«نتـ.» ئاڵقەیێکه، لە مەعدەن، شاخ یا ئێسک و ئەو جۆره شتانه، بە شکڵی داییرە یا چوار گۆشە و... دروست دەکرێ، لە ناوەڕاستیا تیزماڵکێکی لە عەینی ماددە پێدا ڕایەڵ کراوە. وەکوو قوتری داییرە «تمـ: پردەڵە»، ئەمەشیان «زمانە» یێکی تێدەخرێ. ئەم ئامرازە دەخرێتە سەری پشتێندی قاییش، هەمیان، بەندە سەعات و فیشەکدان و گەلێ شت لەم بابەتە و لە پشت یا هەر شوێنێکی تر توند دەکرێ. * ئاڵقەزوونه، ئاوزوونە. «بکـ.» ئاغزووم، ئاڤزووم «ژابا - ١٥/١٢، کفـ ــ ٥٤/٤٢» .

«کنـ.»، «مکـ.» تمـ: ئاو لە دینگا کوتان.

ئاسنێکی باریکی زبانە، دارەپشتێن و تەنگەی پێ توند دەکرێ

سگک

ئاغزوونە

ئاڵقەزوونە، ئاسنێکی بەئاڵقەو زمانەدارە پشتێندو تەنگەی پێ توند دەکرێ

بڕوانە: ئاونگ، شەونم

مێلاق، شەونم

شەونم، ئاونگ

«نتـ.» گیاندارێکی بچووکە، لەشی بە ئەندازەی دەنکە جۆیێکە یا تۆزێ گەورەتر، چەند قاچی درێژی هەیە، لە هەندێ کانیاواندا دەبیندرێ، هەمیشە بەسەر ئاوەوەیە و زۆر خێرا دەجووڵێتەوە. گۆیا خڵت و خاڵ و لیتەی ئاو دەخوا و کانیاوێکی ئەو گیاندارەی تێدابێ ئاوەکەی هەمیشە ڕوون دەبێ و لای خەڵک پەسندە. ٭ئاو ڕۆشنکەرە.

ئاوڕۆشنکەرە

بڕوانە: ئاوڕوونکەرەوە

ئاو ڕۆشنکەرە

ئاوڕەوشەنکەرەوە، گیاندارێکی ڕەشی گچکەیە بەسەر ئاوێدادێت و دەچێ گۆیا کە ئاوەکە قوڕاوو لێخن بێ ئەو ڕوونی دەکاتەوە

دوباره آباد شدن

پاش وێرانی و دەست لێ هەڵگرتنی خانوو یان زەوی دووبارە ساز بوونەوە

«مستـ. لا.» سەرلەنوێ کۆبوونەوە و نیشتەجێ بوونی خەڵک لە شوێنی کۆنەدی یا کۆنە شارێک: ئەم دێیە کوێڕا وا زوو ئاوەدان بۆوە. بابل پاش خاپوور بوونی ئیتر ئاوەدان نەبۆتەوە.

ئاڵقەزوونە، ئاڵقەو دوگمەی پشتێندێیە

بێداربوونەوە لە خەو

بیدار شدن