هەڵکڵاش

بیرون کشیدن، به بالا کشیدن، نفس کشیدن، تعریف کردن، مدح کردن

هەڵکێشان

هەڵکێشان

هوشیار

گیانداری وریا

ئاگادار، بەبیر، وریا: شوکر وشیارە مەحوی تێدەگا دنیا خەراباتە/خەرابەی گەربکا ئەهلی خەرابە بۆچی لێدەگرم، «مەحوی»

هوشیار٬ هشیار٬ برێڤ. –بە : ها٬ دەک٬ دەک دەک٬ نێوی پیاوییه٬ دەگەل. –کردن: برێڤان. –ی : هوشیارکردنەوە٬ شیت

آگاه کردن از راز، بیدار کردن از خواب

آگاه شدن، هشیار شدن

ئاگاداربوون

آگاه شدن
بیدار شدن از خواب

بێداربوونەوە

ئاگاداربوونەوە لە کارێ
بەخەبەرهاتن لە خەو

بێدارکردنەوە

زرنگی هشیاری
بیداری

زیرەکی و ئاگاداری

وریایی
بە ئاگایی، بێداری

بەئاگا بوون لەو چینە کۆمەڵایەتییەی کە تاکەکەس بە ئاخێزگەی خۆی دەزانێ. هۆشیاری چینایەتی کاتێک خۆی نیشان دەدات کە ئەندامانی چینێک بە شێوەیەکی هاوبەش هەست بە ناهومێدی و بەشخوراوی بکەن و لە بەرانبەر چینی سەردەست و شێوازی دەسەڵاتداریدا خەبات بکەن. هۆشیاری چینایەتی لە ڕێبازی مارکسیدا هەم هۆشیار بوونەوەیە لە بەرانبەر چەوساندنەوەی مرۆ لە لایەن مرۆڤ، هەم بڕیاردانە بۆ مەحفکردنەوەی ئەم چەوساندنەوە. هەروەها بریتییە لەو هۆشیارییەی کە چینێکی ڕەنجدەر بە ئاوەزی دەیفامێت و تێدەگات کە لە بازاڕدا وەک کاڵایەکی سادە مامەڵەی پێدەکرێت و دەبێتە قوربانی خنکانێکی سیاسی و کۆمەڵایەتی و ئابووری. ئەم هۆشیارییە، چینی ڕەنجدەران دەکاتە چینێکی تایبەت و هۆشیار. ئینجا خەباتی خۆی بۆ سڕینەوە و مەحفکردنەوەی چینەکان دەست پێدەکات.

آگاهی طبقاتی