تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بەهەوادا ڕوین
ذَرو.
بەهەواداڕۆیین
بەهەوادا چوونی فڕۆکە باڵندەو یا تەپ و تۆزو پووش و پەڵاش
شڕوهەواڵ
(هەورا.) گوڵێکه وەکوو سووێنەیه نێوکەی ئاڵە و کەناری سپییه و خەتێکی باریک و ڕەش و جووانی بە نێوەڕاستی سوور و سپییەکەیدا کێشراوه.
قەرەهەواڵ
(کە.):زۆرپرسیارکار
نووهەوار
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
نۆهەوار
هەوارگەی تازە
نۆهەوار
تازە ئێڵاخ، شوێنی نوو لە زۆزان
ماڵی تازە هاتبێتە زۆرانان
هاوینەهەوار
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
هاوینەهەوار
شوێنێکی فێنکە کە لە هاویندا لێی ڕابوێریت
هاڤینەهەوار
هاڵوهەواڵ
هاڵوهەواڵ
دەنگوباس. [باسوخواس، خەبەر]
هاڵوهەواڵ
اَوضاع، اَحوال، اَخبار.
پرۆتۆکۆڵی گۆڕینی کەشوهەوای کیۆتۆ
ئەم پرۆتۆکۆڵە لە ساڵی 1997 لەنێوان سەرۆکی وەڵاتانی جیهان لە کیۆتۆی ژاپۆن مۆرکرا بەمەبەستی کەمکردنەوەی ئەو گازانەی کە دەبنە هۆی گەرمبوونی گۆی زەوی. واتە چونکە ئەو گازانەی کە لە سووتاندنی سووتەمەنییە فوسیلییەکان (نەوت و گاز و خەڵووزی بەرد) بڵاو دەبێتەوە دەبتێە هۆی گەرمبوون و گۆڕینی کەشوهەوای سەرزەوی، دەبێ وەڵاتان هەوڵ بدەن لە بەکارهێنانی ئەم سووتەمەنییانە کەم بکەنەوە و ڕووبکەنە وزەی هەتاوی و … بۆ پیادەکردنی ئەم پرۆتۆکۆڵە دەبوایە لە لایەن ئەو وەڵاتانەی کە 55% ئەم گازانە بڵاو دەکەنەوە، پەسند بکرێیە. مانگی ژووەنی 2002 لە لایەن پانزە وەڵاتی یەکیەتی ئەورووپا پەسند کرا. هەر لەو ساڵەدا پتر لە 70 وەڵاتی جیهان ئەم پرۆتۆکۆڵەیان پەسند کرد. ڕەشنووسی کیۆتۆ داوا لە وەڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دەکات لە قەدەر بڵاوکردنەوەی 36% ئەو گازانە لە ساڵی 1990، بۆ کەمکردنەوەی ئەم گازانە هەنگاو بنێت. کەچی بەم حاڵەش، لەنێوان ساڵەکانی 2002ـــ1997 بڵاوکردنەوەی ئەم گازانە لە ئەمریکا، نزیکەی 8% زیاتر بووە. ئەمریکا تەنها وەڵاتێکە کە لەگەڵ ئەم ڕەشنووسەدا نەیارە.
پرۆتۆکۆڵی گۆڕینی کەشوهەوای کیۆتۆ
پروتکل تغییر آب و هوایی کیوتو