تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
غالیە مو
[ص،مر ]
(غالییە موو - xaliye mȗ)
قژ رەشی بۆنخۆش.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
قلم مو
[ا. مر ]
(غەلەم موو - xelem mû)
فڵچه نیگارکێشی، پەڕەمووچ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مو
[ا ]
(مەو - mew)
مێو، درەختی مێو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مو
[ا ]
(موو - mû)
موو، توکی بەدەن، موی سمێڵ.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
مو
مووچیانەوە
سەرچاوە: نالی
بەحری موحیط
دەریای بەرین و بێ سنوور، ئوقیانووس.

چاوی من بەحری موحیطی تۆیە بۆ دەفعی گەزەند
لێت موعەییەن بێ کە « نالیی » گوڵ بە دڵ پەرژین دەکا
سەرچاوە: نالی
موژە
برژانگ.

موژەت قوللابییە هەم تیر و هەم شیر
برۆت میحرابییە هەم تاق و هەم جووت
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
ئانیشک(موک)
(فە) بەلەچەق، قوونانیسک، قینگانیسک، قوونەنیشک،(هەورا) هەرەژنی، بلەمرک،(خانە) بەلەمرک،(دزە) هەنیشک،(باک.، باد) ئەنیزک، جومگەیەکە لە نێوانی باسک و قۆڵدا
ئانیشکە(موک)
پەردەی پێشدەرگانەی حەوشەیە جا لە چووارچێوە گیرابێ یا نا لەکاتی دادەنرێ و لادەبرێ و یا هەڵدەدرێتەوەو دادەدرێتەوە. دارێکی دوو پەلە بە خووانکەوە دەبەسترێ پێی ئاشی بە ناودا دەڕوات، بە بەرزو نزمکردنەوەی پێیەکە ئەویش بەرزو نزم دەبێتەوە، لوولەو گونجی کەوانەدار کە بۆ سەر سووچ بەکار دێنرێ
ئاهۆ(موک)
ئەیهۆ، ئازار، دەرد، لە کاتی نەخۆشی و تووڕەییدا بەکار دەبرێت، پەتا، قڕان، فێ، نەنگ
ئاواڵ(موک)
گیایەکە. برادەر، هاوڕێ. (باک) براک، هاوزێ، ئاوزێ، هاوتەمەن، هاواڵ، برادەر، دەستەبرا،(باک) هەواڵ، ئاوەڵ، هاوەڵ،(بابا) هاوڕێ
ئاوەخان(موک)
میزدان، تەنەکەیەکی گچکەیە بۆ میز، بەبن لوولەی بلوێری لانکانەوە هەڵداوەسرێ
ئاوەر(موک)
هۆش، ژیری، باوەڕ، دڵنیایی،(هەورا) ئاخوڕ
ئاپێ مووس(باک)
گەمەیەکە
ئاڵی پڵینگ(موک)
بڕوانە: ئاڵیقوڵینگ
ئاڵیگۆڵینگ(موک)
بڕوانە: ئاڵیقوڵینگ
ئای یای(موک)
جوورە گۆرانیێکی کۆنی کوردییە
ئایشۆکی(کۆ.، موک)
جوورە هەڵپەڕینێکە، چەشنە گۆرانیێکیشە
ئیجباری(موک)
کاتێکی عەجەم سەربازی زۆربایی دەرگت بۆ یەکەمین جار لە بیرمە برایمە گۆج و محەمەدی ماملێ بەستەی ئیجبارییان داهێنا
ئەت(موک.، ڕۆژ)
لێدان، شێوەو زاراوەی منداڵانە، بابە ئەت._کردن: لێدان،(باک) دێدە یا خوشکی گەورە
ئەمر بە مەعروف [و] نەهی لە مونکەر
دە، دەیوپد، (خوب کن بد مکن.)، واداشت و بازداشت.
ئەمر بە مەعروف [و] نەهی لە مونکەر
خاس بکە و خراو مەکە، بکە و مەکە، ئەمر و نە. [فەرماندان بە چاکە و بەرگریکردن لە خراپە]
ئەمر بە مەعروف [و] نەهی لە مونکەر
الامربالمعروف و النهی عن المنکر.