قلمتراش
نعلبند

قەڵەمبڕ
سمتراش، ناڵبەند: ژمالێ دنێ ئاش، ژسەنحەتێ قەلمتراش/ ژمێران مێری کۆنە، لپێش و نەلەپاش

(کەمتەرین - kemterîn)

کەمترین.

کەمترین.

(ئیسپیرومیتەر - ispîrumîter)

ئامێرێکە بۆ پێوانەو ئەندازەگیری قوەتی هەناسەدان.

(ئیلکترومیتر - iliktrumitr)

کارەبا پێو، ئامێرێکە بۆ دیاریکردنی تەزووی کارەبا.

(ئەلکومیتەر، ئەلکلومیتر - elkulumîtr)

ئامێرێکە بۆ دیاریکردنی رادەی سپرتۆ لە مەشروباتدا.

( (بارومیتەر - barumiter))

باپێو، بانما.

(تیرمومیتر - tirmumitr)

گەرماپێو، تیرمۆمەتەر.

خر کوچک کاری

کەری چکۆڵەی بەکار

(دینەمومیتر - dinemo mitr)

وزه پیو، پیوەری وزه.

(رادیومیتر - radyumitr)

تیشک پێو.

سەد یەکی مەترێک .

کورکورانه، ناآگاهانه

کاری سەربەخۆی نەزانانە

(فووتوومیتر – fûtûmitr)

ڕۆشنایی پێو.

(لەمتور - lemtur)

گۆشتن، قەڵەو، ناهەموار، قەبە، تەمەڵ و تەوەزەل.

(باک.): خزمی دوور

(مانوومیتر - manûmitr)

ئامێری ئەندازەگیری گوشاری هەڵم و گاز.

(میکرو میتر - mîkru mitr)

ئامێری پێوانەی مەودای زۆر بچووکی وەکو میلیمەتر.

(هیگرو میتر - higro mitr)

دەزگای ئەندازەگرتنی رادەی شێ.

ئەم زاراوە بۆ وەڵاتانی هەژار و دەست کورتی جیهانی سێهەم (ئەفریقا، ئاسیا و ئەمریکای لاتین) بەکاردەبرێت. هەندێ لە زانایان، هەوڵیان داوە وەڵاتانی هەژار بە وەڵاتانی جیهانی چوارەم پێناسە بکەن. بۆ هەڵاواردنی وەڵاتێکی دواکەوتوو لە بواری پەرەسەندوییدا سەیری پێوانەگەلێکی ئابووری وەک بەرزبوونەوەی داهاتی سەرانە و وەبەرهێنانی ناڕاستەوخۆ دەکەن. ئەم وەڵاتانە چاویان لە یارمەتی وەڵاتانی دیکەیە و لە بازرگانی جیهانیدا دەورێکی زۆر بچووک دەبینن. (بڕوانە جیهانی سێهەم).

کشورهای کمتر توسعه یافته