تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 996
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دفتر کل
[ا. مر ]
(دەفتەری کول - defteri kul)
ده
فتەریک
که
قەرزو داوای تیجارەتخانه یەکی تیدا تومار دەکری.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
فرمانده کل قوا
[ا. مر ]
(فەرماندیهی کولی غیڤا - fermandihi kuli xiva)
فەرماندەی
گشتی
سوپا
، سەرکرده.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
کل
سوورمەی
چاو
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
کل
شتی
کلا
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
کل
گومەز
(ز)
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
کل
ناردن
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
کل
نَحو، ناحیه،
جانب
، مُنحَرِف، طَرَف
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
کل
کلا
کەچ
،
لا
،
کەنار
[خوار، قەراخ]
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
کل
سرمه
کج
انحراف
گنبد
روانه
،
گسیل
چشمک
زدن
ستاره
دست
تکان
دادن
برای خداحافظی
بسیار
سفید
حرارت
آتش
شدت
گرما
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
کل
سورمە
خوار
،
لار
لادان:
لە
ڕێگە
کل
بووە
قوببە
، گونبەز
ڕەوانە:
بۆ
تۆم
کل
کرد
درەوشانی
هەسارە
هێما
وەدەس
بۆ
خواحافیزی
زۆر
چەرمگ
تینی
ئاگر
کوڵەکوڵی
گەرما
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
کل
(لو.فە.):ڕەوانە.-کردن: ڕەوانەکردن٬
ناردن
. (هەورا.): کڵە٬ سوورمه٬ سوورمەی
چاو
.- لەچاوکردن:چاوڕشتن. جودا٬ جیاواز٬ جیا٬ کلا٬
جووایەز
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
کل
کردن.-کردن: (ئەردە.):
کەنارە
گرتن
. ناردنی کەسێک
بۆ
جێگایەکی
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
کل وپا
سەروپێی ئاژاڵی
ووردە
سەرچاوە:
برادۆست (کوردی - کوردی)
کل کردن
پۆست
کردن
،
نامە
ناردن
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
کل کردن
کج
کردن
فرستادن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
کل کردن
خوار
کردنەوە
ناردن
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
کل کرن
سرمەکشیدن
چشم
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
کل کرن
چاو
ڕشتن
بە
سورمە
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
کل کل
[ا ]
(كەل¬كەل - kel kel)
چەنەبازی
، هەرزه وێژی، لەوچەیی.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
کل کل کردن¬
[مص.م ]
(كەل¬کەل کەردەن - kel kel kerden)
چەنەبازی
کردن
و
سەر
یه-شاندنی
یەکتر
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دوز و کلک۔ ا. مر (دوزو کەلەک duzu kelek)
( فروفیل، کەلەک، خاپاندن و نیّرەنگ.)
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
کلاشکن
[ا ]
(كەلاش کەن - kelaşken)
شەكرلەمه،
کێک
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
کلاهبردار
[ص. فا ]
(كولاهـ بەردار - kulah berdar)
دەستبڕو کڵاوچی.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
کلز
[ا ]
(كيلز - kilz)
ڕەگی درەختی
هەناری
کێوی
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
کلیاس
[ا ]
(کیلیاس - kilyas)
دەربار
،
بەر
ماڵان
،
ئاو
دەستی
سەربان
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەستێرەی کلکدار
«نتـ.» جۆرێک ئەستێرەن
کە
کلکێکی
کەم
و
زۆر
درێژیان
هەیە
و
ناوبەناو
لە
«منظومه شمسی»
نیزیک
دەبنەوە و دەبیندرێن، کلکەکەیان
لە
«
غاز
» و «
هەڵم
» پێکهاتووە. ٭«بکـ.» ستێرکی
بدوو
«تمـ: ژابا- ۹»، ستەیر
دوڤ
«تمـ: کفـ- ٦۸۹»، «گەڕووسی، کرماشانی» ئەسارەی دومدار «تمـ: دۆمۆرگان، لێکۆڵینەوەی زمانەوانیی لەهجەکانی
کوردی
- ۱۱۱». ئەستێرەی گەڕۆک_ «نتـ.»، «تتـ.»
ئەو
ئەستێرانەن
کە
بە
دەوری
ڕۆژا دەخولێنەوە،
خۆیان
هیچ
ڕووناکییان
نییە
و
نووری
هەتاو
ڕووناکیان
دەکا
،
زەوی
یەکێکە
لەوان
کە
تا
ئێستا
«
نۆ
»
یان
ناسراون و
تێکڕا
پێیان
دەڵێن
«منظومەی شمسی» و بەپێی نیزیکی و دوورییان
لە
ڕۆژ
ئەمانەن:
عطارد
«له
هەموان
نیزیکتره له
ڕۆژ
»،
زوهرە
،
ئەرز
«
زەوی
»، مریخ،
مشتەری
،
زحل
، ئۆڕانووس، نێپتۆن.
