گەنه. [(جۆره گەنەیەکه.)]

قُرشَوم.

دەعبایەکی چنگ چنگە لە دووپشک زلترە

رُطیل
نام عشیرتی در کردستان

هەڵەپەزە، پس پسەکۆڵە
هۆزێکی زۆر ئازای کورد بوون لە ئێران پێیان ئێژن چگنی

خێڵێکی کوردە لە کەنار سلێمانی. چنگنە، جوورە جاڵجاڵووکەیەکی زۆر گەورەیە

ناوە بۆ تیرەیەک لە کورد

گیایەکی گەڵا وردی خڕە ، ڕیشەی زۆرە هاوینان لە گەنکاودا دەڕوێ

گیاندارێکی زۆر ورد و بەئاڵۆشە دەداتە بنکی مووی پیسی چڵکن

گاوک، نوعی کنه
گیاهی است

زیندەوەرێکە بە پێستەوە دەنوسێ و خوێن دەمژێ. هەر یەکێکی هەڵپچڕێنی چواری لەجێ پەیدا دەبێ، دەرمانی تەنیا داڕوی حەمامە
گیایەکە

جوورە جاڵجاڵووکەیەکی زۆر گەورەیە، شێرپەنج، چنگن. تیرەیەکی کوردانە. گیایەکی گەڵاووردی ڕیشەدارە لە ناو کشتوکاڵدا دەڕوێت و زیاندەرەو یان هاوینان لە کانگاواندا دەڕوێ. (هەورا.، زەن.، دەر.، هەو) پند، پنت، لە ڕەسەنی قڕنوویە، زیندەوارێکە بە ناوبنی موواندا دەچێتە نێو گۆشتەوە لەبەر چڵکنی بەدوور و درێژی و بەچارەیە وە لە بەرانبەر پند نووسراوە. کەوەی، مچ، مچک، زیندەوارێکی شینکاری زۆر ووردە بەبن تووکی ئاژاڵ و ئیتردا دەڕواتە ناو گۆشتەوە لاوازی دەکات، دەرمانی کوردەواری ئەمەیە: سەلکی سیر بکوترێ و لە بند دانی ئاژاڵەکە بسووڕێتەوە پاش یەکدوو ڕۆژان هەمووی دەمرێت و هەڵدەوەرێت

چنگاه سره.

گژنەسەره، چنگڵەسەره. [قژنەسەره، سەرقژن]

قَطَط، مُفَلفَلُ الرَّس.

چنگڵەسەرە

چنگڵەسەرە، گژنەسەرە، قژن

پاشبین، دووربین، پاشەڕۆژبین._ی: پاشەڕۆژبینی، لەدوواڕۆژ ووردبوونەوە

لێ بردن، تێڕاکردن، تێڕۆکردن

ئەوەی تیشک بداتەوە.

ئایینە بە مایینە دەبێ ڕەنگ نوما بێ
(مەستوورە) بەمەستوورە دەبێ موهرەگوشا بێ