تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بڵاو کردنەوه
«مست. مت.» 1- بەشینەوەی شتێ بەسەر خەڵکا:؛ پارەیەکی زۆری بەناو مەنگوڕاندا بڵاو کردۆتەوه ڕۆنی لێ سەلەم کردوون. 2- «تت.» دابەش کردنی ڕۆژنامە و بەیاننامه....:: لەوەتی دەوڵەتی عیڕاق دامەزراوه، گەلێ کتێبــ. و ڕۆژنامەی کوردی بڵاو کراوەتەوه. ڕادیۆ دەنگ و باسان بڵاودەکاتەوە. «عا..» نشر، ئیزاعە.
بڵاوه پێ کردن
[[بڵاوه +پێ «به‌+ی» + کردن ]]
«مست.، مت.» به کۆمەڵێ خەڵک لێکتر یا له شوێنی دوور خستنەوه.:: پۆلیس خۆ پیشاندانەکەی بڵاوه پێکرد. لەشکەرەکەیان بڵاوه پێکرد.
بڵاوه کردن
«مست. لا.» به ولاولادا ڕۆیشتنی کۆمەڵێ خەڵک که له شوێنێکا کۆ بووبنەوه:: کابرا قسەکانی هێنده بێ ڕێ وجێ بوون خەڵکەکه زوو بڵاوەیان کرد.* بڵاوەلێکردن.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بڵاوە لێ کردن
بڵاوبوونەوە و دوورکەوتنەوەی چەند شتێک لە یەکتری
بڵند کردن
«مست. مت.» 1- هەڵگرتنی شتێک و له شوێنی خۆی بە رەو حەوا بردن یا جووڵاندنی.::کەمێک سەری ئەو داره بڵندکەن. دەستێکی دەگەڵ بدەنێ و تێڕەکەی بۆ بڵندکەن.- هەڵچنینی دیوار و خانوو بەرە و...:: خانو وەکەی و ەها بڵند کردووه ماڵی مەی خنکاندووە. ئەو دیوارەتان بۆچی وا بڵند کردووە. 3- هەڵبڕینی دەست و قاچ و سەر و...:: تۆزێ قاچت بڵند کە. کوڕە دەستت بڵند کە. 4- «کئێر.» دزینی شتێک، سووکەدزی:: کیفی کابرایان بڵند کرد (جزدانەکەیان دزی). ب) ساز کردن و هەڵگرتنی ئافرەت بۆ کەیف و ڕابواردن. تێبــ.- بەم دوو مەعنایە، ئەم دوایانە لە (فارسی)ڕا پەڕیوەتەوە ناو زمانی کوردی.
بۆمباران کردن
«مست. مت.» بەردانەوەی یەک لەدوا یەکی بۆمبابەسەر شوێنێکدا.
بۆن پێوە کردن
استشمام
تلاش گشن در جذب ماده به جفتگیری
بۆن پێوە کردن
بۆنی خۆش بە لووت هەڵمژین
تاوکردنی مێچکە لەلایەن نێرەوە لە ناو جانەوەراندا
بۆن کردن
بوییدن
سرنخ گرفتن
بۆن کردن
«مست. لا.» 1- هەست کردن به بۆن:؛ کەپۆی گیراوه بۆن ناکا. 2- پەیدا بوونی بۆنی ناخۆش که له ئەنجامی تەفاعولی ناوی خۆیان یا تەفاعول دەگەڵ هەوای دەور و بەر، بۆنیان دەگۆڕێ. 3- «مج.» تۆزێ ئاگاداربوون له کارێکی:: ئازادیخوازان گورج بۆنی پیلانەکانی ئیمپڕیالیزم دەکەن. 4- «مست. مت.» وەبەر لووت دانی شتێ بۆ ئەوەی بزاندرێ بۆنی لێدێ یان نا.* بۆن پێوەکردن.
بۆنگ کردن
«مست.. مت.» خوش کردن و ئامادەکردنی پێستەی هەندێ گیانداران «گا، مەڕ، بزن» بۆ مەشکه.
بۆژە کردن
بێزکردنی حەیوان لە گیای بۆژۆ
بۆگەن کردن
مست. لا.»، «کعر.» 1- ڕزین و بۆن پەیدا بوونی میوەجات. 2- مانەوەی گۆشت و ئەو جووره شتانه و بۆن گرتنیان. 3- مانەوەی مردووی ئادەمیزاد و کەلاکی گیاندارانی دیکه و بۆن لێ هەستانیان. 4- «مج.»، «کن.» بۆنی مانەوەی هەموو شتێک و هەموو کەسێک لە شوێنێک یا بێ ئەوەی ڕێژیمی پاتشایەتی بۆگەنی کردووه و به کەڵکی ئەم زەمانه نایەت.
بۆی کردگه
بوکَرده، بوگرفته، بونیاک شُده، سَپسته، سَپست شُده، گَندیده، خُوَسته... (بۆ کردن ) (رجوع بەلغت «بو کردن ».)
بۆی کردگه
[بۆگەن بووه. (بۆ کردن )]
بۆی کردگه
اَنتَنَ، تَعَفّنَ، دَفِرَ... . (بۆ کردن )