تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یەکڵەچاو
گیاندارێکە کە چاوێکی کوێربێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یەکەڵەشاخ
گیاندارێکە کە هەر شاخێکی ببێ
یەکەڵەشاخ
بە تەنیا شاخێک
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یەکەڵەچاو
یەکەڵەچن
از بین رفتن یکی پس از دیگری
یەکەڵەچن
نەمان لەشوێن یەک
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یەکەڵەچنبوون
نەمانی چەند شتێک بەر و دوا بەئێجگاری
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یەکەڵەچنکردن
نەهێشتنی چەند شتێک بەر و دوا بەئێجگاری
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
یەکەڵەگون
گیاندارێکە کە هەر هێلکەگونێکی ببێ
ئاڵە بێژ کردن
«مستـ. متـ.» دابێشتنی هەندێ شتی هاڕاوە و کوتراو «برنج، دارچین، بەهارات...» بە پارچە قوماشێکی تەنکی شاش، بۆ جیاکردنەوەی ئەو بەشەی باش نەکوتراوە.. * واڵە بێژ کردن «سیمـ.».
خۆشمامەڵە
سەوداخۆش
دێڵە سەگ
(باک.):دێڵک،دێڵە سە
گورزۆڵە (هەو.)
بڕوانە: گورزەڵانێ.
گڵۆڵە
بەن و دەزووی لێک ئاڵاوی خڕهەڵدراو٬ گرۆز٬ گرۆفک٬ گولۆک٬ گرڵۆڵە٬(کە.) کەسێکە شلەپەتە بووبێت و جووڵانەوەی نەبێ ئیفلیج.
(-ئەڵە)
(پب.) ١- بە دوای سفەتانەوە دەنووسێ و دەیانکا بە سفەتێکی تازە کە بچووکایەتێکی ئامێتە بە خۆشەویستی تێیدا بەدی دەکرێ. خڕەڵە (خڕ)، ژیرکەڵە (ژیرک)، قیتەڵە (قیت)، کورتەڵە (کورت)، گردەڵە (گرد). ٢- دە دوای ناوانەوە دەلکێ و مانای بچووکی دەخاتە مەدلوولەکەیان. پردەڵە (پرد)، تۆپەڵە (تۆپ)، تیخەڵە (تیخ).
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاخڵە
خەرمانەی مانگ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاخڵە
لێوارێکە بە گردی شتێکدا دروست بکرێ لە قۆر یا شتێکی تر
ئاخڵە
خەرمانەی مانگ: ئاخڵە لە دەوری مانگ دیارە
پاپۆکەی مار: مارەکە ئاخڵەی دابوو
بە ژوورێکی کورتەدیواری سەردانەپۆشراو دەڵێن کە بۆ کا و گیا ساز دەکرێ
ئاخڵە
«نا.»، «سنـ.» ١- داییرەیێکە هەندێ شەوان بە هۆی هەڵم و هاڵاوێ کە لە زەوی هەڵدەستێ دەورەی مانگ دەدا. * خەرمانە. ٢- دیوارۆکەیەکە لە لادێ بە قور و بەرد یان تەپاڵە یا هەر قۆر دروستی دەکەن و ئەو سەرەوسەرەکەی دەگاتەوە یەک، زۆریش بەرز نابێتەوە، کا و گژ و گیا و ئەو جۆرە شتانەی تێدا ڕۆ دەکەن «مخـ.». تێبــ. ـ بە لای منەوە ئەم وشەیە هەر ئاڵقەیە و گۆڕاوە.
ئاخڵە(کر)
خەرمانەی دەورەی مانگ و خۆر. (ئەردە)دیواری تەپاڵە، لێوارێکە، کە بە گردی شتێکا دروست بکرێ لە قوڕو ئیتر
ئاداب(باڵە.، مام)
زووخاو، زۆخ، کێمی برینانە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئازاڵە
سۆختی زستان
ئازاڵە
سوخت. (تپالە و پشکل)
ئازاڵە
سوخت. [سووتەمەنی (وەک: تەپاڵە و پشقڵ.)]
ئازاڵە
ذکوە، حراقە.
ئازاڵە
(نت.)، (سن.) سووتەمەنی لادێی کوردەواری: تەپاڵە و پشکەڵ و دەوە... * تەپاڵە. هس.: «بکـ.» ئێزنگ.