رنده نجاری

کوشتەرا

کوشتەرا

(هەورا.): کوژتن٬ لەنێو بردن

چتیر.

کوتکی جل شوشتنێیە

چتیر

بز دوساله

توێشتیر، چێشتیر، چوێشتیر

خاراندن

خوراندن، بە نینۆک کڕاندنی پێست

مجمع عمومی

General Assembly

کۆمەڵی گشتی، بەشێکی گرنگ و سەرەکی ڕێکخراوەی نەتەوە یەکگرتووەکانـە کە هەموو ئەندامانی نەتەوە یەکگرتووەکان تێیدا نوێنەریان هەیە. ژمارەی ئەندامانی کۆمەڵی گشتی تا سێپتەمبەری 1977، گەیشتە 149 وەڵات. لە ساڵی 2002، ژمارەی ئەندامان گەیشتە 191 وەڵات. هەر وەڵاتێکی ئەندام، دەتوانێ بە پێنج نوێنەری هەمیشەیی و پێنج نوێنەری یەدەکی لە کۆبوونەوەکانی ساڵانەی کۆمەڵدا بەشداری بکات بەڵام هەر وەڵاتێک یەک دەنگی هەیە. کۆبوونەوەکان، ساڵی جارێک لە سێهەمین سێ شەممەی مانگی سێپتەمبەر گرێ دەدرێ بەڵام سکرتێری گشتی دەتوانێ لەسەر داوای ئەنجومەنی ئاسایش یا زۆرینەی ئەندامەکان داوای بەستنی کۆبوونەوەی نائاسایی بکات.
کۆمەڵی گشتی، تاکە دەزگەی سەر بە نەتەوەیەکگرتووەکانە کە هەموو وەڵاتان نوێنەریان تێیدا هەیە و بەپێی جاڕنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بە تەنیا یا لەگەڵ ئەنجومەنی ئاسایش، دەتوانێ ئەندامی بەشەکانی دیکە دەست نیشان بکات. جگە لەمەش هەموو دەزگەکانی سەر بە نەتەوە یەکگرتووەکان دەبێ هەموو ساڵێک ڕاپۆرتی چالاکییەکانی خۆیان پێشکەش بە کۆمەڵی گشتی بکەن. بە گشتی بڕیاردان لەمەڕ کێشە و ڕووداوە گرنگەکان، وەک پێشنیاز و ئامۆژگاری دەربارەی ئاشتی و ئاسایشی جیهانی، هەڵبژاردنی ئەندامانی ئەنجومەنی ئاسایش، دەرکردن یا هەڵپەساردنی ئەندامەکان و … بە دەنگی دوو لەسەر سێی ئەندامانی کۆمەڵە بە ئەنجام دەگات.
بەپێی جاڕنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان، کۆمەڵی گشتی لە چارەسەرکردنی ئەم کێشە نێودەوڵەتیانەی خوارەوەدا بەشداری دەکات:
1ـــ ئەو کێشە نێودەوڵەتیانەی کە پێوەندییان هەیە بە نەهێشتنی چەک.
2ـــ ئەو کێشە نێودەوڵەتیانەی کە هەڕەشە لە ئاشتی و ئاسایشی نێودەوڵەتی دەکەن.
3ـــ ئەو کێشانەی کە پێوەندییان هەیە بە پاراستنی ئاشتی و ئاسایشی نێودەوڵەتی، مادامێکی لە لایەن ئەندامێکی نەتەوەیەکگرتووەکان یا ئەنجومەنی ئاسایشەوە داوا بکرێ.
4ـــ ئەو کێشانەی کە زیان بە باری خۆشگوزەرانی گشتی و پێشکەوتنی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەگەیەنن.
5ـــ ئەو کێشانەی کە لە بەردەم سەقامگیر بوونی پێوەندییە نێودەوڵەتییەکان ئاستەنگ دروست دەکەن.

Hague Peace Conference of 1899

ئەم کۆنفرانسە بە دەست پێشخەری نیکۆلای دووهەم، ئیمپراتۆری سۆڤیەت دامەزرا و لەسەر سێ مەسەلەی سەرەکی ڕێککەوتن:
1ــ دامەزراندنی دیوانی هەمیشەیی دادوەری، وەک سەرچاوەیەکی بڕواپێکراو.
2ــ ئامادەکردنی یاسا و ڕێسای شەڕی زەوینی.
3ــ پیادە کردنی ڕێککەوتننامەی 1864 جنێڤ دەربارەی شەڕی دەریایی.
کۆنفرانسی دووهەمی لاهای لە ڕێکەوتی 15/6/1907 گرێدرا و سەرەڕای بە ئەنجام گەیاندنی بڕیارەکانی کۆنفرانسی یەکەم، ڕێککەوتنێکی نوێی لە بابەت ڕێساکانی بێلایەنی و شەڕی دەریایی بە ئیمزا گەیاند.

کنفرانس صلح لاهه (1899)

ئەم کۆنفرانسە لە مانگی 10ی 1991 بە دەست پێشخەری ئەمریکا و بە ئامادەبوونی دوو لایەنی شەڕ (عەرەب و ئیسراییل)، جۆرج بۆش (باوک) سەرکۆماری ئەمریکا و گورباچۆف سەرکۆماری ئەوکاتەی یەکیەتی سۆڤیەت، لە مەدرید پێتەختی ئیسپانیا گرێدرا. پاش چەند قۆناغ دانیشتن و گفتوگۆ، ڕێکخراوەی ڕزگاریخوازی فەلەستین و ئیسراییل پێکەوە ڕێککەوتنێکی ئاشتییان لە بەرواری 13/9/1993 لە ژێر سەردێڕی «اعلامیه اصول» بە ئامادەبوونی بیل کلینتۆن سەرکۆماری ئەمریکا و وەزیرانی دەرەوەی ئەمریکا و ڕووسیە لە واشینتۆن ئیمزا کرد. ڕێککەوتنێکی سازش لە نێوان ئەردەن و ئیسرایلیش لە ڕێکەوتی 25/7/1994 لە کۆشکی سپی واژۆ کرا. جێی ئاماژەیە، ئیمزا کردنی ئەم ڕێککەوتننامانە بووە هۆی ناڕەزایەتی گرووپە فەلەستینیەکان لەوانە، حەماس و حیزبوڵلا.

کنفرانس صلح خاورمیانه

Middle – East Peace Conference