تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ووشت
(خۆ.دزە.): -بوون: زراوچوون٬ -کران: ترسێنران
ددان ووشترە
(موک.):جوورە گەنمێکە
شووانەو ووشتر (هەورا.)
ووشترەوان.
ووشتر
بڕوانە: وشتر
ووشتراو
ووشترخۆرە
جانەوەرێکی دڕندەیە لە تیرەی پشیلە کێوییە و دەڵێن خۆ دەخاتە سەر پشتی ووشتر دوگەی دەخوا
ووشترمر
وشترمرخ٬ نەعامە
ووشترە
بەدرڕەووشتی
ست.» تم: بەدخوویی
حووشتری خووا (باد.):
(کۆ.) بالووکە. (هەورا.) جۆڵاکەرە. فڕندەیێکە وەکوللەی دەچێ.
خوو و ڕەووشتخاس
سمووشتر
پێی ووشتری.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سەرکووشتە
بەسەرهاتی یەکێک یا گەلێک .
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
شووشتن
شووشتڤان (باک.)
جلشۆر. ـ ی: جلشۆری.
مافە سرووشتییەکان
natural rights
مافە سرووشتییەکان
ئەم چەمکە لە ئەندێشەی ئەورووپا، پێشونەیەکی دێرینی هەیە بەڵام زێدەتر لە سەدەکانی 17 و 18 بڕەوی پەیدا کرد. مافە سرووشتییەکان بریتین لەو مافانەی کە بەپێی «یاسای سرووشتی» دراوە بە تاکی مرۆڤ و شتێکی نەگۆڕ و حاشاهەڵنەگرە و بۆ هەموو کەسێک یەکسانە. بیرمەندانی سیاسی ئەورووپا ئەم مافانە بە مافێک ئەزانن کە مرۆڤ لە پێش بەدیهاتنی دەوڵەت، بە شێوەێکی خۆڕسک و سرووشتی لێی بەهرەوەر بووە. سەرەکی دیکەین مافە سرووشتییەکانی مرۆڤ بریتین لە: مافی ژیان، مافی ئازادی و مافی یەکسانی.
هەندێ لە بیرمەندانی سیاسی دوو زاراوەی «مافی یاسایی» لەگەڵ «مافی سرووشتی» جیا دەکەنەوە و زیاتر لە سەر مافی یاسایی لەنگەر دەگرن. ئەم جیاوازییە تاکوو سەرەتاکانی سەدەی بیستەم دەوامەی بوو، لەمەودوا «مافی یەکسانی بێ فەرق و جیاوازی بۆ هەموو ئەندامانی بنەچەی مرۆڤ» ڕاگەیاندرا و ئەم دەستەواژە لە جاڕنامەی گەردوونی مافی مرۆڤ (بڕوانە مافەکانی مرۆڤ) کە لە کۆمەڵەی گشتی نەتەوەیەکگرتووەکان (1948) لە پاریس پەسند کرا هاتە ئاراوە.
ناوەرۆکی بوێرانەی بیرۆکەی مافە سرووشتییەکان کە لە سەدەی 17 سەری هەڵدا، ئەم بنەمایە بوو کە حکوومەت دەبێ لەسەر خواست و ڕەزایەتی خەڵک دابمەزرێت. لایەنگرانی ئەم تیۆرییە بەم قەناعەتە گەیشتن کە «کۆمەڵگەی سیاسی» خۆی بەرهەمی پەیمانێکی کۆمەڵایەتییە. لەم ڕووەوە خواستی خەڵک، تەنیا یەکسانی و عەدالەت بووە و یەکسانیش دەرکەوتێک بووە بۆ ئەو پەیمانە کۆمەڵایەتییە.
نووشتان
قەوبوون٬ چەمان
نووشتاندن
دانووشتاندن٬ پێوەدان
نووشتاندنەوە
دانووشتان٬ (هەو.): بن خێو کردن٬ بۆ کەناری لێفەو چتی وا دەبێ
نووشتانەوە
دانووشتان٬ سییوان٬ پێوەدران
نووشتاوەوەە
دانووشتاوەوە
نووشتوو
نووشتاوەوە. (باک.): نووشتی٬ نووشته٬ نشتوو٬ حەتۆته٬ حەمایەل
نووشتی
(باک.): نووشتوو
نووشتە
نووشتەوار
(موک.): کۆتەڵ٬ (هەورا.): هەڵنووچاندن. (دزە.): بادانەوە.(موک.): داگرتنەوە. کەناری پارچەیەکی بنووشتێتەوە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
گووشتاسب