وشەدان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

شیلەپە (موک.)

مرازێکی جووتییه، بەڕووله.

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

شیلەک

توت فرنگی
ژست گرفتن

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

شیلەک

تفەزەوینە
خۆ بە جۆرێ تایبەتی شاندان

سەرچاوە: نالی

صیلەی ڕەحم

بەسەرکردنەوەی خزم و کەسوکار.

کێ بێ وەکو تۆ بەم شەوە ڕەحمی بە منا بێ!
مەجذووبە صیفەت، یەعنی صیلەی ڕەحمی تێدابێ!

سەرچاوە: نالی

طیلەسم

طەلیسم، پارچە کاغەزێک یا پارچە میتاڵێکە جادووگەران چەند وشە و نەخش و خشتەیەکی لێ ئەنووسن گوایە بۆ چاوەزار و شتی وا باشە. کراوە بە کینایە لە ڕاز و نهێنیی و شتی پەی پێ نەبراو.

دامێنی بە ئەنواعی گوڵ و مڵ خەمڵابێ
گەنجێکی تێدا بێ کە طیلەسمی نەشکابێ

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

عایلەمەن

عەینە مەل

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

عایلەمەن

سارف ساراَبلَک، ملخ خوار

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

عایلەمەن

تووخوەر [خەزایی: باڵندەیەکە]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

عایلەمەن

سَمَرمَر

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

عایلەمەن

تووخۆر، کوللەخۆر، عەینەمەل، لە بنچێنەدا: ئایلەمەل یا حایلەمەل یان ها یلەمەله.

سەرچاوە: نالی

فورزەندی فەیلەقووس

ئەسکەندەری کوڕی فیلیپی مەکدوونی.

ئەی دڵ! خەراجی حاصڵی ظوڵماتی بەحر و بەڕ
میراتی ئیعتیبارە لە فورزەندی فەیلەقووس

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

فیل و فیلەتەن

آشی است

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

فیل و فیلەتەن

حەوترینگە

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

فیلەتەن

گیانداری گەورەی زەبەللاح

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

فیلەتەن

کنایه از قوی هیکل
کنایه از شجاع و کاری

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

فیلەتەن

برێتی لە مرۆی زەبەلاح
برێتی لە ئازاو بەکار

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

فیلەتەن

زل٬ ئازا٬ لەندەهۆڕ٬ زەبەللاح٬ لاهێر

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

فیلەسووف

رَد، کُندا، سَرتیر، فرزانه، دانا، دانشمند

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

فیلەسووف

سۆفی، زانا [فەیلەسووف، هۆزان]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

فیلەسووف

حَکیم، فیلَسُوف

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان