تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
قاع
[ا. ع ]
(غاء - xa’)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
قاعد
[ا. فا. ع ]
(غائید – xaid)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
قاعده
[ا. فا. ع ]
(غائیده – xaide)
بنەما، بناغه، بنکه، یاساو رێسا، پایتەخت یان گەورەترین شاری وڵاتێک، هێم.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
قاعدگی
[ا. مص ]
(غائیدەگی – xaidegî)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
قاعه
[ا. ع ]
(غائه - xa’e)
حەوشه، هۆڵ، ساڵۆن.
قاعیدە
رَهو، رَوش، بز، توره، یَنگ، یاسا، کواس، کواش، کواسه، کواشه، هَنجار، رَسته، دستور، بَربَست، طَرز
قاعیدە
یاسا، ڕەوشت، دەسوور [شێواز، ڕێسا]
قاعیدە
قاعِدَه، ضابِطَه، قانون، رَوِیَه، رَسم، طَور
قاعیدە
رێوشوێن، دام و دەستور
سەرچاوە: نالی
قاعیدە
بناغە.

چ مەککە؟ دار و بەردی قاعیدەی ئەرکانی ئیسلامە
چ طەیبە؟ ماء و خاکی مائیدەی ئەنواری ئیمانە
قاعیدەگەل
بربستگان، روشها، تورَگان، رستگان، کواسگان، کواشگان
قاعیدەگەل
یاساگال، ڕەوشتگەل [شێوازگەل، ڕێساگەل]
قاعیدەگەل
قَواعِد، ضَوابِط، رُسوم
ئەلقاعیدە
تۆڕی ئەلقاعیدە بریتییە لە کۆمەڵە گرووپێکی سیاسی ئیسلامخواز کە لە ساڵی 1988 دامەزراوە. ئەم تۆڕە بە ڕێبەرایەتی«ئوسامە بین لادەن»، سەر بە موسوڵمانانی سوننە پێکهاتووە کە خوێندنەوەیەکی وشک و دەمارگرژانەیان لە ئیسلام هەیە و تێکڕا، ئەمریکا و ئیسڕاییل بە دوژمنی هاوبەشی هەموو موسوڵمانان دەزانن. ئەلقاعیدە، خوازیاری ڕاونانی ئەمریکایە لە وەڵاتانی ئیسلامی و مەحف کردنەوەی ئیسڕاییل لە جیهاندا. ئەم تۆڕە، بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانی بەگشتی ڕووی کردۆتە خەباتی چەکداری و تیرۆر (بڕوانە تیرۆریزم) .
ئەلقاعیدە، تۆڕێکی بان ــ نەتەوەیییە کە تێیدا لە هەموو ڕەگەز و نەتەوەیەک بەر چاو ئەکەوێت. لە ڕوانگەی ئەم ڕێکخراوەوە تەواوی ئەو دەوڵەتانەی کە بە سەر وەڵاتە ئیسلامییەکاندا حکوومەت دەکەن، ناڕەوا و گەندەڵن کە دەبێ هەموویان وەلانرێن. مۆدێلی ئەلقاعیدە بۆ حکوومەتکردن هەمان مۆدێلی «خەلافەت» ی قۆناخی سەرەتای ئیسلامە.
«بن لادەن» سەرۆکی ئەلقاعیدە، لە ماوەی 10 ساڵدا ڕۆڵێکی باڵای بووە لە ڕێکخستنی ئەو گرووپە پەرشوبلاوانەی کە لە وەڵاتە ئیسلامییەکاندا ئامادە بوون بۆ ئەم جۆرە خەباتە. بۆیە لە ساڵ 1998 ڕێکخستنی بەرەیەکی نێونەتەوەیی دژ بە ئەمریکا ڕادەگەیەنێ و بە ئاشکرا کردارە تیرۆریستییەکان لە ئەستۆ دەگرێ. بۆ نموونە دەکرێ ئاماژە بدەین بەم چەند کردارەی خوارەوە: هێرش بۆ پاپۆڕێکی ئەمریکایی لە مۆگادیشۆ (1993 کوشتنی 18 سەربازی ئەمریکی)، تەقاندنەوەی ئۆتۆمۆبیلێکی مینڕێژکراو لە ڕیاز (1995 کوشتنی 5 سەربازی ئەمریکایی)، تەقاندنەوەی باڵوێزخانەی ئەمریکا لە نایروبیا و داروسەلام (1998 کوشتنی 224 کەسهێرش بۆ پاپۆڕێکی دیکە لە یەمەن (2000 کوشتنی 17 کەس)، تەقاندنەوەی تاوەرە ئەفسانەییەکانی ڕێکخراوەی بازرگانی جیهانی و چەن بنکەی سیاسی و ئەمنی ئەمریکا (2001 کوشتنی زیاتر لە 3هەزار کەس)، تەقاندنەوەکەی جێژنی قوربانی هەولێر، (2004 کوشتن و برینداربوونی250 کەس) .
ئەلقاعیدە
القاعده
ئەلقاعیدە
Al-Qaida (the Base)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
تقاعد
[مص. ع ]
(تەغائود - texa’ud)
خانەنشینی، کەنارگیری.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
فقاعی
[ا. ص ]
(فوغغائی - fuxxa’î)
بیرەفرۆش.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
متقاعد
[ا.فا.ع ]
(موتەغائید - mutexa’id)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مقاعد
[ا. ع ]
(مەغائید - mexa᾿id)
موتەقاعید
ڕاستادی، بازنشسته، خانه نشین.
موتەقاعید
خانە نشین. [کارکەنار]
موتەقاعید
داري، مُتَقاعِد.