تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جوارح النهار
[ا. مر. ع ]
(جەڤاریهون نەهار - cevarihun nehar)
مسیبەت و بەڵاێن رۆژ.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
جڕهاتن
جر آمدن، تَنگ آمدن، ستوه آمدن.
جڕهاتن
تەنگ هاتن، بەستوهاتن. [بێهێز بوون، تەنگ پێهەڵچنران]
جڕهاتن
عِجز، غَضَب، اِغتِیاظ، شَراسَة، اِمتِلاءُ الجِریَة.
جڕهاتن
به تنگ آمدن
جڕهاتن
تووشی تەنگانەبوون، ناڕەحەتبوون
جڕهاتن(ئەردە)
جۆرەهارە
hypertype, لە پێوانەی «داشەهارە».
جیق دەرهاتن
دل و روده بیرون آمدن
جیق دەرهاتن
ناو زگ و هەناو بڵاوبوون: ڕێکم کوشی جیقی دەرهات
جیهاد + خەباتی ئایینی
بۆ وشەی جیهاد ئەم پێناسانەی خوارەوە کراوە:
ــ شەڕ لەگەڵ کافرەکان لە پێناوی ئایین. لە قورئاندا زیاتر لەگەڵ وشەی قتال (کوشتار) بەکار براوە.
ــ قتال بۆ پشتیوانیکردن لە ئایین، کارێکی ڕەوایە.
ــ خەباتی موسوڵمانان لەگەڵ ئەجنەبی بەمەبەستی بانگهێشتنیان بۆ ئایینی ئیسلام یان بۆ پاڕاستنی سەربەخۆیی حکوومەتی ئیسلامی.
ــ لەخۆبووردن و کۆشش لەڕێی خوا.
لە ئایینی ئیسلامدا لەم وشە زاراوەگەلێکی دیکە دروست بووە:
جیهادی سەرەتایی: شەڕێک کە بەمەبەستی داکۆکیکردن نەبێت و لە شەڕێکی ئاسایی بچێت.
جیهادی بچووک: بە مانای شەڕ لەگەڵ کافرەکان.
جیهادی مەزن: بە واتای شەڕی گەورە کە شەڕی ئینسانە لەگەڵ نەفس (دەروون)ی خۆی بۆ چاکسازی و پاراستنی خۆی.
جیهادی بانگهێشتن: ئەم جیهادە جۆرە شەڕێکە بەمەبەستی بڵاوکردنەوە و پەرەپێدان بە دیانەتی ئیسلام.
جیهاد + خەباتی ئایینی
جیهاد + خەباتی ئایینی
Jihad (holy war)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
جیهان
ئەم شەو و ڕۆژ و چوار فەسڵە و چۆنێتییەی کە بەسەر زەویدا دێ بەهۆی ڕۆژ و مانگ و ئەستێرە گەڕۆکەکانەوە بەم جۆرەی کە گیاندار تێیدا دەژی
جیهان
گێتی، شووێنی ژیان و زیندەگانی خۆش و پڕ ئاسوودەیی و کامەرانی، ئەو شووێنە پان و بەرینەیە، کە هەموو جوورە گیان لەبەرێکی تێدا دەژی و کاروانی زیندەگانی تێدا هاتووچۆ دەکات