تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بیچون و چرا
[ق. مر ]
(بی چوون و چرا - bîçûnuçira)
بێ چەندو چوون، بێ گفتوگۆ، بێ قسه.
دەم بوونە تاقی چرا
بۆ یەکێک بە کار دەبرێ کەلەبەر واق ووڕمانێکی کوتوپڕی نەتووانێ بدوێ
سووتک چرا
سوخته ی چراغ، سوخته ی فتیله
سووتک چرا
[سووتووی پڵیتە]
سووتک چرا
فُراطه
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چرا
شتێکە بۆ رووناککردنەوەی شوێنێکی تاریک دادەگیرسێنرێ
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چرا
[مص. ا ]
(چەرا - çera)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چرا
( (چیرا - çira))
چرا
چراغ، چراخ، جَروَند، جَلوَند.
چرا
ئامرزای ڕووناکیدەر، لامپا
چرا
مِصباح، سِراج.
چرا
(سوور.، چی): بۆچی؟، بۆ؟، بۆچ؟، بۆ پرسیارە، چرا ئازاد غەیەبە: ئازاد بۆچی تووڕە بووە. (هەورا) چراوی، (باک) لەمپە، لامپا، شەمالە، مرازێکە لە کان یا لە شووشە نەفتی تێدەکرێ و پڵیتەی تێدەخرێ، کە لێخرێنە (شخارتە) بەسەری پڵیتەکەیەوە بنێن هەڵدەبێ شۆقێکی وای لێپەیدا دەبێ شووێنی تاریکی پێ ڕووناک دەکرێتەوە
چرا کردن
چرا ڕۆشن کردن، چرا داگرسانن. [چرا هەڵکردن]
چرا کردن
اِسراج، اِصباح، اِنارَة، اِذکاء، ایِقاد.
دەم بوونە تاق چرادان
دەم بوونە تاق چرادان
دەم بوونە تەڵەی تەقیاگ. دەمەق مان.[واق وڕ بوون]
دەم بوونە تاق چرادان
اِتَّباسُ الْفَم. تَحَیُّر.
دەم بوونە تەڵەی تەقیاگ –›دەم بوونە تاق چرادان دەم بە ئاو کوڵاتگا کردن
دەم بوونە تەڵەی تەقیاگ –›دەم بوونە تاق چرادان دەم بە ئاو کوڵاتگا کردن
دەم سووتانن.[ (بە توتکەیی دەمی سەگ دەکەن بە ئاوی گەرمدا، ئیتر بە گەورەییش توخنی چێشت و تیانە ناکەوێت.)]
دەم بوونە تەڵەی تەقیاگ –›دەم بوونە تاق چرادان دەم بە ئاو کوڵاتگا کردن
...
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
روشن چراخ
[ا. مر ]
(ره وشه ن چیراغ - rewşen çirax)
چرای رۆشن، نه وایه کی کۆنی مۆسیقایه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چراب، ترازو
[ص. مر ]
(چەرب ترازو - çerb trazû)
تەرازوو قورس، کەسێ کە چاکەی لە خراپەی زیاتر بێ، کەسێ کە شەت قورس بکێشێ.
چرابزر
جاران جوورە چرایەک بووە، کە بە ڕۆنی زەیتی داییساوە یانیش بە ڕۆنگەرچەکی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چرابوون
فێربوونی ساوا بۆ خورادنی لەوەڕ
چرابوون
فێرە لەوەڕبوونی ساوایان
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چرابە
[ا ]
(چەرابە - çerabe)
چراتۆڕ(جا)
لۆکس
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چراخ
کشتوکاڵی باشی نازاو
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چراخ
گیانداری بەدەماخ
چراخ
بەکەیف و دەماخ
تورت و تێراو
وریا و بەهۆش
جێگەی پەنا و هانا: کوێرەکانیان مەکەن بە باخ، ناکەس بەچان مەکەن بە چراخ، قەت لە پاشی چوان مەڵێن ئاخ «مەسەل»
زاوا
چراخ پێبوون(کۆ)
لە پڕڕا هەڵستان
چراخ(ئە)
کشتوکاڵی باشی نازوا. چرا. گیانداری بەدەماخ و قەڵەو
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
چراخان
چرای زۆری داگیرساو لە شوێنێک