ئامۆژگاری، پەند.

شێری خودا، میری بۆتانی بووه لە شەڕی بەدرخان پاشادا بوو بە دوژمنی مامی خۆی دۆستی دوژمنان.

کەسێکە شێر بەرهەم بێنێ

کەسێکه شێری بەخێو دەکات.

پیشەی بە خێو کردنی شێر.

زن شجاع و شکیبا، شیرزن

ژنی بەجەرگ و لەسەرخۆ

جووره کوللەیێکی زۆر گەورەیە نافڕٍێ و بێ باڵه.

نوعی ملخ درشت و سبزرنگ

جۆرێ کلۆی زلی شین

شێرەکولله.

خَرمَلَخ

[جۆڕێک کوللەی گەورەی سەوزە]

جَُندُب، حُرجُل، قُبوط

جلی ئەسپە کە لە قاڵی دروست کرابێ بۆ جوانی

جلی ئەسپە، کە لە مافووره دروست کرابێ بۆ جووانی.

یاری چاوشارکێ

شمشیر خوار، جنگی، دلاور

جەنگی، دلێر [ئازا، بوێر، جەنگاوەر]

ضاضِم السِیف، شَجیع

دامۆکلێس لە ئەفسانەکانی یۆناندا یەکێک لە دەست و پێوەندە ماستاوکەرەکانی دیۆنیسۆس، پاشای ستەمگەری سیراکۆز بووە کە هەمیشە بەسەر بەختەوەری و مەزنایەتی پاشادا هەڵیگوتووە و ستایشی کردووە. دیۆنیسۆسیش بۆ ئەوەی ئەدەبی بکات و پێی بسەلمێنێ کە بەختەوەرییەکەی ناتوانێ بەردەوام بێت، ڕۆژێک بۆ میواندارییەکی پڕشکۆ لێی دەگێڕێتەوە و شمشێرێکی تیژ و قورسی بە مووی ئەسپ لە ژوور سەرییەوە هەڵدەواسێ کە بە کەمترین جووڵەی دامۆکلێس بە سەر سەریدا دەکەوت و دەیکوشت.
لە زاراوەی سیاسیدا مەبەست لەم زاراوە، ئەوەیە کە هەمیشە مەترسییەکی گەورە و چاوەڕواننەکراو لە کەمیندا هەیە و دەوڵەتی ستەمگەر بۆ بەرگریکردن لە ئازادیخوازی خەڵک، شمشێری دامۆکلێس بەکار دەهێنێ کە هەمان سەرکوت و دەسبەسەری و ئازار و ئەشکەنجەیە تاکوو دەرفەتی دەربڕینی ئازادانەی بیروڕا بە خەڵک نەدات.

شمشیر داموکلس

Sword of Damocles

پارچەیەکە لە پارچەکانی یەرەقی جووت

دارێکە لە پشتی دەرگادا جێی کوڵۆمی لێ لەلە کراوە لە ( کیسەڵە)وە ڕەت دەکرێ و دەرگای پێ دادەخرێ

شمشیره (از اسباب یرق است)

[بەشێکە لە ئامرازی جووتی جاران]

کلید کلون چوبی
ابزاری در خیش

پارچەیێ لە گۆڵەی دەرگا، کلیلی گۆڵە
ئامرازێکە لە ئێرەقەی هەوجاڕدا

(هەورا.) تیشەبەرد، تاش.

کنایه از جنگجوی شجاع

برێتی لە پیاوی ئازا لە شەڕ

درخت زردآلو

دارە قەیسی، دار شەڵانی

بریتییە لە گیانداری زەلام نەڕەزل

ثمر گیاهی است ارزن مانند

بەری گیایە کە لەهەرزن دەکا، تێمی گیای کاڕۆش