کنسول

Consul

کۆنسۆل پۆستێکی گرنگی هەر شاندێکی دیپلۆماسییە کە ئەرکی ڕاپەڕاندنی کاروباری باڵیۆزخانەیەک بەزۆری لە ئەستۆ دەگرێ. هەندێ لەو ئەرکانە بەپێی پەیماننامەی 1963 ڤییەن بریتین لە:
ـــ پاراستنی بەرژەوەندییەکانی دەوڵەت و هاووەڵاتیانی خۆی بە مەبەستی پەرەپێدانی پێوەندی بازرگانی و ئابووری و کولتووری.
ـ جێبەجێکردنی هەندێ کاروباری ئیداری وەک دەرکردنی ناسنامە و ڤیزە و تۆمارکردنی گرێبەستی هاوسەرێتی و ئاسانکاری پێویست بۆ ئەو کەسانەی کە دەخوازن سەردانی وەڵاتەکەی بکەن.
ـــ ڕاگەیاندنی بەڵگەنامەی دادوەری و ئیداری و جێبەجێکردنی کاروباری دادوەری بە وەکالەت بەپێی ڕێککەوتننامە نێودەوڵەتییەکان و …
باڵیۆزخانەکان دەتوانن جگە لە کۆنسۆلی جێنشین لە پایتەخت، لە شارە گرنگەکانی وەڵاتی میوانیش کۆنسۆلگەری بکەنەوە. (بۆ نموونە کۆنسۆلی وەڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا لە هەولێر). ژمارەی ئەم کۆنسۆلگەریانە و ئەندامەکانی بەستراوەتەوە بە ئاستی پێوەندی و ڕێککەوتنی هەر دوو وەڵات. ئەگەر وەڵاتێک لە وەڵاتێکی دیکە چەند کۆنسۆلگەرییەک بکاتەوە، دەتوانێ سەرکۆنسۆلگەریش دابمەزرێنێ کە چاودێری کاروباری کۆنسۆلگەرییەکان بکات. کۆنسۆل یا سەرکۆنسۆل، لە ڕووی کارگێڕییەوە لە خوارووی باڵیۆزە بەڵام لە کارەکانی خۆیدا سەربەخۆییەکی زیاتری لە ئەندامانی دیکەی باڵیۆزخانە هەیە. کۆنسۆلیش وەک فەرمانبەرە سیاسییەکانی دیکە، مافی پارێزراویی دیپلۆماسی هەیە. ئیمڕۆکە لە پێوەندییە نێودەوڵەتیەکاندا کۆنسۆل بە چوار پلە دابەش دەکرێت کە بریتین لە:
1ـــ سەرکۆنسۆل، 2ـــ کۆنسۆل، 3ـــ جێگری کۆنسۆل، 4ـــ نوێنەری کۆنسۆل.