تَعویذ، تَعویذُ العُیون.

(ئەردە.): بەچاودادانەوە

زد توی چشمش.

... وتی پێ نشانی دا.[پێی گوت. خستیە بەر چاوی (سەرزەنشی کرد.)]

طَعَن عَلَیهِ.

پَنام، کماهه، چَشم زد، چشم آور، چشم زخم، چشم وهم، چشم وهام، چشم پنام.

چاوچڵە.[چاوزار]

حَوط، حِرز، دُملَج، نُفرَه، اَنجاس، تَعویذ، رُقیَة، تَعوِیذُالعُیون.

دە چشمەی دانایی.

دە چاوکەی دڵ، دەسگای تەن.[دە چاوگەی زانین،–›دەسگای تەن]

اَلْقُوی الْعَشَرَة.

به گوشه چشم نگریست

[بە تیلەو چاو ڕوانی]

لَحَظ

ڕەوادیتنی بیر و بۆچوونی جیاوازی ئایینی، سیاسی، کۆمەڵایەتی، فەلسەفی و هونەری لە سیستەمێکی سیاسی و کۆمەڵایەتیدا. لێبوردن یەکێک لە بەنرخترین بەهاکانی لیبرالیزم و دیموکراسی نوێیە. بەپێی ئەم بنەمایە، ئازادیەکانی تاکەکەس، تەنیا کاتێک دەپارێزرێن کە کۆمەڵگە لە بەرانبەر بیر و بۆچوونی جیاواز و بڵاوکردنەوەیاندا لە خۆ ببوورێ و سەرکوتیان نەکات. هەروەها گەشەسەندنی کۆمەڵگە و گەیشتن بە عەقڵێکی سیاسی و کۆمەڵایەتی ڕێکوپێک، کاتێک مەیسەر دەبێت کە کۆمەڵگە و دەسەڵاتی حاکم، بنەمای لێبوردن و چاوپۆشی پەسند کردبێت. لێبوردن یەکێک لە کەرەستەکانی خەباتی لیبرالیزم بووە بەدژی زۆرداری کڵێسە لە ئەورووپا.
واتایەکی دیکەی لێبوردن مانای فەرامۆشی و لەبیربردنەوە دەبەخشێ کە لێرەدا مەبەست لە بڕیارێکی تایبەتە کە دەوڵەت لە هەندێ هەلومەرجی تایبەتدا دەریدەکات و لە تاوانبارانی سیاسی و … خۆش دەبێت. لە کاتی گۆڕین یا ڕووخانی ڕژێم بە هۆی شۆڕش یا گۆڕانکاری لە سیاسەتی دەوڵەتدا لێبوردن گرنگییەکی تایبەتی دەبێت و زەمینە بۆ ئازادکردنی هەموو زیندانی و تاوانباران خۆش دەکات.

تسامح/ ڕواداری

قەشقە٬ (جا.): قەشان٬ بۆ ووڵاخی بەرزەیە

پێنج هەستە (حەواسی خەمسە) کە بینین و بیستن و بۆنکردن و تامکردن و لێک کەوتنە

پێنج هەستەکانن: وەکوو دیتن، یسبتن، بۆنکردن، تامکردن، دەستلێدان (لێک کەوتن)