(باک.): ئاوی ئاودانێ. –کردن: لە پێش کێڵانێدا ئاودان

قەزاوقەدەر

هست و نیست، موجودی

بوون و نەبوون

یَکنَواخت، یَکنَوَرد.

یەکنەواخت. [هاوڕێژە]

مِتَّحِدُ النِسبَة.

«نت.»، «هل.» تم: بۆ سۆ /1

(دانسینگ - dansing)

شوینی رەقسینی به کومه لی ژنان و پیاوان.

ئامرازێکە لە خانوبەرە بەرزەکاندا شوێنی تایبەتی بۆ دەکەن و لە نهۆمێکڕا بۆ نهۆمێکی تر لە باتی پلیکان پێی سەردەکەون یا دێنەخوار.

بیرۆکەی دروستبوونی ڕێکخراوێکی وەها بۆ سوودوەرگرتنی ئاشتیخوازانە لە وزەی ئەتۆمی، ئەگەڕێتەوە بۆ 1950 بە دواوە. لە ساڵی 1953 لەسەر پێشنیازی «ئایزێنهاوەر» سەرۆککۆماری ئەو کاتەی ئەمریکا، بە کۆمەڵی گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان، بڕیار درا سەرچاوەیەک بۆ ئەم مەبەستە دابمەزرێت. لە ساڵی 1954، کۆمەڵی گشتی بڕیارنامەی "ئەتۆم بۆ ئاشتی" مۆر کرد و سەرەنجام لە 29ی ژووەنی 1956 ڕەشنووسی بڕیارنامەی ئاژانس لە کۆنگرەی نێونەتەوەیی وزەی ئەتۆمیدا پەسند کرا. ئاژانس وەکوو ڕێکخراوەیەکی نێونەتەوەیی سەربەخۆ، بەرپرسیارییەتی سوودوەرگرتن لە وزەی ئەتۆمی بۆ خزمەت بە ئاسایشی زیاتر بەرعۆدە گرتووە.
بەگشتی ئامانجەکانی ئاژانس لە دوو تەوەردا کورت دەکرێتەوە: یەکەم، کەڵکوەرگرتنی ئاشتیخوازانە لە وزەی ئەتۆمی و ڕەونەقبەخشین و پەرەپێدانی بۆ خزمەت بە ئاشتی و تەندروستی و پێشکەوتن و بەهرەداری لە تەواوی جیهان. دووهەم، بێخەم بوون لەوەیکە ئەو هاریکاری و زانیارییانەی کە لە لایەن ئاژانسەوە ئاڕاستە دەکرێ، بۆ ئامانجی سەربازی و جەنگی بەکار نابرێت.
ئەرکێکی دیکە کە بە ئاژانس سپێردراوە، ئەوەیە کە ڕێ خۆش بکات بۆ پاراستن و پیادەکردنی پەیمانی بەربەستکردنی چەکی ناوەکی Non Proliferation Treaty (NPT) . تا ئێستە بنکەی ناوەکی زۆربەی وەڵاتان کەوتونەتە ژێر چاودێری ئاژانسەوە، ئەم چاودێرییە، 95% پێگە ناوەکییەکانی جیهان بێجگە لەو پێنج وەڵاتەی کە خاوەنی چەکی ئەتۆمین ئەگرێتەوە. ئاژانس پێکهاتووە لە 35 ئەندام و ناوەندەکەشی لە شاری «ڤیەنا»ی لە وەڵاتی «نەمسا»یە.

آژانس بین المللی انرژی اتمی

International Atomic Energy Agency (IAEA)

انسان، انزان، انزان، آدمیزاد، آدمی، مردم.

عینسان، ئینزان، ئادەمیزاد، ئینسان، عینسان. [مرۆڤ، بنیادەم]

انسان، بشر، بنی آدم.

انصاف

پیاوەتی، ویژدان، هەقانیەت

١- (نمس.) بە عەداڵەت جووڵانەوە، حەق بە لای کەسێ دا، دا. ٢- (نا.) عەداڵەت، دادپەروەری. ((بێ قەباحەت لێم زویری چاکە ئینسافت هەبێ)) ((بۆ بەڵا گەردانی باڵات، قۆچی قوربانم وەرە))

انسان

حیسان، عیسان، مرۆ

(نا.) ١- گیاندارێکە کە لە ئەنجامی گۆڕان و تەکامولی مێشکدا لە گیاندارەکانی تری سەر زەوی جیا بۆتەوە و گیاندارێکە بە هۆی قسە کردن و نووسینەوە توانی دەربڕینی بیری خۆی هەیە و تەنیا گیاندارێکیشە دەستی شت دەگرێ و لە سەر دوو پێ دەڕوا. * ئادەمی، ئادەمیزاد، بنیادەم بەشەر. ٢- (مج.) کەسێکی خاوەنی ڕەوشت و خۆی باش بێ، کەسێکی بەرامبەر خەڵکی تر پیاوەتی و چاکە بکا. ئینسانی وا لە کوێ دەست دەکەوێ، ئینسانی وات هەر نەدیوە، زۆر ئینسانە.

بنیادەم. بیلبیلەی چاو.

دەفەرمووی: چاوەکەت زەنجیر کە « نالیی »!
کە موطڵەق چا نییە ئینسانی هەرزە

گلێنەی چاو. بنیادەم.

طەڵەبی سینەیی چاکم مەکە بەو چاوانه
سینەکەم چاکە به ئینسانی خەرابی نادەم

انسان آبی، انسان دریا.

ئینسان دەلیا. [مرۆڤی ئەفسانەیی دەریا کە نیوەی لەشی وەک ماسی وایە].

خیلان، الانسان المائی.