تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



کۆمۆن
ئاوەدانی یان کۆمەڵێکی خەڵکی کە لە هەرێمێکی بەربەست (شار یان دێهات) نیشتەجێ بووبێتن. کۆمۆن بە مانایەکی گشتی بریتییە لە جەماوەرێک کە بۆ ئیدارەی کاروباری خۆیان بە شێوەیەکی سەربەخۆ یارمەتی یەکتر دەدەن، بێ ئەوەی پێویستیان بە دەستێوەردانی کاربەدەستان بێت. لە هەندێ لە وەڵاتانی ئەورووپی، بچووکترین یەکەی ئیداری بە کۆمۆن ناوبردە دەکەن. کۆمۆنی سەرەتایی یا کۆمەڵگەی هاوبەشی سەرەتایی بە یەکەمین شێوازی بەرهەمهێنانی مێژوو دەگوترێ کە بنچینەکەی لەسەر خاوەندارێتی گشتی بەسەر ئامرازی سادە و سەرەتایی بەرهەمهێنان و کاری هەرەوەزیی دامەزرابوو. لە مێژووی سەدەکانی ناوەڕاستدا پاش ڕووخانی ئیمپراتۆریەتی ڕۆما، هەر شارێک ئاوەدان بکرایە بە کۆمۆن ناوبردەیان دەکرد.
کۆمۆنی پاریس، لە باری مێژوییەوە بە دوو حکوومەتی شۆڕشگێڕی پاریس لە ساڵەکانی (1795ـــ 1792) و 1871 گوتراوە. لە ئاکامی ڕاپەڕینی کرێکارانی پاریس لە مانگی مارسی 1871، بۆ یەکەمین جار لە مێژودا حکوومەتی چینی کرێکار یا کۆمۆنی پاریس دامەزرا کە لە لایەن حکوومەتی فرەنسی و بە یارمەتی ئەرتەشی پرۆس شەڵاڵی خوێن کرا.