تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



نەبو
عدم، نبود، میوە نارسیدە و کال
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
بە حەوت ئاو پاک نەبوونەوە
«کنـ.» زۆر پیس بوون گڵاوی دەرنەچوون.
نەبوو
عدم، مقابل وجود
ماضی نبودن، نبود
میوهٔ نارسیده و کال
نەبوو
هیچ نا: خوا ئێمەی لە نەبوو دروست کرد
ڕابوردوی نەبوون: چم پی نەبوو
نەگەیشتوو: ترێکەم هێشتا نەبوە
نەبوو
هەژار٬ دەست کورت٬ بێ سامان٬ بێ دەست٬ ڕەش و ڕووت٬ نەدار٬ لێکەوتوو. تەفروتوونا: تەرتەوەرته٬ تەرتوو توونا. نەبوون٬ لەنێوبراو. –بوون: تەفروتوونا بوون٬ تەرتەوەرتە بوون٬ تەرتو توونابوون. –کردن: تەفروتوونا کردن
نەبوون
نیستی
ناداری، نداری، فقر
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
نەبوون
نەهاتنەدی شت
نەبوون
هیچ نا، نەبوو
فەقیری بێ ماڵی: دەردی نەبوون ناخۆشە
نەبوون
نادارابوون٬ نەداربوون٬ مردن٬ لەنێوچوون٬ نەینی٬ قت. –ی : ناداری٬ نەداری٬ نەبوونی
نەبوونی
نداری، فقیری
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
نەبوونی
نەبوونی
فەقیری، دەستەنگی
نەبوویی
پێوه بەند نەبوون
«مست.لا» 1- گیربوون و ڕانەوەستانی شتێ بەشتێکی دیکەوه:: هەرچی دەکا شەدەکەی بەسەرەوه بەند نابێ.2- «کن.» بێ ئیختیار تڕ لێ بەربوون.
پەی نەبوون
پەی¬نەبوون
پَی نداشتن، تَه نداشتن.
پەی¬نەبوون
پەی¬نەبوون
عُمق، غَور، عَدَمُ القَعر.
ئەڕنەبووت(فە)
بوونەبوون(باک)
زوانەبووچکەڵه
کَنج، کَژه، مُلاژه، مُلازه، کُده.
زوانەبووچکەڵه
[ئەلەنگه: زمانەبچکۆله.]
زوانەبووچکەڵه
زَنَمَة، لَهاة، لَثاة، لُغدود، طُنطُلَة، طُلاطِلَة.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
زەقنەبووت
زەقنەبووت
نگا: زەقنە، سخنی است بەجای کوفت و زهرمار
زەقنەبووت
زەقنە، وشەیەکی جوێناوییە وەک ژەهر مار
زەقنەبووت
زەقنەبووتکردن
زەقنەکردن، ووتەیەکە بەکاردێنرێ بە سووکییەوە بۆ خوواردنی چتێک لەلایەن کەسێکەوە
ماندوونەبوونی
قسە تووش بوونی ڕێبوار و میوان: ماندوونەبوونیم لێ کرد، ماندوونەبوننی لێ نەکردم
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ماندوونەبوونی کردن
وتنی (ماندوونەبیت) بە یەکێک کە لە دوورەوە هاتبێ
هاتنەبوون
بەدی هاتن٬ ڕێکی٬ ڕاستی٬ ڕێک و پێکی بناغەی چتی
پێنەبوون
نداشتن، همراه نداشتن.
پێنەبوون
عَدَمُ الکَون، عَدَم الوُجود.
پێنەبوون
ڕوونەبوون
رو نداشتن.