکی بەربڵاوە کە لە لایەن خودی هێز و لقەکان فەرماندەیی دەکرێت. لە زاراوەی سەربازیدا بریتییە لە : «سوپایەک کە فێری ڕێوشوێنی شەڕکردن نەکرابێت، لە خێڵ و عەشیرەتی شار و دێهاتەوە دێنە مەیدانی شەڕ و بە کۆتایی هاتنی شەڕ دەگەڕێنەوە ناو ماڵ و خێزانی خۆیان». ئەم جۆرە شەڕە لە مێژینەیە بەڵام لە سەدەی بیستەمەوە یارمەتیدەر و ڕێخۆشکەری سەرکەوتنی شۆڕش بووە.
شەڕی گەریلایی هاوشێوەیە لەگەڵ شەڕی پێشمەرگە لە کوردستان، بەم جیاوازییە کە پێشمەرگە بە تەواو بوونی شەڕ دەست لە چەک هەڵناگرێ بەڵکوو دوای سەرکەوتن، دەبێتە هێزی سەربازی و پاراستن و بەرگری هەرێم.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
شەیدایی
شەیدایی
والَگی، دیوانگی، شیفتگی، شیدایی، سرگردانی
شەیدایی
هەردەیی، شێتی، سەرگەردانی [شەیدابوون]
شەیدایی
هُیام، هَیَمان، عِشق، وَله، هَوی، مَحَبّه، حیره
شەیدایی
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
صلح جویی
[ا.مص ]
(سولح جویی ـ sulĥcûyî)
ئاشتی خوازی.
سەرچاوە: نالی
صوورەتی بەشەریی
وێنەی ئادەمیزاد.

بورهانە صورەتی بەشەریی چونکە نوورە، نوور
بێ ظیللە، ماسیوای بە دوو نیسبەت مووعەببەرە
سەرچاوە: نالی
صیددیقەیی مەعصوومە
ئافرەتی باوەڕپێکراوی بێگوناهـ، حەزرەتی مریەمی دایکی مەسیح.

صیددیق و عەزیز هەروەک یووسف کە نەبی بوو کوڕ
صیددیقەیی مەعصوومە وەک داکی مەسیحا کچ
سەرچاوە: نالی
صەمەدانیی
خوایی.

ئەی مەطڵەعی ئەنواری هەموو قاصیی و دانیی ،، شەمسی صەمەدانیی
وەک ذەڕڕەیی بێ جیلوە نە مەوجوود و نە مەعدووم ،، جۆیایی بەراتم
سەرچاوە: نالی
طاغیی
سەرکەش و ستەمکار.

طاغیی و باغیی و، باغی گوڵ و نەیرەنگ و فەنی
شاد و شادابە بە گوڵ ئاتەشیی و نارەوەنی
سەرچاوە: نالی
طوفەیلیی
ئەوەی له خۆڕایی خۆی به کەسێکدا هەڵواسێ، خوبزە.

من سەروی ڕەوانی چەمەنی عاله می باڵام
« نالیی » به طوفەیلیی بووەتە سایە له دوو من
سەرچاوە: نالی
طوولانیی
درێژەدار.

نەرم و خۆش و مونتیج وەکو بەسطی ئودەبا بێ
طولانیی و بەرجەستە وەکوو دەستی دوعا بێ
سەرچاوە: نالی
عاصیی
گوناهبار.

دڵ کەوا هەم قاسییە، هەم عاصییە، دوورە لە تۆ
مونزەجیر نابێ، کە حوببی تۆ لە قاصیی دانییە
سەرچاوە: نالی
عاصیی بووە
سەرچاوە: نالی
عاله می عولویی
جیهانی باڵا، مانگ و خۆر و ئەستێرەکان،

ئەو سێبەرە که عاله می عولووی له نوورییه
شەمس و نوجووم هەر چی لەواندا موقوڕڕەڕە
سەرچاوە: نالی
عالیی صەدر
سنگ بەرز. کینایەیە لە پیاوی دەرکەوتوو و خاوەن شکۆ.

سیراجی ئەنبیا، خەتمی ڕوسول، نووری موبینی حەق
کە عالیی کەعب و قەدر و دەست و صەدر و خاتەمی شانە