وشەدان

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

سیاست مدن

[ا. مر ]

(سیاسه تی مودون - siyaseti mudun )

شاره زایی له به ڕێۆه بردنی کاروبارو فه راهه مکردنی خۆشگوزه رانی و ئاسایش بۆ خه ڵکێ که له شارێکا یان له وڵاتێکا ده ژین.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

مدن

[ا. ع ]

(مودون - mudun)

شاران.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مَدَّنَ

حَذَّرَ / بو بەشاری. خووی شاری گرت.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مَدَّنَ المَدائِنَ

بَناها / شارو گندی دروستکرد. ئاوەدانی کردەوە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مَدَنَ المدينَةَ

أتاها / هات بۆ شار. چو بۆ شار.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مَدَن بالمكان

أقام / نیشتەجێ بو. جێگیر بو. هەڵیدا.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

حضاري. تَمَدُّن. مَدَنيَّة

شارستانیگەری. پێشکەوتنخوازی.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

دِفاع مَدَني

بەرگری میللی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

عرق مدنی

[ا.مر ]

(ئیرغیمه ده نی - erexî medenî)

جۆره کرمێکه له له شدا په یدا ده بێ.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مُدَنَّس

دَنِس. نَجِس. قَذِر / پیس. چەپەڵ. گڵاو. تەنوا.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

مدنگ

[ا ]

(مه‌ده‌نگ - medeng)

کلیل، پەڕەی قفڵ، پشتکۆڵ، کڵۆمی دەرگا، کێلۆن.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

مدنی

[ص. ن. ع ]

(مه‌ده‌نی - medenî)

شاری، شارستانی.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مَدنى

حَضَری. ساكن أو قاطِن المدینة / شاری. دانیشتوی. شار.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مَدَنى

مُتَمَدِّن. مُتَحَذِّر / شارستانی. تێگەیشتو. چاوکراوە.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مَدَنى

غیر عسكری. مُلكی / نا سەربازی. ئاسایی.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

مَدنِيَة

حَضارَة. تَمَدُّن. عُمران / شارستانێتی. ئاوەدانی. ژیاری. ئاوەدانگەری.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

امدن

[مص - ل ]

(ئامەدن - ameden)

هاتن،

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بجاآمدن

( (بجائامەدەن - bunca ameden))

ماندوبوون، بێزاربوون، سەغڵەت بوون، بێ تاقەت بوون، بێزار بوون لە ژیان و خۆزی خواستن بومەرگ، لە گیان بێزاربوون.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

برامدن

[مص - ل ]

(بەر ئامەدەن - berameden)

بەدیارکەوتن، ئاوسان، پەنەمان.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بند آمدن

[مص. ل ]

(بەند ئامەدەن - bend ameden)

وەستانەوه، راوەستان.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بهم امدن

[مص. ل ]

(بیهەم ئامەدەن - bihem ameden)

پەیوەست بوونی دوو شت، رێک که-وتن.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

بهم برآمدن

[مص. ل ]

(بیهەم بەرئامەدەن - bihem ber ameden)

تووڕەبوون، غەمگین بوون، دڵتەنگ بوون.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

تمدن

[مص. ع ]

(تەمەددون - temeddun)

بەمەدەنی بوون، شارنشینی، شارستانیەت.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

تَمَدَّنَ

تَحَضَّرَ / بوو بە شاری. بوو بە شارستانی. ڕاژەی شارسناتێنی وەرگرت.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

تَمَدُّن

تَحَضُّر. حَضارة. عُمران / شارستانێتی. ئاوەدانی. پێشکەوتن.

سەرچاوە: شیرینی نوێ

حضاري. تَمَدُّن. مَدَنيَّة

شارستانیگەری. پێشکەوتنخوازی.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

درامدن

[مص.ل ]

(دەرامه دەن - derameden)

په یدابوون، وەژوور کەوتن، وەدە¬رکەوتن، رووان، سەوز بوون.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

رحمت امدن

( (ره همه ت ئامه ده ن - rehmet ameden))

ڕه حمه ت هاتن، باران بارین.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

روآمدن

[مص. ل ]

(روئامه ده ن - rû ameden)

به رزبوونه وه، به پله و پایه گه ییشتن، گه شه کردن.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

ساز آمدن

[مص. ل ]

(سازئامه ده ن - sazameden)

سازان، گونجان، رازی بوون.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

سرآمدن

[مص. ل ]

(سه رئامه ده ن - serameden)

کۆتایی هاتن، به سه رچوون، ته واو بوون، به کۆتاهاتن.

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

صدای بریدە از گلو برآمدن برای شروع گریە

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

عاجز آمدن

[ص.ع ]

(ئاجیزئامه ده ن ـ aciz ameden)

بێ توانا بوون ، نه خۆش که وتن، ماندوو بوون، بێتاقه تانه ، زه بوونانه.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

غالب امدن

[مص.ل ]

(غالیب ئامەدەن - xalib ameden)

سەرکەوتن، زاڵبوون.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

فائق امدن

[مص. ل ]

(فائیغ ئامەدەن - faix ameden)

زاڵ بوون، سەرکەوتن، باڵادەستبوون.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

فرادست آمدن

[مص ]

(فەرا دەست ئامەدەن - fera dest ameden)

بەدەست هاتن، هاتنه پێش.

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان