پارچەیێکە لە پێنچ پارچە ووشکانییەکانی سەر زەوی

دانیشتووانی ئوڕووپا، زمانی ئوڕووپاییان

(نت.) ١- پاشماوەی مردووی نێژراو کە ڕزیبێ و مشتێ ئێسقانی نیوەڕزیوی مابێتەوە. ئەوە تۆ دەڵەی چی بە خوا ئێسک و پڕووسکیشی نەماوە. ٢- هەموو ئەو ئێسقانەی پاش خواردنی گۆشتی مریشک و باڵندەی تر دەمێنێتەوە. ئەگەر مریشکتان نەخواردووە ئەی ئەم ئێسک و پڕووسکانی چن؟

(نا.) مادەیەکە وەکوو جەوی، ڕەنگی سوور، زەرد یا سپییە، تامی تاڵە، لە دارێکی دڕکاوی کە گەڵای وە گەڵای مۆرد دەچێ دەگیرێ. تم: (معین: فەرهەن، ج١-٣٧٨) و زیاتر لە هەتواناندا دەکار دەکرێ. * عەنزەڕووت (معر بە).

حەنزەڕووت، جوورە دەرمانێکە

بڕوانە: ئوڕووپا

بڕوانە: ئوڕووپایی

باروت، بارود، دارو، ایرون، یَمسو.

دەرمان. [باڕوود]

بارُود، یَمسو.

(نا.) ١- ماددەیەکی وشکی ڕەشە کە ئاگری وێکەوت کڵپە دەکا، بۆ هاویشتنی گوللەی تۆپ، تفەنگ، تاپڕو... و... بەکاردێت. تێبــ.- آ) ئەم ماددەیە گەرد و تۆزێکی ڕەشە، جاران نێچیرەوانانی کورد لە (شۆرە) و (گۆگرد) و (ڕەژی) دروستیان دەکرد، چاکترین خەڵوووز بۆ ئەم کارە (ڕەژی دارەبی)یە. ب) بۆ تاقی کردنەوەی چاکی و خراپی باڕووت، تۆزێکی لەسەر لەپی دەست یا پەڕە سیغار ڕۆ دەکەن و ئاگری جگەرەی لێ نیزیک دەکەنەوە، کڵپە دەکا و دەچێ بە عاسمانا، ئەگەر پەڕە سیغارەکە یا بەری دەستی نەسووتاند ئەوە باڕووتی چاکە. *(مک.) دەرمان، باڕووتی ڕەشۆکی. ٢- ٠مج.) پیاوی توندە میجاز کە زوو تووڕە دەبێ و هەڵدەچێ.

(سفا.)، (بک.) ئەو کەسەی باڕووت دروست دەکا. تێبــ.- لە لەهجەی ناوەندی و بن لەهجەکانیدا هاوتای ئەم وشەیەم نیبیستووە.

بارووتساز

(نت.)، (کعر.) جێگایەکی تایبەتییە چەک و تەقەمەنی و کەرەستەی شەڕی تێدا دادەنێن، عەمباری تەقەمەنی. *(کئێر.) جبەخانە، قۆرخانە.

(ست.)، (مک.) تۆچای ورد، چایەکی وەکوو باڕووت وردبێ.

(نت.) جۆرێک باڕووتە کە لە فابریقە دروست دەکرێ و رەنگی سپی واشە. تێبــ.- ئەو ماددانەی کە ئەو جۆرە باڕووتەیان لێ درودت دەکرێ هەر ئەوانەن کە بۆ دروست کردنی باڕووتی ڕەشۆکی دەست دەدەن، لە باتی شۆرە جەوهەری شۆرە (ئەسید نیتریک) و لە باتی گۆگرد جەوهەری گۆگرد (ئەسید سوولفۆڕیک) و لەباتی خەڵووزیش ماددەیەکی (سیلۆلۆز)ی لەباتی (لۆکە) دەکاردەکرێ. * باڕووتی سپی.

(نت.)، (مک.) تم؛ باڕووتی بێ دووکەڵ.

ئاوێنەی گەورە کە باڵای مەردومی تێدا دیار بێ. پەنجەرەیێکە لە نزیک بنمیچەوە بۆ ڕووناکی و باکێشی

کەم._ێکم ئاو بدەیە: کەمێکم ئاو بدەیە

«بنت.» ئەنداز ەیە کی کەم، هێندێک. تێبــ.- دە نگی «چ» ی باشبەندی «ئوچکه» لێرەدا بۆته «مس.» و لەهەندێ وشە ی تریشا دەبیندرێ، لە وانە یه پێش ئەوە ی ببێته «س» بووبێته «ز» * بڕووکێک، بڕێک، بڕێ.