برایانی ڕاستیی و خاوێنی و بێگەردیی. ناوی حیزبێکی ئایینی و سیاسیی ئیسماعیلیی مەشرەبیشە لە سەدەی دەهەمی زایینیدا کاری کردووە، بنکەی لە بەسرە بووە و، پەیڕەوەکانی بە فەلسەفەی ئیسلام و یۆنانەوە خەریک بوون.

صاحێبی (علم الکتاب) ە موطریبی هودهود نەفەس
یا سولەیمانە لە (اخوان الصفا) ، ئاصەف صەفە

(ئاکالیفا - akaiîfa)

گوڵێکە لە ئاران و گەرمەسێران دەڕوێ، پەڕەکەی درشت و هێلکەیی و نوک تێژە، تەختەکەی سورێکی ئاچوخە، خاڵی وردی تۆخی تێدایە.

بیوَند، دوبل، دوربل، بی¬پیمان.

بێ¬بەینەت. [بێ¬نەمەک]

غَدرِ، غَدار، هَمَلُع، عَدِیمُ الوَفاء.

بَدی، زشتی، دُرشتی، آژار، ستم، دل آزاری، جَفا.

بەدی، بەدرەفتاری، دڵ ئازاری، ئازار، جەور، زووخاو. [ستەم]

جَور، جَفاء، ظُلم.

ئازار، ڕەنج

(زه بان ده رغه فا - zeban derxefa)

ڕووه کێکه له تیره ی هه ڵاڵان.

(زوفا - zûfa)

جۆره رووه کێکه بۆ ده رمانیش به کاردێ.

سَنگَل، زوقا، . (علفی است عطر شبیەبەسعتر.)

[گیازووفا (گیایەکی بۆنخۆشە لە نەعنا کێویلە دەچێت.)]

زوفی.

(باک.): ساوا٬ بەبە٬ کە باران نەباری بووکێکی چادەکەن و بە ماڵانەوە دەگەڕێن و دەڵێن:گۆلکامە گەیا دڤێ٬ بووکامە ساکار دڤێ٬ مەژخووەدێ باران دڤێ

تأمل، تفکر

دامان و بیر کردنەوە

منظره دشت زیبا و خوش آب و هوا
صلح، آشتی

دیمەنی جوان و هەواخۆش: وڵاتێکی باسەفایە
ئاشتی

(شەفا ـ șefa)

ڕەخع کەنار، قەراخ،لێوار.