زەوی تمتم، ڕەقەن

زەوی ڕەقەن و سەخت

چەقەوانە

درەختێکە بەرێک دەگرێ وەک بەری مۆرد (ز)

پل تەقاندن بەپەنجەی دەست

دارێکە سەرێکی دەخرێتە ناو (کەوچکە)ی ئاش و سەرەکەی تری دەخرێتە سەردیوار و دارێک بەناوەڕاستیدا شۆڕدەبێتەوە بۆ سەر بەرداش، بەسووڕانەوەی بەرداش چەقەنەکە دەجووڵێتەوە و دان دیتە خوارەوە

بشکن
درختچەایست

چەقانە
دارێکی پنچکە

چەقان، چەقەنەی هەڵپەڕین و سەماو ئیتر، چەقچەقە، شەکەرۆکەو سەماکاران لە قامکیان دەکەن، (هەورا) چەقان، (کە) چەقەوانە، چەقێنە._ی ئاشی، چەقچەقۆک، چەقێنە، چەرە خۆرە، ئەو دارەیە، کە بە کەوچکەوە(چەرەخۆرە) دەبەستراوە، کە دەچێتە ناو دۆڵیان و سەرەکەی دیکە لەسەر بەرداش هەڵدەبەزێتەوەو دانەوێڵەی دادەرێنێتنە خووارەوە بۆ ناو گەرووی بەرداش. (باک) چەقچەقە، گیایەکە. پلتەقاندن، بە قامکی دەستان، دارێکیشە بەرێکی دهگرێ وەکوو بەری مۆرد

کەسێکە چەقەنەی لێبدات، پلتەقێن، (ئەردە) چەقەنەژەن

چوار شتە لە زەرد یا لە شتێکی تر دروست دەکرێ شەکەرۆکە دەیکا بەسەری پەنجەی دەستییەوە لەکاتی سەماکردندا چەقەنەی پێ لێ دەدا

صنج

چەقەنەی دەستی سەماکەر، چەقەنە

(هەورا) چەقان، چەقەنە، چووار پارچەی زەرد یا کانێکی ترە شەکەرۆکەو سەماکاران لە قامکیانی دەکەن لەکاتی سەماکردنێدا چەقەنەی پێ لێدەدەن

هو جنجال

گوڕە و چەقە، زەنازەنا، هەڵڵا هەڵڵا

بوی روغن سوخته

بۆنی ڕۆنی سووتاو

قەرەچەناخ، زۆربڵێ، چەرەچقان، چەنەباز

چانه زدن، چونه زدن.