بادکش

باکەش

(نت.) ١-دەلاقە یا یا کەبەرێکە لە دیواری ژوور و خانوودا (با) ی لێڕا دێتە ناو ماڵەوە و فێنکی دە کا. ٢-(کئێر) پیاڵەیە کی تایبەتییە لە شێوەی ئیستیکان بۆ لابردنی ئێش و ئازاری هێندێ شوێنی لەش بەکار دێت. تێبــ. – بە ئیسپیرتۆ یا د ەنکە شقارتەیەکی هەڵکراو هەوای ناو پیاڵەکە دەسووتێنن وخێرا دێنن بەو شوێنەوە کە ژان دەکا (بە تایبەتی ژانی سەرمابوون و....) جا چونکوو خۆی هەوای تێدا نەما وە هەوای ژێر پێستی لەش هەڵدەمژێ و کەمێک لە پێست دێتە ناو پیاڵەکەوە و گەرم دادێ. پێش ئەم ئامرازە پچکۆلە فەڕەنگییە لە کوردستان (کووپە) یان بە کارهێناوە و هێشتاش (کووپە گرتن) لە باو نەکەوتووە. ئەگەر لە جێیەک باکێشی تایبەتی نەبوو ئیستکانی چای بەکار دێنن *باد کێش، بانکە (جنو،) بای کەش.

باگیر، بادگیر، باکەش، واکێش، (خۆ) گڵوێنە

دووپارچە پێکەوە هەڵدروون

کەسێکە کە بەپارە بەرد بگوێزێتەوە بۆ ئەم و ئەو

سنگ کش
ظرف سنگ کشی

ئەڤیاکە ڤرژ خەلکی ڕاتینە
شەلتە، بارێکی دوو تای دارینە بەرد و گڵی پێ دەکێشن

1- «نفا.» کەسێکە لەدەشت و چیا «بەرد» کۆدەکاتەوە به کرێ، یا بۆ فرۆشتن کێشەوەی دەکا بۆ ئاوەدانی. 2- خەڕەکێکه لە دار و تەخته دروست دەکرێ و جووتێکی پێکەوه دەبەستن و بەسەر پشتی گوێدڕێژی دادە دەن و له شوێنێکەوه بۆ شوێنێک «بەرد» ی پێ کێشەوه د ەکەن.

ئەو کەسەیە بەرد دەکێشێت. شەڵتە، بارێکە دوو تای دارەو بەردو گڵی پێ دەکێشن

کەسێکە کە فێری بەنگکێشان بووبێ

مەردووم یا گیاندارێکە کە لە ئیشوکاردا بەپشوو بێ

صبور
وراج

بەسەبر و حەوسەڵە
قسەدرێژ و قیرسیچمە و درێژدادڕ

«ست.» حاڵی مرۆڤێکی لە کاراندا پشووی درێژ بێ و لە مەیدان دەرنە چێ و واز لە جێبەجێ کردنی کارەکه نەهێنێ.

مرۆڤێکە لە هەموو بارێکیدا پشوو درێژو خۆڕاگر بێ

تەنراوێکە کە ناوبەناو تاوی لێ دەرهاتبێ

(تاوکێشبوون) دەرهاتنی تاوی شتی تەنراو ناوبەناو، تاوکێشکردن: دەرهێنانی تاوی شتی تەنراو ناوبەناو

تیغه نازک و چوبی

پەردەو تیغەی دارینی تەنک