هێندێ
لەو
گەڕۆکانە
یەک
یا
چەند
ئەستێرەیان
هەیە
کە
بە
دەوریاندا دەخولێنەوە و پێیان
دەڵێن
«
مانگ
»،
زەوی
یەک
«
مانگ
» ی
هەیە
. ئەستێرەی مانگێ: «نتـ.» ئەستێرەیەکە
دەگەڵ
مانگ
دەردەکەوێ و لەسەرەتای مانگدا
زۆر
لێی
نیزیکە
هەتا
مانگ
گەورەتر
دەبێ
، ئەیش زیاتر
دوور
دەکەوێتەوە. ئەستێرەی نەگەر: «نتـ.»، «تتـ.»
ئە
ئەستێرانەن
کە
لە
جێگەی
خۆیان
نابزوون «
لە
مەدارێکدا ناسووڕێنەوە»،
ئەمانە
خۆیان
ڕووناکییان
هەیە
وەکوو
گەڕۆکەکان
نەک
هەر
سارد
بوونەوە
،
بەڵکوو
گەرماییشیان
زۆرە
و سروشتیان
وەکی
هەتاوە.
ئەوانەی
زۆر
لێک
نیزیکن «نسبیا»
لە
شەوا
کە
ئاسمان
ساف
و
بێ
هەور
و هەڵابێ،
وەکوو
پەڵە
هەورێکی
سپی
دیاری
دەدەن. «
کاکەشان
» یەکێکە
لەو
پەڵە
هەورە
مەزنانە
کە
۱۸میلیون ئەستێرەی
گەورە
و
بچووکی
تێدا کۆبۆتەوە و
هەر
چەندێکیان دەورەی ئەستێرەیەکیان داوە و بوونە «منظومه»
یەک
چوار
ساڵی پێ دەوێ
تا
«
نوور
» ی نیزیکتری ئەستێرەی نەگەڕ بگاتە
زەوی
،
لە
کاتێکدا دەزانین
کە
لە
هەر
سانییەیەکدا
نوور
۳۰۰هەزار کیلۆمەتر
ڕێگا
دەبڕێ.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئەستێرەی کلکدار
(فە)ئاسیرە
دمدار
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
ئەنجومەنی جیهانی کلێسەکان
ئەم
ئەنجومەنە پێکهاتووە
لە
کلێسەکانی پرۆتیستان و ئۆرتۆدۆکس
کە
لە
ساڵی 1948 دامەزراوە و
دوایی
دامەزرانی ئەنجومەنی ڤاتیکانی2 (1969)، ئەندامانی کلێسەی کاتۆلیکی ڕۆماش
هاتنە
ناو
ڕیزی
ئەم
ئەنجومەنەوە.
ئەنجومەن
لە
بوارە
سیاسی
و
ئابووری
و
کۆمەڵایەتی
و ئایینیەکان دەکۆڵێتەوە و سەرنجێکی تایبەتیش دەداتە کێشەی وەڵاتانی جیهانی
سێهەم
.
ئەم
پێکهاتە
بە
دژی
سیاسەتی ڕەگەزپەرستانەی ئاپارتایدە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
ئەنجومەنی جیهانی کلێسەکان
شورای
جهانی
کلیساها
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
ئەنجومەنی جیهانی کلێسەکان
World Council Churches
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
اکسید کلسیوم
[ا ]
(ئوکسید کالیسیوم - uksîdkalîsyum)
قسڵ
،
ئاهەک
،
قسر
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
حاصل کلام
[ا. مر ]
(هاسیلی کەلام - hasili kelam)
خوڵاسەی
کەلام
، پوختەی
قسە
.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
خوش کلام
[ص ]
(خوش کەلام - xûş kelam)
قسەخۆش
،
بەزمان
، بەگفتولفت.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
دست کله
[ا ]
(دەست کەله - dest kele)
هاو
وینه،
هاوتا
، پەتیک
که
دەستی
ئەسپ
یان
هیستری
پئ دەبەستن.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
دی کلۆز
نوعی آش
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
دی کلۆز
جۆرێ
چێشتە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
دیان کلیلە بوون
دەم
چونە
کلیلە
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
زبان کلک
[ا. مر ]
(زه بانی کیلک - zebani kilk)
زمانی قه ڵه م، نوکی قه ڵه م.
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
زرین کلاه
[ا. ص ]
(زه ڕین کولاه - zerîn kulah)
کڵاوزێڕین
.
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
زەنگی کلیسایە
جمخار
1
2
3
4
5
6
7